नेपालभाषायात थौंया दिंतक हय्गु नितिं आपालं भाषासेवीपिनिगु योगदान दु । मल्लकालय् जुजुपिन्सं हे छ्यलावःगु भाय्यात राणाकालय् क्वत्यलेगु कुतः याःबलय् मांभाय् ल्यंकेगु नितिं योगदान ब्यूपिं साहित्यकार थनथाय् विशेष कथं न्ह्यथनेबहःजू। उगु इलय् नेपालभाषाया उत्थानया नितिं ज्या याःपिं प्यम्हेसित नेपालभाषाया प्यंगः थां धकाः हे धयातःगु दु।

नेपालभाषा साहित्यया पुनर्जागरणय् योगदान ब्यूपिं पं. निष्ठानन्द बज्राचार्य, मा. जगतसुन्दर मल्ल, महाकवि सिद्धिदास महाजु व कवि योगबिरसिं कसाःयात नेपालभाषाया प्यंगः थां धयातःगु जुल। लिसें भाषानिभाः प्रेम बहादुर कसाःया योगदान नं म्ह्वः मजू । वय्कःपिनिगु भाषाप्रति योगदान, साधना न्हू पुस्तायात कने आवश्यक जू। थ्व हे ताः तयाः येँया जनबहाःया नासः दबुलिइ नेपालभाषाया प्यंगः थांलिसें भाषानिभाः कसाःया झ्वाता दय्काः सार्वजनिक याःगु दु । नासः दबू जिर्णोद्धार समितिं वंगु शनिबाः ग्वसाः ग्वःगु ज्याझ्वलय् झ्वाताया उलेज्या जूगु दु ।

ज्याझ्वलय् जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठं महाकवि सिद्धिदास महाजु, पूर्व उपप्रधानमन्त्री प्रकाशनमान सिंहं गद्यगुरु पं. निष्ठानन्द बज्राचार्य, वाग्मती प्रदेशया खानेपानी, सिंचाई तथा उर्जा मन्त्री वसन्त मानन्धरं योगवीरसिंह कसाः, येँ महानगरपालिकाया पूर्वमेयर विद्यासुन्दर शाक्यं मास्टर जगतसुन्दर मल्ल व येँ महानगरपालिका २५ वडाया पूर्व वडाअध्यक्ष नीलकाजी शाक्यं भाषानिभाः प्रेमबहादुर कसाःया झ्वाताया अनावरण यानादिल ।वाग्मती प्रदेश सरकारया ग्वहालिइ येँ महानगरपालिका– २५ स्थित जनबहाः केलत्वाःस्थित नासः दबुलिइ उगु झ्वाता दय्काः तःगु खः।

वरिष्ठ मूर्तिकार बालकृष्ण तुलाधरया काय् मूर्तिकार महेश तुलाधरं उगु झ्वाता दय्कूगु खः । थुगु ज्याया परिकल्पना धाःसा २५ वडाया पूर्व वडाअध्यक्ष शाक्ययागु खः । झ्वाता उलेज्या ज्याझ्वलय् थ्यंपिं पाहांपिन्सं नेपालभाषा साहित्यया पुनर्जागरणकाल व प्यंगःथांलिसें मेमेपिं भाषासेवीपिन्त लुमंकाः न्ववानादिल। पूर्व उपप्रधानमन्त्री सिंहं भाषा साहित्याय न्याम्ह अग्रजया झ्वातां राणाकालय् नेपालभाषायात जूगु दमन व भाषा साहित्यया उत्थानय् वय्कःपिन्सं यानादीगु योगदानयात न्हू पुस्तां लुमंकातइगु धयादिल । अथे हे, वाग्मती प्रदेशया मन्त्री मानन्धरं नेपालभाषा साहित्यया मूर्धन्य व्यक्तित्वया झ्वाता येँया नुगःचुइ तय्खनाः गौरवया अनुभव जूगु धयादिल।

व हे कथं, जनकवि श्रेष्ठं नेपालया भाषा व साहित्यया न्याम्ह महान आत्माया झ्वाता नेपाल भाषा, साहित्य व नेवाः जातिया उन्मुक्तिया फल बीगु सिमा पी थें जूगु धयादिल । ज्याझ्वलय् आपालं अभियन्ता, कलाकार, जनप्रतिनिधितय्गु नं ब्वति दुगु खः । गुगु ज्या यात, व पक्कां बांलाःगु खः । भाषाया उत्थानया नितिं योगदान बियावंपिं अग्रजतय्गु सम्मानय् सकलें छधी जुइ हे नं माः । तर, झ्वाता निर्माणलिसें अन थीथी न्ह्यसःत दंगु दु । झ्वाता उलेज्या ज्याझ्वःया मू पाहां कथं पूर्व उपप्रधानमन्त्री सिंहयात सःतूगुलिइ नं स्थानीयं न्ह्यसः थंगु दु।

वागमती प्रदेश सांसद वसन्त मानन्धरया सांसद विकास कोषं झ्वाता दय्काः नेपालभाषा, नेवाः समुदायया नितिं छुं हे योगदान मदुम्ह सिंहयात छाय् मूपाहां दय्केमाःगु नं धाःगु दुसा थुगु ज्याया परिकल्पनाकार नीलकाजि शाक्यं थःगु पार्टीगत स्वार्थं हे काँग्रेसया मनू मूपाहां दय्कूगु द्वपं नं ब्यूगु दु । थ्व विषयया नापनापं झ्वाताया उलेज्यालिसें छगू गम्भीर विषय नं दंगु दु । व खः, दबूलिसे स्वानाच्वंगु परम्परा । थुगु नासः दबूया स्वापू केलत्वाःस्थित लुँचुभुलु अजिमालिसे दुगु धाःगु दु । पाहांचः¥हेया दिनय् लुँचुभुल अजिमाया खः जात्रा यानाः थन दबुलिइ हे खः दिकेमाःगु परम्परा न्हापा दुगु खः । लिसें अन बलिसमेत बियाः अजिमाया पूजा याय्माःगु खः।

थौंकन्हय् थुगु परम्परा न्ह्यानाच्वंगु खनेमदु । तर व परम्परा नं नेवाः म्हसीकालिसे हे स्वानाच्वंगु जुल । दिनावंगु परम्परायात म्वाकेगु नं जनप्रतिनिधिया हे कर्तव्य खत सा आः थन झ्वाता थनेधुंकाः आः उगु परम्परा गबलें हे न्ह्याइमखुत ला धइगु चिन्ता नं गुथियाःतय्सं प्वंकाहःगु दु । सकसिनं भाषा, साहित्यया उत्थानया खँ ल्हानावन, तर दबूया ईतिहास व परम्परायात सुनां वास्ता मयाः धकाः नं गुथियाःतय्सं नुगलय् स्याकूगु दु ।गुगु ज्या जुल, व च्वछाय्बहःगु ज्या खः । नेपालभाषाया प्यंगःथांया ईतिहासयात म्वाकातय्माः।

वय्कःपिनिगु योगदानया बारे न्हू पुस्तायात कनेमाः । अनं झ्वाता लिकाय्माः धकाः ला सुं नं नेवालं धाइमखु । तर दबूलिसे स्वानाच्वंगु परम्पराया बारे नं बिचाः याय्माःगु खनेदु।