बालसाहित्यकार नातिदाइ
निर्मल बज्राचार्य
भोताहितिया दगू बहाःया लुखा खरुइ च्वंगु सफूधुकुतिइ वने च्वनेगु झ्वलय् २०६० सालय् नातिदाइ नं “नकतिनि जक च्वयागु म्ये छपु न्यँ, निर्मल ।” धकाः जितः लय् ततं लय् लय् तातां थःगु हे पहलं म्ये न्यंका बिज्यात । “यमां यमां यमां जि नं नन नन याय्, यबाः यबाः यबाः जि नं नन नन यायु ।” पूवंक न्यंका बिज्याय् धुंकाः थ्व म्ये गथे, गन सिर्जना जुल धकाः नं कना बिज्यात ।
“थ्व म्ये च्वय् धकाः च्वयागु मखु, स्वाहाने थाहाँ कुहाँ जुया च्वना बलय् छम्ह मचां थः मां अबुयात आखः ब्वं वनेगु धकाः पिरे याना च्वंगु लू लुया वल, अलय् मचा भासं हे यमां यमां यमां जि नं नन नन याय्, धकाः धयाच्वंगु न्हाय् पनय् थ्वःथें जुल, अथे कोथाय् वने सातं म्येयात पूवंक हे च्वया, थ्व म्ये गथे ताल निर्मलयात ?” जिं लिसः बिया, “नातिदाइ, म्ये तसकं हे बांलाः, खँग्वःत नं मचा खँग्वः जक हे दुथ्याः, व नं निगः निगः आखः व छगः आः दुगु खँग्वःत ... साःप हे बांलाः ।”
अबलय् हे जितः भचा पचय् मजूगु खँ न्यँ हे न्यना, “नातिदाइ, थ्व ग्वदँ दुम्ह मचां हालीगु म्ये ?” नातिबज्रं लिसः बिया बिज्यात, “अथे हे प्यदँ न्यादँ दुम्ह मचां ।” “तर नातिदाइ, थ्व म्ये छग्वः हे खँग्वः थाकूगु दु, गुगु खँग्वः तःधिकः पिन्सं हे उच्चारण याय् थाकु, ब्वनेकुथि खँग्वःयात स्कूल हे तःसा मज्यूला ?” धकाः न्ह्यसः न्यना । वसपोलं तार्किक लिसः बिया बिज्यात, “निर्मल, ब्वनेकुथि प्यंगः आखः दुगु व थाकूगु खँग्वः हे मखु ।
‘ब्वने’ व ‘कुथि’ निगः निगः आखः दुगु खँग्वः ला खः नि, अःपुक हे धाय् फइ, मस्तय्त थजाःगु मचाम्येपाखें नेवाः खँग्वः मचाय्क स्यना यंकगु खःनि, थ्व म्ये सुनां हाली, वं ला ब्वनेकुथि धइगु छु धकाः न्यनी बलय् स्कूल धकाः सीका हे काइ, अलय् सुनां सुनां थ्व म्ये न्यनी, वं वं ब्वनेकुथिया अर्थ याउँक हे सीका काय् फइ ।” नातिदाइया साहित्यय् सुला च्वंगु दूरदर्शिता व ढंगयात सलाम याना ।
अबलय् जिमि तःधिकःम्ह म्ह्याय् नसना प्यदँ जक दया च्वंगु ई, जितः व म्ये ल्वःवन । अलय् जिं नातिदाइ याके उजं फ्वना, “नातिदाइ, थ्व म्ये जिमि म्ह्याय्यात हाय्के ला ?” थ्व न्यनेसातं हे न्यना बिज्यात, “म्ह्याय् ग्वदँ दत ले ?” जिं काचाक्क लिसः बिया, “प्यदँ फुइन का नातिदाइ ।” मुसुक्क न्हिलाः का अय्सा थ्व म्ये छिमि म्ह्याय्यात हे हाय्कि, ना थ्व म्ये यंकि ।” थःगु ल्हातं च्वयातःगु म्ये बिया बिज्यात । थ्व म्येया पूवंक रुप थुकथं दु .... ...
यमां यमां यमां जि नं
नन नन याय्
यबाः यबाः यबाः जि नं
नन नन याय्
तुतु हापु नय् गात
नमो बागि याय्
चाइ पापा नय् गात
नमो बागि याय्
वने नु रे वने जि नं
ब्वने कुथि वने
नमो बागि श्वराय् जि
वनाः जि नं ब्वने ।
थ्व म्ये मचाम्ये जूसां नं मात्रा व छन्दया नियमं पूवंक हे चिना तःगु खनेदु । च्यागः÷खुगः आखःया मात्रात्मक म्ये साहित्यिक मिखा व मचा खँग्वःया मिखां स्वय् बलय् ‘सरलोकृष्ट’ खनेदु । जिमि म्ह्याचं थ्व म्ये थः प्यदँ व प्यला जक दुबलय् दिलिप संगमया लसय् बालकृष्ण वंशीया संगीत संयोजनय् म्ये हाःगु खः, गुगु म्यें यानाः जिमि म्ह्याय् नसना न्यादँ जक दुबलय् ने.सं. ११२४ गुंलाथ्व ६ कुन्हु नेवाः एफ.एम. पुचःया खुक्वःगु बुदिंया झ्वलय् सार्वजनिक समारोह दथुइ “दकलय् नच्चाम्ह म्ये हालामि”कथं हनेगु ज्या जूगु खः । नेपाःया संगीत ख्यलय् हे न्हूगु रेकर्ड जुइत ताःलात । तर उगु रेकर्डयात त्वाःथलेत यक्व हे नच्चापिं मस्त वय्धुंकल ।
नातिबज्रया साहित्य सिर्जनाया हुनिं हे मेगु प्यंगू रेकर्ड कायम याय्त ताःलाःगु दु । निगूगु रेकर्ड न्यादँ जक दुबलय् हे थःगु हे म्येया मोडलिङ्ग याय्त ताःलाःगु, स्वंगूगु रेकर्ड म्यूजिक भिडियोस म्ये हालामिया थः हे मां अबुं मोडलिङ्ग याःगु व प्यंगूगु रेकर्ड रेडिया अन्तरवार्ताया दकलय् क्वकालिम्ह पाहां, नातिबज्रया म्ये हालाः हे मेट्रो एफ.एम.य् वरिष्ठ कवि व सञ्चारकःमि प्रतिसरा साय्मिं अन्तरवार्ता काय्त स्टूडियोस सःतूगु खः ।
दकलय् लिपांगु रेकर्ड खः, स्टेजय् न्यादँ जकया नच्चागु बैंशय् स्टेज पर्फम याःगु । स्टेजय् नसनां हे नातिबज्रया मेगु म्ये “अ आ इ ई ब्वने धुन” शीर्षकया म्ये हालेगु याःगु खः । थ्व म्ये नं मात्रात्मक व छन्दात्मक जू । उगु म्येया छुं झ्वः थुकथं दु ।
अ आ इ ई ब्वने धुन
सफू स्वयाः जि नं
क ख ग घ ब्वने मानि
अझ छु छु ब्वने
साखः चाकु जितः मयः
आखः माकु धाल ।
थुगु म्ये नं च्यागः÷खुगःया मात्राय् आधारित खः । थुकी नं खँग्वःत अःपूगु हे दु नापं सफू थेंजाःगु नेवाः खँग्वः स्यनेगु कुतः धिसिलाक्क हे जूगु दु ।
२०२२ सालय् भाषिक आन्दोलनय् कविकेशरी चित्तधर ‘हृदय’या बचनं प्रभावित जुयाः नेवाः सफू जक मीगु ‘सफूधुकू’ चाय्काः नेवाः सफू जक मीगु ज्या याना बिमज्यासे अन वइपिं भाजु मय्जुपिन्त नेवाः ख्यलय् थः छु ख्यलय् दखलता दु, उगु हे ख्यःपाखे नेवाः धुकू जाय्केगु छ्याता बीगु याना बिज्याइ । च्वय्गु, हालेगु व भिडियो न्ह्याग्गु हे ज्या याःसां नेवाः भासं नं यानादिसँ धकाः सल्लाह बीगु याना बिज्याइ ।
थुकिं नेवाःतय्गु धुकू जायावनी धकाः धाय्गु याना बिज्याइ । नातिबज्रया सफूधुकूपाखें प्रभावित जुयाः हे मेगु छगू नेवाः सफू पसः व्यवसायिककथं हे चाय्केगु ज्या जूगु दु, गुगु पसः कुलांभुलुइ ‘आशा सफूकुथि’या दुहांवनेगु लुखा खरुइ दु ।
नातिबज्र मदुगु दिंया लच्छि न्ह्यःति नापलाः वनाबलय् वसपोलं दगूबहालय् मिखा शिविरया ग्वसाः ग्वयाः अन हे थःगु मिखाया मोतिविन्दुया शल्यक्रिया दगूबहालय् याय् जी ला धकाः न्यना
बिज्याःगु खः, तर व ज्या जुइमफुत । अबलय् थःगु म्ह साइटिकाया हुनिं क्वाताक्वाता स्याःसां साहित्यिक खँ धाःसा तसकं लय्लय् तातां कना बिज्याःगु खः । व हे इलय् बसन्त महर्जन नं नातिबज्रया जीवनी च्वय्गु अन्तिम चरणय् थ्यंगु खँ कनादीगु खः ।
उबलय् नातिबज्रं जि दुबलय् हे व जीवनी सफू स्वय्दुसा ज्यू धकाः इच्छा याना बिज्याःगु खः, तर दुःखया खँ उगु ज्या पूमवन । अय्सां तबि वसपोलया थःगु जीवनी बःचा हाकलं जूसां थः दनिबलय् स्वय्त ताः लाकेगु ज्या आनन्दरत्न बज्राचार्यं याना बिज्यात । लिफलेटय् जक पिदंगु जीवनी खःसा थुकियात नातिबज्रं थःगु मूवंगु सम्पत्ति कथं कया बिज्याःगु दु ।
वसपोलयात मतिना यानाः छेँय् थ्यंक बज्रयान थेरापी याय्त राजेन्द्रमान बज्राचार्यं ग्वाहालि याना बिज्याःगु खःसा शरद शाक्यं ‘होमियोपेथी’पाखें छेँय् हे न्हिं छधू बिज्यानाः वासः यानाः वसपोलया आयुयात छुं भचासां ताःहाकः याय्गु ज्या जूगु खः । अथे हे छेँय् थ्यंक झायाः राजभाइ जकःमिं नातिबज्रयात कयाः च्वयातःगु चिनाखँ ब्वनेगु ज्या नं जूगु खः । मनराजा नकःमिया संगीतय् नातिबज्रया निचाः म्येचाः पिथनेगु व नेवाः सफू ब्वज्या याय्गु इच्छा नं पूमवन ।
वसपोलया सकतां इच्छायात झी सकलें जानाः पूवंके मानि, वसपोलया मदुगु आत्मा सुखावति भूवनस बासं लाय्मा, थ्व हे मनंतुने, भाषाबज्र नातिबज्र अमर जुइमा ।
