कोरोना संक्रमितपिन्त याइगु व्यवहारय् ह्यूपाः हय्माल
जुजुमान महर्जन
कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)या प्रकोप हलिंन्यंक न्यनावनाच्वंगु अवस्थाय् नेपालय् नं थुकिया प्रकोप खनेदया वयाच्वंगु दु । वंगु चैत्र ११गते लकडाउन शुरु याःगु इलय् छम्ह निम्ह मनूतय्के कोरोना भाइरसया संक्रमण व नं पिने देसं वःपिं नेपाःमितय्के जक खनेदुगु खः । सरकारं लकडाउन छ्वासुका यंकाच्वंगु इलय् नेपाःया फुक्क जिल्ला प्रभावित जुयाच्वंगु दुसा विशेष यानाः नेपाःया तराई लागा व सुदूर पश्चिम लागाय् थुकिया प्रकोप अप्वया वनाच्वंगु खः । तर थौंकन्हय्या अवस्था स्वय्गु खःसा नेपाःया राजधानी येँलिसें स्वनिगः कोरोनाया इपिसेन्टरकथं विकास जुजुं वनाच्वंगु खःला धइगु आभास बियाच्वंगु दु ।
स्वनिगःया आपालं थासय् कोरोनाया संक्रमित लुयावयाच्वंगु दुसां मनूतय्गु चहलपहल धाःसा म्हो जुइफयाच्वंगु मदु । विशेष यानाः कोरोना संक्रमण जुइगुपाखें बचय् जुइगु नितिं नालेमाःगु सामाजिकलिसें भौतिक दुरी कायम याय्गु खँय् तकं खास हे च्यूताः तयाच्वंगु खनेमदु । थजाःगु अवस्थाय् कोरोनाया संक्रमण न्यनावनीगु अस्वभाविक मखु ।
कोरोना रोकथामया नितिं स्वनिगलय् थीथी अस्पतालय् आइसोलेसन दय्काः वासः याय्गु ज्या जुयाच्वंगु दुसा संक्रमित जूपिन्त क्वारेन्टाइनय् तयाः संक्रमण न्यनावनेगुपाखें पनेगु ज्या नं
जुयाच्वंगु दु । स्वय्बलय् थ्व तसकं बांलाःगु खँ जूसा नं क्वारेन्टाइनय् संक्रमिततय्त यानाच्वंगु व्यवहारयात कयाः तसकं आलोचना जुयाच्वंगु दु । विशेष यानाः कोरोना संक्रमितपिनिगु नितिं विशेष अस्पताल धकाः दय्कूगु बलम्बुइ च्वंगु सशस्त्र प्रहरीया अस्पतालय् तकं ल्वगितय्त नकेगु नसालिसें उमित यानाच्वंगु ब्यवहार पिहां वय्वं धात्थें कोरोना संक्रमितपिन्सं गुकथंया मानसिक समस्या फय्मालाच्वंगु दु । अले अजाःगु थासय् संक्रमित मच्वंसे छाय् बिस्युंवनाच्वंगु दु धइगु स्पष्ट क्यनाच्वंगु दु ।
छखे, कोरोना छगू फ्लू खः, तर मेमेगु स्वयां कडा जूगु व ज्यानतकं काइगु जूगुलिं आपालं खँय् बिचाः याय्माःगु खः । विशेष यानाः रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बल्लाकेमाःगु जूगुलिं पोषण तत्व दुगु नसाज्वलं नय्माःगु, ख्वाउँपाखें बचय् जुइमाःगु, क्वाःलः अथे हे क्वाःक्वाःगु सुप त्वनेमाःगु खँय् बः बीमाःगु, मानसिकरुपं बल्लाकेमाःगु धयाच्वंगु अवस्थाय् सर्वसाधारण मनूतसें जक मखु, स्वयम् क्वारेन्टाइनय् हेरविचार याइपिन्सं हे क्वह्यंगु ब्यवहार याइगु हुनिं कोरोना संक्रमित जूपिनिगु मानसिक व शारीरिक अवस्था गथे जुइ धइगु स्पष्ट क्यनाच्वंगु दु ।
कोरोना नेपालय् दुहांवय्धुकाः आपालं मनूत क्वारेन्टाइनं बिस्युं वनेगु जक मखु, संक्रमितपिन्सं आत्महत्या याय्गु घटना अप्वया वनाच्वंगुलिं गनं मनूतसें याइगु व्यवहार नं उलि हे जिम्मा मखुला ? अझ क्वारेन्टाइनय् च्वंपिन्त पोषण दुगु खाना नकेमाःथाय् प्वाः जाय्क हे नय्मखंगु खँ नकतिनि हे जक खरिपाटीइ च्वंगु क्वारेन्टाइनया संक्रमितपिनिगु धापू पिहां वय्वं धात्थें सत्यतथ्य छु जुयाच्वंगु दु धइगु स्पष्ट क्यनाच्वंगु दु । मेगु कोरोनापाखें संक्रमित जुल धाःसा वयात अछुटथें व्यवहार याइगु व मनूत सिना हे वनी धइथें ताय्काः उकथंया व्यवहार यानाच्वंगु दु ।
धात्थे ला संक्रमण न्यनावनेगुयात म्हो याय्गु नितिं संक्रमितपिन्त झीसं अले सरकारं याइगु व्यवहारं नं उलि हे भूमिका म्हिताच्वंगु दु । उमित घृणा याय्गु स्वयां नं उपिं सहजकथं छेँय् जुइमाः वा क्वारेन्टायइनय् जुइमाः सहजकथं जीवनयापन यानाः आत्मबल बल्लाकेगु ज्या जूसा निश्चित रुपं कोरोनायात पराजित याय्फइ । वइगु दिनस स्वनिगः इपिसेन्टर जुइफइगु खँयात ध्यानय् तयाः झीसं अले सरकारं नं आः हे सचेतनायात नालाः क्वात्तुक्क पलाः न्ह्याकेफत धाःसा कोरोना याकनं हे पराजित जुइगु खँय् शंका मदु ।
