नेवाः तजिलजि दुने राजनीति कि न्यूज ब्रेक याय्गु धेंधें बल्लाः
– बिराजकाजी राजोपाध्याय
सुइतं यय्मा वा मयय्मा, नेपाःया पत्रकारिता ख्यलय् न्यूज ब्रेक याय्गु छगू अस्वस्थ धेंधें बल्लाः दु । थ्व वास्तविकता खः । थ्व धेंधें बल्लाः थुलि अस्वस्थ खः कि समाचार ब्रेक याइपिन्सं व सत्य खः कि मखु तक नं भेरिफाइ याइमखु । थुकिया लिपांगु दसु धयागु वंगु जेठया ७ गते नं खनेदत । जेठ गतेया दिनय् रुपन्देहीया मणिग्रामस्थित क्रिमसन अस्पतालय् छम्ह कोरोना संक्रमित मनू मन्त ।
नेपालय् कोरोनाया हुनिं जूगु स्वंगूगु मृत्यु खः थ्व । मनू मन्त जेठ ८ गतेकुन्हु, तर नेपाःया नांदंगु ततःधंगु अनलाईन न्यूज पोर्टलतय्सं छन्हु न्ह्यः हे उम्ह संक्रमित मनू मदुगु न्यूज तय्धुंकल । लिपा अस्पतालपाखें हे उम्ह मनू मसीनिगु व अस्पतालय् हे उपचाररत दुगु धासें विज्ञप्ती हे पिकाय्माल । आः बिचाः याय्, न्यूज ब्रेक याय्गु गपाय्धंगु होडबाजी जुइ । मसीनिम्ह मनूयात तकं स्यानाबीगु ।
थ्व ला जुल, नेपाःया समग्र पत्रकारीता ख्यःया खँ । झीगु नेवाः पत्रकारीता सभ्य । थुकथंया न्यूज ब्रेक याय्गु होडबाजी अथवा ब्रेकिङ न्यूजया पित्याः नेवाः पत्रकारीता ख्यलय् मदु धाय् अथवा खनेमदु धाय् । तर आः वयाः थथे धाय्फइगु अवस्था नं तनावंगु ला धइथें तायावः । न्यूज ब्रेक याय्गु जक मखु, इश्यु क्रिएट यानाः समाजय् विवाद ब्वलंकेगु अले उगु विवादपाखें थःगु समाचारया चर्चा याकेगु तकया अभ्यास नेवाः पत्रकारतय्सं नेवाः पत्रकारीता ख्यलय् नं यानाहःगु आभाष आः जुयावःगु दु ।
आः महामारीया अवस्था, छगू कथं धाय्, संक्रमणया ग्याःचिकुइ समाज कानाच्वंगु अवस्था । समाजयात थुकथंया ग्याःचिकुं पितहयाः संक्रमणलिसे ल्वाय्गु, भाइरसलिसे ल्वाय्गु नितिं आत्मविश्वास बल्लाका बीमाःगु छगू दायित्व ला दु पत्रकारतय्त नं । तर व आत्मविश्वास, अति नं मजुइमाल । कन्फिडेन्स डेभलप याय्गु झ्वलय् ओभर कन्फिडेन्ट जुइगु कथंया ज्या नं जुइमजिल ।
अमेरिकाया स्वतन्त्रताया नामय् दक्वं खुल्ला जूबलय्या स्थिती झीसं खनाच्वनागु दु । भाइरसलिसे सामान्य जीवन न्ह्याकावनेगु नितिं आवश्यक सावधानी नालेत समाजयात सचेत नं याय्माः पत्रकारतय्सं । अले समाजं नं गुलिखे मनोरन्जन वा रहरं यानावयागु गतिविधि थुगुसीया नितिं त्याग याय्मालीगु अवस्था दु । थ्व झी सकलसिगु वाध्यता खः नकि रहर ।
थुलि अवस्थाया दुने नेवाः पत्रकारतय् भूमिकाया नं खँ वइ । पर्व वा साँस्कृतिक गतिविधिलिसे तप्यंक स्वानाच्वंगु पुचलं धयागु हे मदु धयाच्वंगु खँ अथवा व्यवस्थापन समितिपाखें स्वीकार मजूगु खँ पत्रकारपाखें पिहांवयाबी ।
थुकियात गुकथं काय्गु ? न्यूज ब्रेक याय्त हथाय् चाःगु अथवा इश्यु क्रिएट यानाः चर्चा कमे याय्गु दाउ ? थुकिं समाजयात गुकथंया लिच्वः लाइ व बिचाः याय् आवश्यक खः कि मखु धइगु गम्भीर पक्ष खः । गुलिखे खःगु खँ ल्हानाः समाजयात बांमलाःगु लिच्वः बी सा व खःगु खँ नं मल्हाय्गु हे बांलाः । गुलिखे अवस्थाय् खःगु खँ समाजयात मयइगु खः तर उकिं समाजयात भिंकीगु खःसा थः हे आलोचित जुयाः नं नवाय्माली ।
परिवेश व प्रसङ्गं थुकिया निर्णय याइ । सम्वन्धित परम्पराया सरोकारवाला पक्षं स्वामित्व मकाःनिगु खँयात सार्वजनिक यानाः समाजय् विवाद श्रृजना यानाः कि मखु धइगु खःसा थ्व ब्रेकिङ न्यूजया पित्याः जक क्यंगु खत । या त विवाद ब्वलंकाः समाचारया सेन्सेसन क्यनेगु कुतः याःगु धाय्माल । अथे मखु धइगु खःसा, इश्युयात मेगु रुप बियाः उगु विवादं राजनीतिक लबः काय्त स्वःगु धाय्माल । छम्ह अथवा छगू पुचःया सिमित स्वार्थं समाजय् ला कचिंगः थन नि ।
थ्व खँ आःयागु जक मखु, वंगु स्वन्तिइ नं पत्रकारपाखें हे थज्याःगु ज्याखँ जूगु दु । स्वन्तिया लक्ष्मी पूजा, म्हपूजा व किजापूजा गबले याय् धइगु विवाद न्हापा न्हापा मजूगु मखु । खास धाय्गु खःसा वंगु स्वन्तिया तिथि विवाद झीगु नितिं न्हूगु ख हे मखु । तर थुगु पालय्या विवादं मेगु रुप काल । नेवाः दुने नं जातीगत खँ वल, क्षेत्रगत खँ वल । बिस्कं जातीय पुचः अथवा
बिस्कं क्षेत्रया वासिन्दातय् दथुइया पूर्वाग्रह थें खनेदत । थ्व अवस्था श्रृजना जूगु धइगु हे पत्रकारिता क्षेत्रपाखें खः धकाः मधाःसे मगाः ।
निगू बिचाःया दथुइ वैचारिक वहस जुयाच्वंथाय् पत्रकारतय्सं संचारमाध्यमया हे ग्वाहालि कयाः छगू बिचाःयात कुब्वीकेत स्वय्गु ज्यां यानाः वंगु स्वन्तिया तिथि विवाद नेवाः समाज दुने कलह ब्वलंगु थें हे जुयाबिल । उगु इलय् ला ववं फल्नागु दिनय् किजापूजा यात कि मनू सी धइगु तकया खँ संचारमाध्यमपाखें हे वयाबिल । खतुं व खँ नवाःम्ह छम्ह ज्योतिष खः । तर निरन्तर उगु खँ सकसिगु न्ह्यःने ततँ प्रचार जूगु ला पत्रकार वा संचारमाध्यमपाखें हे खः । छगू बिचाः कुब्वीकेगु ज्या याय्गु पत्रकार वा संचारमाध्यमया नैतिकतां बी ला ? थथे याय् पाय्छि खःला ? अनेक न्ह्यसः दु थुकिया दुने ।
‘संचारमाध्यम’ धाय्वं गाः । थ्व धयागु समाजया सःयात संचार याय्गु छगू माध्यम जक खः । संचारमाध्यमं थःत यःगु बिचाःयात निरन्तर बियाः ल्वसुकेत हे स्वय्गु, थःत मयःगु बिचाःयात वहिष्कार याय्गु ज्या याय् पाय्छि जुइमखु । सन्तुलित रुपं विश्वसनीय खबर समाजया न्ह्यःने थ्यंकेमाल । भ्यूज थकाय्गु नितिं, भ्यूअरसिप वा फलोअर थकाय्गु नितिं आलपं हे समाजय् विवाद ब्वलंकाः थुकिं क्षणिक रुपं थःगु वा अथवा थःगु संचारमाध्यमया चर्चा जुइगु जुइ । तर थुकिया दीर्घकालीन लिच्वःयात नं बिचाः याय् आवश्यक जुइ ।
सिमित स्वार्थय् तक्यंगु पत्रकारिता अथवा पीत पत्रकारीतां समाजयात लाकीगु नकारात्मक लिच्वलं थःत गुलितक्क दीर्घकालीन लबः बी ले बिचाः याय् आवश्यक दु ।
