२०८१ बैशाख ८, शनिबार

ग्रान्डी अस्पतालय् न्हियान्हिथं मञ्चन जुयाच्वनीगु नाटक ‘ग्राण्डीइ कोरोना जुयाः सीपिनिगु ल्याः शून्य’

जगतबीर सिंह कसाः | थिंला सप्तमी ११४२, मंसीर २४ शुक्रवाः

देशय् कोरोना १९ ल्वय्या महामारी जुयाच्वंगु ई। कोरोना विरामीया परिवारपिं अक्सिजन, आइसीयू, भेन्टिलेटर मदयाः हैरान जुयाच्वंगु अवस्था। विरामी छटपटय् जुयाच्वंगु आपत्कालीन विकराल स्थितीइ ग्रान्डीइ फोन यात । उखें लिसः वल, ‘छगू कोठाय् भेन्टिलेटरनापं आइसीयूलय् छगू जक बेड खाली दु।’ फोन याःम्ह मनूया मनय् भचा स्वां ह्वल। छुं भचा आशाया जः खनेदत। हानं न्यन, ‘अक्सिजन नापं दुगु एम्बुलेन्स दुला ले ?’ उखें लिसः वल, ‘अक्सिजन जक मखु, डाक्टर, नर्स नापं दुगु नेपाः देय्या हे उत्कृष्टगु सुविधायुक्त एम्बुलेन्सं हे बिरामी काय्के हयाबी।’
 
फोन याःम्ह मनू उत्साहित जुयाः धाल, ‘अय्, का का, ज्यू ज्यू । अथे खःसा याकनं काय्के छ्वया हयाब्यु।’
४५ मिनेटं छ्वयाहय् धाःगुलिइ ६ घौ लिपा जक एम्बुलेन्स वल। एम्बुलेन्सया दुने डाक्टरी एप्रोन फिनातःपिं निम्ह मिजं व निम्ह मिसापिं पिहां वयाः विरामीयात एम्बुलेन्स दुने तल। तर डाक्टर, नर्स धाःपिनि म्हसिका पौ (परिचय पत्र) धाःसा घानातःगु खनेमदु। अनं
 
विरामीयात जक कयाः तप्यंक ग्रान्डी अस्पतालया इमरजेन्सीइ यंकल। अन दुने तयाः कोरोना विरामीयात अक्सिजन थकाय्त पम्पिङ यानाच्वन। साच्यूरेसन ९१–९२ थ्यंगु क्यन। अन छुं ई लिपा हे विरामीयात आइसीयूलय् यंकाः भेन्टिलेटरय् तयाबिल।
 
विरामीया छेँजःयात विभिन्न फारम, सम्झौता पत्र, करार, आदिया भ्वँतय् सही, सही छाप तय्काः खल्तिइ च्वंगु ध्यबा दक्वं पुइकेबिल । अले पिने वयाः छम्ह डाक्टरं धाल, ‘१४–१६न्हु तक भेन्टिलेटरय् तयाः स्वय्मानि। अथे थथे धाय्फइगु अवस्था मदुनि।’
 
भेन्टिलेटर नापं अस्पतालय् लगय् जुइगु मेमेगु शुल्कबारे नं अवगत याकल। नापं अस्पतालय् पिवाः च्वनेम्वाःगु, विरामीयात स्वय्त, नापलाय्त वय्मज्यूगु, न्हियान्हिथं सन्याकाःइलय् छक्वः जक डाक्टरं विरामीया बारे फोनं जक सुचं बीगु धाल।
 
हरेक दिनस सन्याःकाइलय् डाक्टरं फोन यानाहइ तर, छगू हे जक खँ धाइ, ‘म्हिगः, म्हीग गथे खः, अथे हे तिनि। छवाः लिपा वयाः धाल, ‘ब्लड प्रेसर ठिक जुयाच्वंगु दु, मेगु दक्वं अथे हे खः।’
 
वयां कन्हय्कुन्हु डाक्टरया फोन वल, ‘५० प्रतिशत जक आशा दु, ५० प्रतिशत मदु। खतरां मुक्त जूगु मदुनि।’
 
न्हियान्हिथं क्यास काउन्टरं पटक पटक ध्यबा जम्मा याः वा धकाः फोन वयांतुं च्वनी, ध्यबा जम्मा यानां तुं च्वना। न्हापा धाःगु स्वयां अप्वः, डब्बल ध्यबा चार्ज यानातःगु बिल वल। सिकायत, विरोध याय्गु अवस्था नं मदु। वयां कन्हय्कुन्हु फोन वल, ‘निमोनिया कम जुयावंगु मदुनि। निमोनियाया वासः चलय् यानाः किड्नी फेल जुल। उकिं छगः किड्नीया डायलासिस यानाच्वनागु दु।’ उकिया कन्हय्कुन्हु मेम्ह हे डाक्टरया फोन वल, ‘कोरोनाया पिसिआर टेस्ट यानागु नेगेटिभ वल। उकिं कोरोना आइसीयू वार्डं  आइसीयू वार्डय् सिफ्ट यानागु दु । न्हापा स्वयाच्वंम्ह डाक्टर नं विरामी जूगुलिं आः जिं स्वयाच्वनागु दु।’ थ्व खँ न्यनाः विारमीया परिवारपिनि भचा आशा दनावःगु खः। तर नं पिसिआर टेस्ट याःगु हे खः कि मखु, याःगु हे खःसां नेगेटिभ वःगु हे खः कि मखु सुनां हे स्यूगु मखु। दक्व गोप्य यानातल। निवाः दइन नं सुं छम्हेसित विरामीयात नापलाकेब्यूगु नं मखु, क्यंगु नं मखु। मोबाइलं सां विरामीयागु भिडियो कयाः क्यनाब्यु अर्थात फोटो छपाःसां कयाः क्यँ धयां नं मज्यू धाल। विरामीयाबारे न्यंसा अस्पतालया सम्वन्धित सुं छम्ह मनू नं छगू शब्द नं नवाय्त तयार मजू। दक्वं ग्याःचिकु पहः क्यनीगु।
 
थ्वयां कन्हय्कुन्हु अचानक, सुथय् न्हापां ३ताः इलय् छम्ह नर्सयागु फोन वल, ‘ब्लड प्रेसर अप डाउन जुयाच्वंगु दु। उकिया जानकारी बियागु।’ हानं व हे दिनय् १२ बजे अस्पतालं फोन वल अले धाल, ‘ब्लड प्रेसर कम जुया वनाच्वन, स्वः वय्गु सा अस्पतालया आइसीयूलय् वा।’
 
जिपिं दक्वं छेँजःपिं तुफान सरह अस्पतालय् थ्यंकः वना तर, छम्हेसित जक नापलाकेगु धकाः छम्ह जक दुहांवनेत अनुमति बिल । दुने वनाः स्वयाबलय् भेन्टिलेटरय् तयातःम्ह विारमी सुशीयला स्याच्यूरेसन ९३–९४ दु । ब्लड प्रेसर कम जुयावनाः ६५÷५७ य् थ्यनाच्वन। सासः ल्हानाच्वन हे तिनि । न्हिनसिया १ बजे ती अस्पतालया पल्लिइ हेलिप्याडय् छगः हेलिकोप्टर दिकेहल। अले २ बजे ती डाक्टरं जिमित सःताः छिम्ह विरामी मन्त, सीम्ह यंकि धाल। अचानक थज्याःगु खबर न्यनेमाःबलय् जिपिं दक्वं पल्लिं कुतुं वः थें जुल। म्ह छम्हं जिरिङ्ग जुल, तसकं नुगः मछिन, ख्वय्वल। शव काःवनाबलय् क्यास काउन्टरय् नि हुँ धाल। क्यास काउन्टरय् वनाः १५ लाख ६० हजार ध्यबा पु धाल। दाजुकिजा, तःकेहेँपिं दक्वसिगु मुनाः ध्यबा पुला अले तिनि सीम्ह पितबिल। तर सुशीलयागु ख्वाः स्वयाबलय् एकदम शान्त खनेदु। वयागु ख्वालय् अक्सिजनया मास्कयागु दाग प्रष्ट हे सीदु। ख्वाः मनावःगु खनेमदु। उकिं किड्नी फेल जुल धकाः पटक पटक डायलासिस यानातःथें खनेमदु।
 
थथे तुं यानाः हरेक दिनय् हइपिं विरामीतय्त नविाः लिपा लास यानाः १५–१६ लाख ध्यबा जबरजस्ती असुल यायां थ्व अस्पतालं सर्वसाधारण जनतायात लुटय् यानाच्वंगु स्पष्ट खनेदु। अथेसां अस्पतालं गर्व व फुर्तिसाथ धाय्गु याइकि, ‘जिमिगु अस्पतालय् सुं नं छम्ह कोरोना विरामी सीगु मदु। दक्वं उपचार यानाः लाय्काः नेगेटिभ वय्काबियागु दु। मेमेगु हे ल्वचं कयाः सित धाःसा जिमिसं छु हे धाय्फइ ?’
 
कोरोना जुयाः ग्रान्डी अस्पतालय् यंकीपिं अप्वः हे विरामीतय्त थ्व हे फर्मुला अनुसार थज्याःगु हे हालत यानाबीगु जुयाच्वन। जि छवाःतक अस्पतालय् वय्वने यानाबलय् अन वइपिं दक्व विरामीतय् स्थिती थथे हे जुयाच्वंगु खन। अन वयाच्वंपिं विरामीया जःपिन्सं नं जितः जूगु थें हे थःपिनिगु अनुभव नं न्यंकावन। अझ जिमिसं मस्यूपिं, मखंपिं ला गुलि जक दु जुइ।
 
थुकथं न्हियान्हिथं विरामी मनू हयां तुं च्वनी। लाक्वपाक्व ध्यबा म्हयाच्वनी। मनूयात लास दय्काच्वंगु प्रत्यक्ष स्वस्वं खंक खंक नं झी देय्या सरकार छाय् चुपचाप च्वनाच्वन? प्रभु, भगवान छाय् निरह जुयाच्वन ? हे दैव, छु जुइन थ्व देशय् ?
 
थ्व छुं काल्पनिक नाटक मखु। थ्व हे अस्पताल दुने न्हियान्हिथं मञ्चन जुयाच्वनीगु वास्तविक सत्य घटना खः थ्व।
 
जुयाब्यु दक्वं होशियार।