नातीबज्रया पूमवंगु इच्छा
विजयरत्न असंबरे
नेपालभाषाया साहित्य प्रति मतिना दुपिं सकसिनं म्हस्यूगु नां खः,“नातिबज्र” । वय्कःया पूवंक नां नातीबज्र बज्राचार्य खःसां सक सिनं वय्कःयात म्हसीका वया च्वंगु नां धाःसा नातीबज्र हे खः । ने.सं.१०६१ तछलागा दुतिया कुन्हु अबु दानरत्न बज्राचार्य व मां मानकुमारी बज्राचार्यया कोखं जन्म जुयादीम्ह नातीबज्रया म्हसीका सफूधुकू नं खः । भोताहिति दगु बहालय् द्हाँवनेगु लँपुइ च्वंगु थ्व सफूधुकूया योगदान भाषाख्यलय् गुलि दु धइगु खँ बयान यानाः साध्य जुइ मखु ।
नातीबज्रया “सुतिलः”, “थःत थम्हं लुमंका बलय्” व “जीवनया दुवातय्” नांयागु चिनाखँ संग्रह पिदंगु दुसा वयकलं रचना यानादीगु म्येया मुना कथं थीथी म्ये हालामिपिन्सं म्ये हालातःगु म्येचा “छ्यनय् तकुस्वां” व थीथी मेगु कृति पिदने धुंकूगु दु । वय्कःयात ईलोहं प्रकाशनपाखें ज्ञानज्योति सिरपालं छाय्पी धुंकलसा चित्तधर सिरपाः ने.सं.११११, विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलन स्वर्ण जयन्ती सम्मानपाखें नं सम्मानित जुइ धुंकूम्ह नातीबज्र येँया भोताहितिइ दगुबहालय् सफूधुकू चाय्काः नेपालभाषायात वय्कलं ज्वःमदुगु योगदान बिया वया च्वनादीगु नं वि.सं. २०७२ सालय् न्यय् दँ क्यंगु दु ।
न्यय् दँ क्यंगु लसता हनेगु वय्कःया ईच्छा दुसां वय्कःतुतिया समस्यां यानाः उखे थुखे जुइ मफु बलय् उगु इच्छा पूवंके मफुत । थःगु इच्छायात थाति तयाः म्वाना च्वंम्ह नातिबज्र छवाः न्ह्यः आकाझाकां थ्व संसार त्वःतावन ।
वय्कः थःगु छेँ नं कुहाँ मझाःगु च्यादं मयाय् धुंकल । थ्व च्यादँया दुने वय्कः छक्वः ख्वपय् विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलनया न्यय् दँ बुदिंया लसताय् जूगु हना ज्याझ्वलय् ब्वति काय्त ख्वपय् झायादीगु दुसा मेबलय् छक्वः निक्वः थः थितिपिनिगु भ्वजय् झाय्त छँे नं कुहाँ झायादीगु दु । मखु धइगु खःसा वय्कः छेँय् हे च्वं च्वनादी ।
२०२२ सालय् रेडियो नेपालं नेपालभाषाया ज्याझ्वः “जीवनदबू” चीकू बलय् जूगु नेपालभाषा आन्दोलनया झ्वलय् नातिबज्रं नेवाः तय्त सुसूचित यायेगु तातुनां थःगु हे छेँ पिनेसं दगुबहाः दुहाँ वनेगु लुखा खलुइ नेवाः सफू पसः तयादीगु खः । २२ सालय् चाय्कूगु पसः २०७२ सालय् न्यय् दँ क्यन । २२साल स्वयां न्हापा नं नातिबज्रं अन हे पसः तया च्वनादीगु खः, तर उगु इलय् वय्कलं उगु थासय् सफू वा पत्रिका मखु, गबलें लाकां पसः तया दिलसा गबलें खात्राखुत्रु सामानया पसः तयादिल ।
०९ सालय् मानदास साहुया हःपाः दयाः अथे पसः तयाःगु खँ लुमंकुसें वय्कलं कनादी कथं वय्कः पिनि लाकां सुइगु ज्या धइगु खनेदु । अथे जूसां वय्कलं छुं इलय् चुरस, सोडा, पाउँपिउँ नं मिया दिल । न्हापांनिसें साहित्यपाखे नुगः क्वसाः सां साहित्य व भाषा सेवाय् धाःसा १४साल पाखे जक थःगु पलाः न्ह्याकादीगु खः वय्कलं ।
भाषासेवाय् थःगु पलाः गुकथं न्ह्यात धइगु खँ नातिबज्रं थुकथं स्पष्ट यानादिल । नातिबज्रयात उगु थासय् सफू कू चाय्केत हःपाः बिया दीम्ह धइम्ह छम्ह झी कविकेशरी चित्तधर हृदय नं खः । खय्तला वय्कःयात हःपाः मब्यूपिं सु दइ ? २०४६ सालया जनआन्दोलनय् “विश्वभूमि” न्हिपौ द्वलंद्वःपाः मियागु खँ वय्कलं कनादिल । आन्दोलनया संघर्ष तच्वइगु थाय् धइगु हे उगु इलय् रत्नपार्कनिसें असं तक खः ।
थ्वहे लागाया दथुइ वय्कःया पसःला । ४६सालय् संघर्ष जुयातुं च्वन । वय्कलं पत्रिका मियांतुं च्वन । उगु ई यात लुमंकाः वय्कलं छक्वः धयादीगु खः कि ‘छन्हु लातिंख्यःपाखें कय्काः हःगु गोलि जिगु पसःया न्ह्यःनेसं च्वंगु नारानदेवीया छेँय् न्यानाः दगुबहाःपाखे स्वयाःहाने जुल । झन्न्यलि जितः लाःगु का ।’
नेपालभाषाया आन्दोलन अलय् नेवाः साहित्य व पत्रपत्रिकाया इतिहासया छम्ह ज्वःमदुम्ह साक्षीया रुपय् धस्वानाः म्वाना वंम्ह नातीबज्रं जीवनय् गबलें हारय् चाय्गु मसय्कू । तर जीवनया लिपांगु इलय् थः उखे थुखे जुइ मफयाः वय्कःया नुगः न्ह्याबलें ख्वःगु खनेदु । अय्सां गबले हारय् चाया मदी । न्ह्याबलें नेवाः साहित्ययात कयाः चिन्तन यानादिल । साहित्यिक साधना याना दिल ।
निला प्यला न्ह्यः गुंलाय् नातिबज्रया हे छेँय् वय्कःया ल्हातिं साहित्यकार गोविन्दगिरीं च्वयादीगु “मात्र एक रात” नेवाः संस्करण “छचा जक”या विमोचन याःगु खः । उगु सफूयात नेवाः भासं भाय् हिलादीम्ह शशीकला मानन्धर खः । थुकथं जीवनया लिपांगु ई तक नं सदां साहित्य अनुराग क्यना दीम्ह साहित्यकार भाषासेवी नातिबज्र बज्राचार्य थौं झी दथुइ मदुसां वय्कःया सेवा व साहित्य सदांसदां म्वानाच्वनी । अमर जुयाच्वनी ।
