लक्ष्मी पूजाया न्हि कुन्हु पुज्याइम्ह महालक्ष्मी
प्रेममान डंगोल | कछलाथ्व दुतीया ११४५, कार्तिक १८ आईतवाः
नेपाः छगू धार्मिक, सांस्कृतिक लिसे तान्त्रिक देय् जूगुलिं थन गुलिं नखः चखः, जात्रा न्ह्याना वयाच्वंगु दु, व फुक्कं धयाथें तान्त्रिक मतपाखे न्ह्याना वयाच्वंगु दु। विशेष यानाः नेवाः समुदायं नेपाःया थीथी नखः चखः जात्रा न्याय्केगु झ्वलय् तान्त्रिक पद्धति नालेगु याना वयाच्वंगु दु।
थीथी द्यःया पूजा याय्बलय्, खः जात्रा याय्बलय् व रथ सालेगु जात्राय् नं नेवाःतय्सं तान्त्रिक मत कथं न्ह्याका वयाच्वंगु दु। तान्त्रिक विधि कथं पूजा याय्बलय् न्ह्याम्हं द्यःयात ख्येँ, न्या, अय्ला छाय्गुया लिसे दुगु, म्येय्, हँय्, खा बलि बीगु याः। उकथं हे कार्तिक कृष्ण औशींया न्हिं कुन्हु लक्ष्मीया पूजा याय्बलय् नं लक्ष्मीद्यःयात हँय्या ख्येँ, समय बजि अय्ला थ्वँ आदि छाय्गु याः। नेवाःतय्सं बाहेक मेपिसं थुकथं पूजा याइ मखु। अप्वस्यां लक्ष्मीद्यःयात फलफूल व मरिचरि छाय्गु याइ। नेवाःतय्सं लक्ष्मीया पूजा याइबलय् लक्ष्मीद्यःया मूर्ति वा किपाः तयाः मन्दः च्वयाः पुज्याइ।
नेवाःतय्सं लक्ष्मी द्यःयात थुकथं छाय् पूजा याःगु जुइ धइगुृ न्ह्यसः ब्वलनी । थुकिया वास्तविक कारण नेवाःतय्सं धनलक्ष्मीयात मखु महालक्ष्मीयात पूजा याइगुलिं खः । मेपिसिं धनलक्ष्मी पूजा याइगु नेवाःतय्सं जक महालक्ष्मी पूजा याइगु सन्दर्भय् देवी भागवतय् वर्णन याना तःकथं महिषासुर राक्षस जुजुं जनतायात आपालं दुःख बियाः थीथी कथंया अत्याचार यानाच्वंगुलिं अज्याःम्ह अत्याचारी राक्षस जुजु महिषासुरया वध याय्त महालक्ष्मी सुन्दर रुप कयाः महिषासुरया राज्यय् वनी । थुलि बांलाम्ह सुन्दर ल्यासे मखंपिं महिषासुरया सेनां थः सेनापतियात थ्व खँ कं वनी।
वयां लिपा सेनापतिं थः जुजु महिषासुरयात थ्व खँ कनीबलय् महिषासुर जुजुं न्हापां छं स्वया वा धकाः आज्ञा बी । आज्ञा कथं स्वःवनेगु झ्वलय् धात्थें बांलाम्ह सुन्दरी खनाः अजू चाइ । वयां लिपा दरवारय् वनाः जुजुयात धाः वनी । सेनापतिं ‘महाराज थुलि बांलाम्ह सुन्दरी झीसं मखना । उम्ह सुन्दरीयात महाराजया रानी दय्केमाः’ धकाः जाहेर याइ । वयां लिपा महिषासुरं अथे खःसा उम्ह सुन्दरीयात जिगु न्ह्यःने हाजिर याकी धकाः आदेश बिल । जुजु महिषासुरया आदेश दयेवं सेनापति उम्ह सुन्दरी दुथाय् वनी । सेनापतिं छ थें बांलाम्ह सुन्दरी ला जिमि जुजु महिषासुरया लानि जुइत ल्वः । का नु जिपिं लिसे वा रानि जुयाच्वं धकाः इनाप याय्वं सुन्दरीं धाइ, ‘वनेत मजिउगु ला मखु, तर जिं मचां निसें छगू प्रण यानाः तयागु दु कि सुनां जितः युद्ध यानाः त्याकी वया लिसे हे इहिपाः याय्गु जुइ ।’
उम्ह सुन्दरीया थज्याःगु खँ न्यनाः सेनापतिं जागे जुयाः धाइ, ‘हे मुर्ख सुन्दरी जिमि जुजु त्रिलोक विजयी शक्तिशाली खः । छ थेंज्याम्ह सुन्दरी लिसे छु युद्ध याइ । का वनेगुसा खुरुक्क नु, मखुसा छन्त लुयाः यनेमालेफु ।’
सेनापतिया खँ न्यनेवं सुन्दरी जुयाच्वंम्ह महालक्ष्मीं भयंकर ग्यानापूगु महिषमर्दिनीया रुप धारणा यानाः सगं कयाः अय्ला नं त्वनी । अले अन दुम्ह सेनापति क्रोधित जुया सेनायात ल्वाय्त धाइ । उगुृ हे इलय् सुन्दरी ल्यासे लिसे युद्ध याय्त महिषासुर नं अन वयाः जागे जुइ । वयां लिपा महिषमर्दिनी महालक्ष्मीं महिषासुरयात स्याय्त पात्रय् च्वंगु अय्लाः त्वनी । सप्तवती चण्डीइ वर्णन याना तःकथं देवी महिषासुरयात स्याय् न्ह्यः थथे धाइ ।
जागे जु, जागे जु । मधु यावत् पिवाम्य हम् ।
मया खपि हतेचैव गजिष्न्त्यशु देवताः।
अर्थात– ‘ हे मूर्खत जागे जू गुलि फु उलि जागे जुइमाः, जिं आः अय्ला त्वनाच्वनागु दु । जिं छंगू वध याय्धुंकाः फुक्कं द्यःपिं जागे जुइ । थुलि धयाः सुन्दरी अय्ला त्वन । थुलि धासें अय्लाः त्वनाः महिषासुरयात स्याइ । थन देवीं अय्लाः त्वंगु धइगु शक्तिया नितिं सगं काःगु खः । छाय्धाःसा झीगु तन्त्रया ल्याखं पात्रय् ख्येँ सगं काःगु खः । थ्व सगंलय् न्याता सामग्री दइगु जूगुलिं पञ्चमकार धाःगु खः । देवीयात अय्लाः त्वनेगु पात्रा कुबेरं बिउगु खँ चण्डी न्ह्यथनातःगु दु।
थुकथं पञ्चमकार ख्यँे सगं तयाः पूजा याय्गु नेवाःतय्गु थःगु हे मैलिका संस्कार जूगुलिं तन्त्रय् बलि बीगु पूजा खः। तान्त्रिकतय्सं वीरत्व भावं याइगु थ्व पूजाय् मद्य (अय्ला) मांस (छ्वयला) मत्स्य (न्या) मुद्रा (वः( अले मैथुन (ख्येँ) तयाः बलि पूजा याइगु खः । सर्वाेल्लास तन्त्रय् नं थ्व खँ न्ह्यथनातःगु दु।
मद्य मांसञ्च मत्स्यञ्च मुद्रा मैथुन मेवत्र
वीराचारमिदं प्रोक्तं साधकस्यपिं वीजकम।
थुकिया अर्थ खः– ख्येँ सगंलय् पञ्चमकार वीर पूजा याय्बलय् माः धकाः न्यागू कथंया वस्तु मध्ये अय्लाःयात तेज, छ्वय्लायात पृथ्वी, न्यायात जल, माय्वःयात वायु, ख्येँयात आकाश तत्वया प्रतीक दय्काः तयेगु चलन गुलिस्यां दुसा अप्वस्यां थौंकन्हय् वयाः अय्लाःयात तेज, अले ख्येँया दुनेया भागयात व प्वनाच्वंगु थाय्यात आकाश तत्व कथं निगू अले न्या लखय् च्वनिम्ह जूगुलिं जल तत्व व हाकनं मुद्राया रुपय् चाःहिलाः च्वनिगु जूगुलिं वायु तत्व नं जुल । थुकथं थ्व स्वंगू वस्तुयात हे पञ्चतत्वया प्रतीकया रुपय् माने यानाः छ्वय्ला व माय् वः मतःसे ख्येँ सगं बीगु यानाच्वंगु दु।
वहे महिषमर्दिनी महालक्ष्मीयात लक्ष्मी पूजा कुन्हु नेवाःतय्सं पूजा याय्बलय् पञ्चमोकार ख्येँ सगं बिया वयाच्वंगु खःसा समय् बजिया लिसे भ्वय् ब्व छाना वयाच्वंगु धइगु तान्त्रिक विधि कथं हे याना वयाच्वंगु खः ।
येँया न्हूसतकय् च्वंगु विशाल बजारया देगलय् महिषमर्दिनीया मूर्ति दु । उकथं हे यलया महालक्ष्मीइ पूजा याना वयाच्वंम्ह नं महिषमर्दिनी खः । थुपिं महालक्ष्मी द्यःयात बलि बीगु चलन दु । महालक्ष्मीयात सीपया द्यः धकाः माने याइगु जूगुलिं दँय्दसं असोज १ गते कुन्हु महालक्ष्मी देगलय् सिंकःमि, दकःमि, इन्जिनियर, ओभारसियर लगायत कालिगढ, कारखनाया मजदुतय्सं नं महालक्ष्मी पूया यानाः बलि बी। थ्वखुन्हु सलंसः पशुया बलि बी । असोज १ गते विश्वकर्मा पूजाया रुपय् विश्वकर्मा मूर्ति व किपाय् नं पूजा याइ। उकथं हे थ्वखुन्हु महालक्ष्मीयात नं विश्वकर्माया रुपय् पूजा याय्गु चलन दु।
