क्वःपूजा 

 

कार्तिक कृष्ण पक्ष त्रयोदसिकुन्हु अमृत त्वनाः चिरन्जिवी जूम्ह पन्छी व यमराज दूतकथं हनी। क्वखं सीपिनिगु ला नइ, अले वातावरणयात सफा याना बी । क्वःयागु गुण लुमंकाः क्वःयात पूजा याइ।

 

खिचापूजा 

कार्तिक कृष्ण पक्ष चतुर्दसीकुन्हु भैरवया प्रतीक अर्थात भयं मुक्त यानाबीम्ह खिचायात पूजा याइ । पशु मध्ये दकलय् भाय् स्यूम्ह, खिचा जन्म जुयाः लिपा मनू जन्म जुइ धाइ । झीत सुरक्षा बीम्हकथं खिचायात पूजा याइगु खः।

 

लक्ष्मी पूजा 

 

कार्तिक कृष्ण पक्ष आमाइ कुन्हु लक्ष्मी पूजा याइ । थ्वकुन्हु सुथ न्हापां पिखालखुइ बँ इलाः लक्ष्मीद्यः दुकाइ । सायात लक्ष्मीकथं भाःपियाः साया नं पूजा याइ । साया दुरु तसकं नी धाइ । मांया दुरु मगाःसा साया दुरु त्वंकी। सायात मां, माता, पशुधनकथं न मानय् यानाः सुथय् पुज्याइ। लक्ष्मी पूजाकुन्हु बहनी वर्षया अन्त मानय् यानाः साल तमामी यासें दच्छियागु ल्याःचाः यानाः धुकुतिइ छेँया भ्वं, सम्पत्ति विवरण आदि तकं तयाः लक्ष्मीद्यः पूजा याइ । छेँया धुकुतिइ फ्यतुनाच्वंम्ह लक्ष्मी तय्माः नं धाइ । थथे जूसा धनस्थीर जुइ, अले पसलय् दनाच्वंम्ह लक्ष्मी तःसा कारोवार जुयां तुं च्वनी धइगु विश्वास समाजय् दयाच्वंगु दु । लक्ष्मीद्यःयात गुम्ह गुम्हेसिनं बसुन्धरा द्यः नं धाइ। थ्व दिनय् लक्ष्मीद्यःयात धौ, बजि, मरि छाइ । गुम्ह गुम्हेस्यां थःथःगु संस्कारकथं समय्बजि तयाः नं

पूजा याइ ।

 

म्हपूजा 

 

कार्तिक शुक्ल पक्ष पारुकुन्हु म्ह अर्थात शरीरया पूजा याइ । पञ्चतत्वया म्ह पञ्चतत्वं हे रक्षा याय्मा धकाः पञ्चतत्वया प्रतीक तयाः थम्हं थःत पुज्याइ। थ्व दिनय् दैनिक जीवनय् मदय्कं मगाःगु हासा, तुफि, लःघः, ल्वहंमा, छेँ, लक्ष्मी, कुल देवतापिन्त नं मन्दः दय्काः पूजा याइ । थ्व म्हपूजा याय्गु चलन गनंनिसें गबलेनिसें वःगु धकाः यकीन यानाः सुनां नं धाय्पूmगु मदुनिसां १८सः दँ न्ह्यः बौद्ध परम्पराकथं भौतिक वस्तु पञ्चमहाभूत तत्वयात महत्व बीकथं थः थःम्हंतुं थःगु पूजा याःगु धाइ। गुरुपिन्सं दकलय् न्हापां न्ह्याग्गु हे पूजा याःसां थ्व पञ्चतत्वं दयाच्वंगु शरीरयात नी यानाः न्यास काइ।

 

थ्व हे म्हपूजायागु अभ्यास नं धाइ । १३सः दँ न्ह्यः विशालनगर हाडी गां मिं नयाः ध्वस्त जूबलय् अनं बचय् जुयावःपिन्सं थःथःम्हं तुं ख्येँय् सगं कयाः थःत हे पूजा यात । अनं छुं तःधंगु दुर्घटना जुयाः बचय् जुइबलय् छेँय् वयाः ख्येँय् सगं नं काय्गु चलन दु । नेवाःतय्गु लक्ष्मी पूजाकुन्हु साल तमामी धाःसा म्हपूजा कुन्हु न्हूगु साल न्ह्याइ । थ्व न्हिनिसें न्हूगु ल्याःचाः तइ । नेपाल सम्वत् न्हूदँ जूगुलि न्हूदँ हनाः म्हपूजा याइ । थ्व दिनस भ्वय् नयाः लक्ष्मीद्यःयात मोहनिबलय् हिलातःगु सुकुला तयाः भ्वय् छाइ।

 

किजापूजा 

 

किजापूजा कार्तिक शुक्ल पक्ष दुतियाकुन्हु याइ । गुम्हं ततायाथाय् वनाः किजापूजा याइ, गुम्हं किजायाथाय् वनाः किजापूजा याः वइ । थ्व छगू थःथःगु संस्कार व रीतितिथि खः । ततायाथाय् वनां किजापूजा याःवनीपिन्सं हनाबना तयाः आशिर्बाद काःवनेकथं काइसा, किजायाथाय् वनां किजापूजा याः वनीपिन्सं माया मतिना, भिंउसाँय् व ताःआयुया कामना याइ धइगु थःथःगु दर्शन दु।

 

स्वां क्वकाय्गु

 

क्वकाय्गु कार्तिक शुक्ल पक्ष तृतिया कुन्हु याइ । थ्व दिनस सुथ न्हापां लक्ष्मी पूजा यानाः छानातःगु दक्व क्वकयाः छेँजःपिनि प्रसादकथं इनाकाइ । लक्ष्मीद्यःया भाग छेँजः व म्ह्याय् मस्तनापं भिनामस्त बाहेक मेपिन्त बीमखु । थथे स्वां क्वकाय्त म्ह्याय्मचां याय्माःगु चलन नं दु । छेँयाम्ह म्ह्याय्मचा बियाछ्वय्धुंकूसां व हे म्ह्याय्मचा वयाः स्वां क्वकाःवय्गु याइ । 

 

किजापूजा याय्त म्ह्याय्मचा थःछेँ वयाच्वंगु दुसा किजापूजाकुन्हु चाहिनाः अले कन्हय्कुन्हु स्वां क्वकाय्धुंकाः तिनि लिहांवनेगु याइसा किजा ततायाथाय् किजापूजा याःवंगु खःसां कन्हय्कुन्हु म्ह्याय्मचा थःछेँ वयाः स्वां क्वकाः वइ । थ्व धइगु म्ह्याय्मचायात बियाछ्वय्धुंकूसां थःछेँय् नं वया भूमिका मदय्धुंकूगु मखु धइगु थुइकेगु, क्यनेगु ल्याखं यानातःगु खनेदु।