निर्वाचनया विकल्प मदु
दिलिप शान्ती यज्जु | थिंलागा पंचमी ११४६, मंसीर २३ मंगलवाः
जेनजी आन्दोलन लिपा नीस्वंगु अन्तरिम सरकारं घोषणा याःगु निर्वाचनया ई स्वला पूवंक मदये धुंकल । निर्वाचनया निंतिं निर्वाचन आयोगं थीथी कथंया तयारीया लिसे समानुपातिक प्रणालीइ ब्वति काइपिं राजनीतिक दल व प्रतिनिधिया नां दर्ता यायेत आह्वान नं यायेधुंकूगु अवस्था दु । छखे सरकारं नं निर्वाचनया निंतिं धकाः राजनीतिक पार्टीया लिसें सुरक्षा निकाय लिसे नं घनिभूत सहलह यानाच्वंगु अवस्था दु । थीथी राजनीतिक दलतय्सं निर्वाचन आयोगय् वनाः दल दर्ता यायेवं निर्वाचनया वातावरण बने जुइ धकाः विश्वास सरकारं याःगु दु । तर थुकिया दथुइ एमालें वर्तमान सरकार गठन असंवैधानिक धासें मुद्दा तःगु खः । अथे ला एमालें कांग्रेस लिसे जानाः मुद्दा तयेगु तयारी याःगु खः । तर नेपाली कांग्रेसया केन्द्रीय कमिटीया बैठकं संसद पुनस्र्थापनाया मुद्दायात चीकाः निर्वाचनय् वनेगु निर्णय याःगु खः । उगु इलय् विशेष यानाः नेपाली कांग्रेसया सभापति शेरबहादुर देउवा कांग्रेसया बैठकय् वये मफयाच्वंगु खः । अन्तरिम सरकार नीस्वंगु स्वला लिपा कांग्रेसं नं प्रतिनिधिसभा पुनस्र्थापना यायेमाःगु माग यासें वंगु शुक्रवाः सर्वोच्च अदालतय् मुद्दा दर्ता याःगु दु । विशेष यानाः नेपाली कांग्रेसया सभापति शेरबहादुर देउवा व एमालेया अध्यक्ष केपी शर्मा दथुइ नापलायेगु ज्या जुइधुंकाः कांग्रेसपाखे मुद्दा तःगुली यानाः थीथी कथंया आशंका ब्वलनाच्वंगु दु । विशेषतः एमाले अध्यक्ष ओली यदि संसद पुनस्र्थापना जुल धाःसा कांग्रेस सभापति देउवायात हे प्रधानमन्त्रीया प्रस्ताव तःगुली मुद्दा तःगु आशंका ब्याप्त जुयाच्वंगु दु । थ्व स्वयां न्ह्यः कांग्रेसं ताजा जनादेश कायेमाःगु धासें प्रतिनिधिसभा पुनस्र्थापना मखुसें निर्वाचनय् वनेगु निर्णय याःगु खः ।
नेपाली कांग्रेसं सर्वोच्च अदालतय् मुद्दा तयेवं उकियात कयाः नेपाली कांग्रेस दुने नं विवाद ब्वलंगु दु । नेपाली कांग्रेसया आपालं धयाथें नेतातय्सं मुद्दा तयेगु निंतिं कांग्रेस केन्द्रीय समितिया बैठकय् सहलह मजू धासें थःपिनिगु लाइन धइगु निर्वाचन हे खः धकाः धयाच्वंगु दुसा मेखे छुं छुं सांसदतय्सं धाःसा संवैधानिक परीक्षण यायेमाःगु धासें मुद्दा तयेगु ज्या जूगु खँ धायेगु यानाच्वंगु खः । तर थन मू खँ छु धायेबलय् वर्तमान सरकार छु गज्याःगु हालतय् नीस्वंगु खः धइगु खँय् राजनीतिक पार्टीतय्सं ध्यान बिया मच्वं थें च्वनाच्वंगु दु । वर्तमान सरकार नीस्वंगु मूल कारण धइगु वर्तमान राजनीतिक पार्टीतय् असक्षमता हे खः धकाः धायेत लिफः स्वयेमाःगु आवश्यकता मदु ।
वर्तमान राजनीतिक पार्टीया कारणं देशय् भ्रष्टाचार अप्वया वंगु धासें जेनजी पुस्ताया ल्याय्म्हतय्सं विरोध ज्याझ्वः याःगु खः । उगु विरोध ज्याझ्वलय् आपालं ल्याय्म्हतय् ज्यान वनेवं आन्दोलनं उग्र रुप काःगु जक मखु देय्या हे प्रमुख प्रशासनिक ज्याकुथी तकं मिं तयेगुया लिसे थीथी राजनीतिक नेतातय् छेँय् तकं च्याकेगु ज्या जूगु खः । अझ धायेगु खःसा तत्कालीन प्रधानमन्त्री लिसे नेकपा एमालेया अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री क्वाटरं बिसिउँ वनेमाःगु अवस्था वःगु खः । उकिया मू कारण धइगु हे केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री जुयाच्वंगु इलय् जूगु भ्रष्टाचार खः । थ्व खँयात एमालेया नेता कार्यकर्तातय्सं गुबलें स्वीकार मयाः व आः तक नं स्वीकार यानाच्वंगु मदु । थुकिया मू कारण धइगु एमालेया अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीयाके दुगु अहंमता हे खः धकाः धायेत लिफः स्वयेमाःगु मदु । अले वर्तमान राजनीतिक पार्टीतय्सं राजनीतिक निकास बी फइगु खँ धयाच्वंगु दु । तर बी फयाच्वंगु धाःसा मदु । अथे ला नेपाःया फुक्कं धयाथें राजनीतिक पार्टीतय्सं स्थीर सरकार नीस्वनेगु धाःसां नं फयाच्वंगु मदु । अझ बहुमत दुगु सरकार तकं तिके मजुयाच्वंगु अवस्थाय् राजनीतिक पार्टीतय्त विश्वास यायेगु आधार तकं तंकेधुंकूगु अवस्था धइगु हे जेनजी आन्दोलन खः ।
नेपाःया कांग्रेस व एमाले बाहेक फुक्कं धयाथें राजनीतिक पार्टीतय्सं निर्वाचनय् वनेगु निर्णय यायेधुंकूगु अवस्था खः । अले नेपाःया बुद्धिजीवी लिसे थीथी व्यक्तितय्सं तकं आःया राजनीतिक निकास धइगु न्हूगु निर्वाचन हे खः धकाः धयाच्वंगु इलय् निगू पार्टीं संसद पुनस्र्थापनाया बहस यायेगु धइगु हाकनं जनतायात झंग लायेगु ज्या जक जुइ ।
हरेक आन्दोलन लिपा न्हूगु राजनीतिक डिस्कोर्स शुरु जुइ । आः नं जेनजी आन्दोलन लिपा न्हूगु राजनीतिक डिस्कोर्स शुरु यायेमाःगु अवस्था खः । यदि इलय् न्हूगु राजनीतिक डिस्कोर्स शुरु मजुल धाःसा थुकिं देय्यात दीर्घकालीन लिच्वः लाइ धइगु स्पष्ट दु । आःया स्पष्ट जनादेश धइगु न्हूगु राजनीतिक निकासया निंतिं निर्वाचन हे खः । यदि आः निर्वाचन मजुसें हाकनं संसद पुनस्र्थापन यातधाःसा जेनजी आन्दोलन हाकनं मेगु कथं न्ह्याइगु सम्भावना दु । वर्तमान अवस्थाय् जेनजी आन्दोलनया कारणं देय् डाँवाडोल जुयाच्वंगु दु । यदि संसद पुनस्र्थापना जुयाः हाकनं मेगु कथंया आन्दोलन न्ह्यात धाःसा थुकिं देय्यात गुखेपाखे यंकी धइगु धाये फइगु अवस्था मदु । थौं जेनजी आन्दोलन लिपा व्यापारीत लगानी यायेत लिचिलाच्वंगु दु । व्यापारीत थौं वयाः निर्वाचन ई तक पियाः जक लगानी यायेगु बारे सोचे यानाच्वंगु दु । यदि निर्वाचन मजुइगु अवस्थाय् वा संसद पुनस्र्थापना जुयाः आन्दोलन जुल धाःसा व्यापारीत नेपालं पलायन जुइ मालीगु अवस्था वयेफु । थुखेपाखे राजनीतिक पार्टीतय्सं ध्यान बियाच्वंगु खनेमदु । छगू ला अथे नं नेपालय् व्यापार व्यवसाय यायेगु उचित वातावरण मदयाच्वंगु अवस्था हाकनं आन्दोलनया कारणं व्यापारीत पलायन जुल धाःसा थुकिं तःधंगु लिच्वः लाकेफइगु खँय् राजनीतिक पार्टीतय्सं ध्यान बीमाःगु आवश्यकता दु । नेपाः म्हो जक रोजगारी दुगु मुलुक खः । अले नेपाःमितय्त रोजगारी बियाच्वंपिं व्यापारीत हे पलायन जुल धाःसा नेपाःया अवस्था अझ भयावह जुइगु सम्भावना अप्वः दु । अथेजुयाः आःया विकल्प धइगु निर्वाचन जक हे खः । निर्वाचनं हे न्हूगु लँपु क्यनी धइगु खँय् राजनीतिक पार्टीतय्सं विश्वास यायेमाःगु अवस्था दु । अले राजनीतिक पार्टीतय् दायित्व धइगु नं निर्वाचनय् वनाः जनताय् थःगु विश्वास कायम यायेगु खः । तर राजनीतिक पार्टीतय्के थज्याःगु विश्वास ब्वलनाच्वंगु मदु । थुकिया मू कारण धइगु राजनीतिक पार्टीतय्सं देय् न्ह्याकेगु झ्वलय् याःगु बेथिति हे खः । अले उकियात भिंकेगु ज्या धइगु निर्वाचन हे खः धइगु खँय् राजनीतिक पार्टीतय्सं थुइकेमाःगु थौंया आवश्यकता खः । थःगु गुमे जुयाः वनाच्वंगु साख कायम यायेगु खःसां नं राजनीतिक पार्टीत जनताया दथुइ वनेमाः । मेगु गुगुं नं कथंया विकल्प धइगु देय्यात अझ अराजकताय् यंकेगु बाहेक मेता जुइ मखु । थ्व खँय् फुक्कं राजनीतिक पार्टीतय्सं ध्यान बीमाःगु जक मखु आः वइगु निर्वाचनयात फयां फछि क्वचायेकेगु हे खः । निर्वाचनया मेगु गुगुं नं कथंया विकल्प मदु ।
