स्वब्याना वंम्ह मनू
सुधीर ख्वबि
थ्व इलय्
जिगु म्हगस ज्वनाः जिगु हे म्हगस, ईलिसे जानाः तापालँय् ब्वय्का हल इलं जितः । गबलें गबलें जक थौंकन्हय् परदेशया झ्यालं छेँपाखे स्वयाः लुमन्तिया किचः मालेगु याइ, जिगु नुगलं । थ्व थासय् अप्वया वयाच्वंगु फिब्वया क्वाःजलं थ्व नुगः हिइसे च्वनिबलय् थःगु छेँया सिचु चुप्पा नय्गु मन जुइ ।
तर हरेक थजाःगु भावनां जितः कमजोर याइबलय् जिगु मिखां जिगु ला हि जक खंकी । जि मचाया भविष्य न्ह्यन्ह्यपना वइ । छेँया मेपिं जःतय्सं छाय् खः मस्यू, जिगु नुगलय् ध्वदुकः मवः । तप्यंक धाय् जिगु मिखां स्वय्गु मन मयाम्ह मनू धइम्ह हे जि म्ह्याय्या अबु खः ।
छुं दँ न्ह्यः
थःगु हिचःति मीत थःम्हं थःत परदेशय् ह्वफ्वाय् न्ह्यः जिगु हौसलात कुचाकुचा जुयाः कुतुंवने जक ल्यंदनिगु खः । थ्व अवस्थाय् जिं जिमि मांयात थःगु नुगःया घाः उलाः क्यनागु खः – ‘यो मां ! आः जि अनागरिका जुया वनेगु ... मचा छम्ह ब्वलंका ब्यु छं ।’ जिमि मांया ख्वालय् छक्कलं हाकु सुपाचं त्वपुवःथें जूगु खः ।
पलख ला छुं हे न्ववाय्मफूगु नं खः । मिखां थः म्ह्याय्प्रतिया ममता सुल्ल सुल्ल बाःवःगु वलं । अले पाःल्हातं प्याःगु न्यता व मिखा हुसें थःगु पहलं धाःगु नं खः – ‘थ्व मैचां न छु खँ ल्हाइ, छु खँ ल्हाइ ।’
थःछेँय् चा हिलागु उकुन्हुया व बहनी, जि जिमि अबुया न्ह्यःने इजलासय् दनागु सरह भाःपिनागु खः ( छ्म्ह अभियुक्त सरह छ्यं क्वछुना खँ न्यनागु खः ।
‘स्व मैचा, छिमि भाःतं छंत व छं म्ह्याय्यात लजगाः यानाः नकेत्वंके याइगु खँय् जितः विश्वास मंत आः । अनं छं याःगु दुःखया मू नं मदुगु खँ नं छं थु हे थुल । छं मखुम्ह मनू ल्यल धका नागःतुगः यानाया छुं फाइदा मदु । उकिं छ परदेश वनेगु ज्या न्ह्याकी । छ तसकं हिम्मत दुम्ह म्ह्याय् खः जिमि । छंत माःगु बन्दोबस्त जिं याय्गु जुल ।’
जिमि अबुं जितः ब्वः मब्यूसें जितः न्हूगु लँपु क्यनाबिल ।
जि दुने अलमलया ग्वःफय् इरुथिरु जुयाच्वंगु च्वनं । यक्व दुःखसिया दनागु मतिनाया थ्व छेँ घाराघुरु हे दुना वनिन ला धइथें जुयाच्वंगु न खः । जिन्दगी तसकं चुलुगु लँपुइ लाःवंगु ला खत । पलाः नं धेधे चूथें जुयावयाच्वंगु न खः ।
प्यकःखुसिं थः यत्थें जागिर त्वःताः सन्तोष छेँय् लगःधगः च्वना ब्युसेंलि जिगु न्ह्यःने जि मचाया भविष्ययात कयाः जि दुनेया सुषुप्त ज्वालामुखी विस्फोट याय्गु कि पराजित मनस्थितिइ निष्कृय जुयाच्वनेगु धइगु खँय् मन आत्तेचाःगु न खः । तर जितः त्वःति धाःगु जागिर जिं मत्वतागु जिगु नितिं वरदान जुल धाय्ला वा सुयातं निष्कृय च्वनेगु आधार जुल जिं मस्यू ।
संतोष, नांथें हे सोच व ब्यवहार क्यनेफूम्ह मनू । छम्ह बांलाःम्ह भाःत जुइत ल्वःम्ह शालीन सौम्य । तर अति समर्पणवादी । जिप्रति आश्रित जुइ यःम्ह । सायद जिप्रतिया मतिना जुइमा । जिमिगु इहिपाः, मतिनाया फाइनल रिजल्ट पिहां वय्कथं लालमोहर तयाब्यूगु खः, निगु परिवार जानाः । साँस्कृतिककथं फरक सवाःया निगू जिन्दगीयात छगू यानाब्यूगु खः । तर सन्तोषया अर्थ निष्कृयता न जुइमज्यू ।
कथहं
जिन्दगीया रथ बांलाक्क हे न्ह्यज्यानाच्वंगु नं खः । कलाःया भूमिका, मांया भूमिका अनं भौमचाया भूमिका अले कर्मचारीया भूमिका संतुलित जुया हे च्वंगु खः ।
संस्कृति व संस्कार पाःगुलिं जुइ, सायद पारिवारिक रथ बांलाक्क न्ह्याकेमफूगुथें मगाःमचाःया फिगःचां जिन्दगीया सवाःयात किरिकिरि यानाला मच्वंला धइथें मनय् हाकु बिचाःया सुपाचं त्वपुया हल ला धइथें जुइगु । मिसाप्रतिया विभेदकारी ब्यवहार मिजंपाखें स्वयांं मिसापाखें हे अप्वया वइगु जुयाच्वन ।
छ्म्ह मां, माजु जुइबलय्, छम्ह म्ह्याय्् भौमचा जुइबलय् छु केमेस्ट्री पाय्छि मजुया वइगु अले जिन्दगीया स्वांक्यबय् स्वांथें मगमग ह्वय्माःगु स्वापू छाय् कंथें अनुभूति जुयाः मन हायावनेत्यंगु हःथें सुखु गनीगु छाय् खः ? उकिसं जिम्ह गथुं थ्व इलय् थःगु स्वांया नुगःयात थुइकेमपफूगु खँय् जिगु एकात्मक विरोधं छ्यं धस्वाकाहःगु जकं खः कि !
इहिपाःया न्यादँया सहकाल लिपाया खँ खः । जिमि अबुं यानाब्यूगु बन्दोबस्तया लिधँसाय् ...जि परदेश वनेत्यनागु खबर न्यंका । तर वया म्हुतु मचाः । तर छ्यं संकाः सहमतिया ल्याप्चे बियाबिल । जिं बिचाः यानागु ला अःखः जकं जुल । वं जितः छ वनेम्वाः, जि वने धकाः भाःत जुया क्यनी धइगु तःधंगु विश्वास । जिं कमेयाय्, जिं लही छिमित धाइला धइगु भरोसा गथे कुचाकुचा जुयाबिल । तर व मौन अले वयागु मौनता जिं वयागु स्वीकृति भाःपिया ।
छाय् खः थ्वहे इलय् जि म्ह्याय् जिमि मां अबुं जक जिगु नुगलय् हथासं हथासं दुस्वः वल । जि म्ह्याय् वया अजाअजिया छेँय् पाजु चमापिं नापं तसकं लय्ताः ।
संतोषया किपा, वयागु अस्तित्व जिगु मनय् थाय् मदयाः उसिंउसिं मिखाया लँपु जुया पिहांवंगुथें ताल ।
हाकनं थ्व इलय्
यक्व उदास बसन्तत सितिं फुके धुन । यक्व असारय् मिखा प्याके धुन । याकचां हे यक्व शरद ख्वाउँके धुन । लुमन्तिया शिशिरं म्ह्याय्या नस्वाः जक ल्ह्यया हइ । थौं जिगु नुगलं हनाच्वना याकः जिन्दगीया छगू दशकया डायस्पोरा जिन्दगी ।
तर अहँ ! स्वब्याना वंम्ह मनूया उपस्थिति गनं न मकया ।
