‘जनतायात सुसूचित यानाच्वनागुया मूल्याङ्कन थौं जूगु दु’
– सुरेन्द्रभक्त श्रेष्ठ
थौं स्वयां स्वंगू दशक न्ह्यः नेपालभाषां पिदनाच्वंगु विश्वभूमि न्हिपौपाखें जिं नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् पलाः तयागु खः । मदय्धुंकूम्ह पासा नरेशकुमार शाक्यं जितः २०४७ सालय् विश्वभूमि पत्रिकाय् दुतयंकूगु खः । उगु इलय् विश्वभूमि न्हिपौ परिवारय् जि दक्कले क्वकालिम्ह । जि उबले नकतिनि झिंच्यादँ जक दुम्ह, नच्चाम्ह ल्याय्म्हचा तिनि ।
विश्वभूमि पत्रिकाया नां काय्बलय् आःतक्क जिगु छाति तफाः जुयावः । विश्वभूमि धयागु नेपालभाषाया जक मखु, नेपाःया हे दक्कले न्हापांगु सन्ध्याकालीन पत्रिका जुयाः पिदनाच्वंगु खः । थीथी हुनिं थौं उगु पत्रिका निरन्तर जुयाच्वंगु धाःसा मदु । उगु ई धइगु विश्वभूमि न्हिपौ तसकं लोकंव्हाः । व्यावसायिक पत्रकारिताया ल्याखं स्वंगू दशक न्ह्यःया व इलय् विश्वभूमि तसकं न्ह्यःने लाः धाय्माः । व इलय् विश्वभूमि थुलि लोकं व्हाः कि नेवाःतय्सं जक मखु, गैर नेवाःतय्सं तक नं मात्तुमालाः ब्वनीगु, स्वइगु छगूयां छगू जक पत्रिका खः । भाषिक दृष्टिकोणं स्वयेगु खःसां विश्वभुमिं हे गुलिसित नेवाः भाय् स्यन खइ ।
जि थौंकन्हय् समाचार संकलन व सम्प्रेषणया नापं, छम्ह व्यवस्थापकया ल्याखं नं ज्या यानाच्वनाबलय् विश्वभूमियागु छता खँ थौंतक नं लुमनाच्वं । विज्ञापन माः जुइम्वाः, मनूत विश्वभूमिया ज्याकुथिइ हे वइ । विश्वभूमियात विज्ञापन बीपिं थःगु विज्ञापन पिथनेत थःगु पाः पियाच्वनेमालीगु । अथे जुयाः अर्जेन्ट धेबा पुलाः नं कन्हय् हे विज्ञापन पिकयादीमाल धाः वयाच्वनीपिं न्हिं न्हिं हे धइथें दयाच्वनीगु ई खः व ई । पत्रिका नं ४ पेज पिदनीगु । व हे ४ पेज दुने समाचार, च्वसुलिसें तुं विज्ञापन सकतां न्ह्यंकेमाःगु जूबलय् विज्ञापन तयां तय् थाय् हे दइमखु ।
थज्याःगु अवस्थाय् संचालक समिति, सम्पादक सुरेश किरण मानन्धरया लिसें सकल पुचः च्वनाः सहलह यानाः पत्रिकायात ६ पेज दयेकेगु निर्णय जुल । लिपा वनां तक नं थ्व पत्रिका ६ पेज हे निरन्तर पिदनाच्वन । उबले व ई नं छगू खः, गबले विज्ञापन तयां तय् थाय् मदयाः पत्रिका पेज हे अप्वयेकेमाःगु अवस्था खःसा आः वयाः विज्ञापन ब्यू वइगु ला छु गन खः गन, काः हे वंसां नं मबीगु अवस्था श्रृजना जुयावःगु दु । थुकिं झी झन झन ल्यूने लाना वनाच्वन धइगु प्रमाणित याःगु दु ।
स्वंगू दशक न्ह्यः कान्तिपुर पत्रिका पिदने न्ह्यः विश्वभूमि लोकंव्हाःगु पत्रिका जुइत सफल जूगु खःसा आहः वयाः झी गन दु सुइतं कनाच्वनेमाली, धयाच्वनेमाली थें मच्वं । थुकिया छगू हे जक कारण धइगु झी दथुइ एकता जुइमफूगु हे खः । थवंथवय् ल्वानाच्वनेगु, छम्हेसियां मेम्हेसिगु तुति सालाच्वनेगु, सल्लाह सुझाव बीगु स्वयां ल्यूनं ल्यूनं कुंखिनाजुइगु कथंया ज्याखँय् तक्यनाः गुट उपगुटया राजनीतिं हे झीत स्यंकूगु खः ।
थनथाय् विश्वभूमिया नापनापं न्हूगु विश्वभूमि पिदंगु अवस्था नं लुमंसे वयाच्वं । न्हापा विश्वभूमि पत्रिका अशोक श्रेष्ठया सम्पादन पिदनाच्वंगु खः । २०४८ सालय् अशोक श्रेष्ठं विश्वभूमि पत्रिका त्वःतावनाः ‘न्हूगु विश्वभूमि’ दर्ता यानाः पिथनेगु ज्या जूल । तर विश्वभूमि पत्रिका बन्द मजू । अशोक श्रेष्ठया सम्पादनय् पिदनाच्वंगु विश्वभूमि सुरेश किरणया सम्पादनय् दिन । नेवाः पत्रकारिता ख्यलय् दक्कले न्हापां नेवाः नेवाः ल्वानाः निगू न्हिपौ पिदन उबले ।
२०४९ सालया ई नं जिगु पत्रकारीताया यात्राय् ल्वःमंके मफइगु ई खः । २०४९ सालय् तत्कालीन नेपाली काँग्रेसया सभापति गिरिजा प्रसाद कोईराला प्रधानमन्त्री जुयाच्वंगु इलय् टनकपुर काण्डया विरुद्धय् आन्दोलन जुल । उबले जनतायात सुसूचित यायेगु भाला जिं हे कयाः न्हियान्हिथं सुथय् व बहनी पत्रिका पिथनेगु यानाच्वनागु खः । जि सरस्वती क्याम्पसय् ब्वनाच्वनागु, उगु इलय् जिगु जाँच नं जुयाच्वंगु । जितः आः नं लुमं, जि चच्छि च्वनाः ज्या यानाः सुथय् पत्रिका पिकायेधुंकाः जाँच ब्यू वनागु । थःगु जाँच स्वयां नं समाजयात सुसूचित यायेगु ज्यायात न्हापांगु प्राथमिताय् तयेमाः धइगु महसूस यानाः थःगु जाँच स्वयां पत्रिका निरन्तर यायेमाः, दिकेमज्यू धकाः थुकथं निर्णय याना ।
थुकथं विश्वभूमि पत्रिकाय् निरन्तर पलाः न्ह्याकाच्वनागु इलय् हाकनं मेगु छगू वज्रपात जुइगु ज्या जुल । २०५२ सालय् विश्वभूमि पत्रिका हाकनं टुक्रा जुल । छगू मेगु पत्रिका विश्वभुमि परिवारं हे जन्म जुल । उगु पत्रिकाया नां खः ‘सन्ध्या टाइम्स’ । तर अझ नं विश्वभूमि मद्यू, निरन्तर पिदना हे च्वन । थुकथं विश्वभूमि निकः तक कुचा दलं नं निरन्तर पिदना हे च्वन ।
उबले विश्वभूमि, न्हूगु विश्वभूमि व सन्ध्या टाइम्स, नेपालभाषाया स्वंगू न्हिपौ पिदंगु दिं नं वल । तर छन्हु विश्वभूमि बन्द जुल । २०५६ जेठ १८ गते सकल नेवाःतय्गु नितिं नं हाकुगु दिं खः । उगु दिनय् सर्वोच्च अदालतं तत्कालीन स्थानीय निकायं स्थानीय मातृभाषायात छ्यले दइमखु धकाः निर्णय याःगु खः । उकिया नापं नेपालया हे न्हापांगु सन्ध्याकालीन न्हिपौ, नेपालभाषाया
छगू ईतिहास कुबियाच्वंगु न्हिपौ विश्वभूमि नं व हे दिनय् बन्द जुल व थौंतक नं निरन्तर जुइमफुनि ।
नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् थम्हं फूगु चाःगु याय्माः धइगु मती ला दुगु हे जुल । २०५६ फागुनंनिसें नरेशबीर शाक्यलिसे जानाः ईलोहँ लय्पौ पिथना । जिं १४ दँ तक्क ईलोहँ प्रकाशनय् च्वनाः थीथी पत्रिकाय् पिथनेगु ज्या याना । उगु ई दुने छगू हे प्रकाशन गृहपाखें खुगू पत्रिका निरन्तर पिथनाच्वनेत ताःलात ।
२०७० साल फागुन २७ गते, जिगु नेपालभाषाया पत्रकारिता करिअरय् छगू टर्निङ प्वाइन्ट वल । उगु दिनय् विधिवत रुपं लहना वाःपौ पिथना । वयां प्यदँ लिपा लहनान्यूज डट कमया नामं अनलाइन नं न्ह्याका । छापा, अनलाईन जुजुं वंगु जेठनिसें श्रव्यदृश्य संचारमाध्यमय् नं पलाः न्ह्याका । २०७७ जेठनिसें नेवाः टिभि एचडि च्यानलय् लहना गतिविधि व लहना साहित्य ज्याझ्वः लहनाया लुखां हे प्रसारण जुयाच्वंगु दु ।
नेवाः पत्रकारिता ख्यःयात च्वन्ह्याकेत, थुगु ख्यःयात चलायमान दयेकाः प्रोफेसनालिज्मया विकास यायेगु कुतः कथं थुकथं मदिक्क थीथी कथं पलाः न्ह्याकाच्वनागु जुल । आः वयाः स्वंगू दशकतक्क मदिक्क पत्रकारिता ख्यलय् यानावयागु ज्याया मूल्याङ्कन जूगु जिं तायेकाच्वना । येँ महानगरपालिकां २६क्वःगु महानगर दिवसया लसताय् जितः सुशासन पत्रकारिता पुरस्कारपाखें सम्मानित यात । थुगु सम्मानलिसें जिं थःत तसकं गौरवान्वित महसूस यानाच्वना । स्थानीय सरकारपाखें थुकथं सम्मान कायेखंगु धइगु जिगु अहोभाग्य नं खः । जिगु ज्याया मूल्याङ्कन यानाः जितः सम्मान ब्यूगुलिं येँया स्थानीय सरकारयात सुभाय् नं बियाच्वना । झीसं छुं नं ज्या न्ह्याकाकथं, पलाः छिनाकथं उकिया परिणाम पिहांवइमखु ।
धैर्यतालिसें थःगु कर्तव्य पूवंका च्वनेमाः, थःगु कर्म यानाच्वनेमाः, छन्हु उकिया अवश्य नं मूल्याङ्कन जुइ ।
