बहुदलीय व्यवस्थाय् निर्दलीय प्रधानमन्त्री गथे ?
नृपेन्द्र लाल श्रेष्ठ | दिल्लागा एकादशी ११४१,साउन २० बुधवाः
‘वर्तमान प्रधानमन्त्री देउबां छु दलया नेतृत्व यानाच्वनादीगु दु । नेपाली काँग्रेसयाम्ह खः कि वय्कः निर्दलीय प्रधानमन्त्री खः?’ येँय् छुं दिं न्ह्यः जूगु छगू सार्वजनिक ज्याझ्वलय् येँ महानगरपालिकाया प्रमुख लिसें नेकपा (एमाले) या नेता विद्यासुन्दर शाक्यं न्हापांखुसी थ्व बिचाः तयादीगु खः । वयां लिपा येँया थीथी दल आवद्ध स्थानीय नेतातय् दथुइ नं थुकियात कयाः चर्चा शुरु जूगु दु । वय्कलं धयादिल, ‘जिं थथे धयाबलय् प्रधानमन्त्री देउवाया विरोध यात धकाः नं मनूतय्सं धयाहल । तर जिं प्रधानमन्त्रीया विरोध यानागु मखु ।
संविधानय् गनं नं निर्दलीय प्रधानमन्त्री दइ धकाः कल्पना तकं यानातःगु मदु । तर देउवायात न्ह्यागु पार्टीया सांसदं भोट ब्यूसां ज्यूउ धाल, ह्वीप लगे जुइ मखु हं, धाय्बलय् वय्कः गय् जुयाः बहुदलीय प्रधानमन्त्री जुल ?’ नेपाःया वर्तमान राज्य व्यवस्थाय् निर्दलीय प्रधानमन्त्री नं जुइ धकाः संविधानय् गनं नं च्वया मतःगु दावी वय्कलं यानादिल । अबलय् संविधान च्वःपिं नेपाली कांग्रेसया सांसदपिं ध्यानगोविन्द रंजित, गगन थापा थेंज्याःपिंके थ्व न्ह्यसः न्यनेमाःगु बिचाः वय्कलं तयादिल ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीयात क्वःथलाः प्रधानमन्त्री जूवःम्ह भाजु शेरबहादुर देउवाया नियुक्ति निर्दलीय खः लाकि बहुदलीय खः धइगु थ्व राजनीतिक विवाद केन्द्रीयस्तरय् जक कायम जुयाच्वंगु खःसा मेयर शाक्यया थ्व धापू लिपा थुकियात कयाः नगरस्तरय् नं चर्चा शुरु जूगु दु । सांसदत संसदीय दलया दुजः च्वनीगु वा मच्वनीगु ? धइगु विषय विद्यमान विवादया केन्द्रीय न्ह्यसः खः ।
थ्व विवादय् दुहां वने न्ह्यः छुं मान्यताया चर्चा याय् आवश्यक जुइ । संविधानया प्रस्तावनाय् उल्लिखित ‘बहुदलीय लोकतान्त्रिक शासन प्रणाली’, शासकीय स्वरूपय् उल्लेख ‘संसदीय शासन प्रणाली’, बहुमतया सरकार, अल्पमतया विपक्ष, दलतय्सं सांसद ल्यय्गु समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली, संसदीय कानुन, राजनीतिक दलसम्बन्धी ऐन, दलया विधान आदि प्रावधान स्वयां पिने थ्व उपधारा ब्यागलं जुइ फइमखु । थ्व उपधारायात थ्व स्वयां बिस्कं तरिकां अर्थ बीत स्वय्गु गलत दिशाय् यंकेत स्वय्गु खः ।
आः न्ह्यसः दनी, छु थ्व उपधारा क्रियाशील जुइधुंकाः संसदीय दलत स्वतः विघटन जुइगु खः ला ? छु दलया दुुजलं दलया विधान, अनुशासन व संसदीय प्रणालीया आधारभूत सर्त लीम्वाःल ला ? कि गुगु दलया दुजः न्ह्याम्हेसितं समर्थन याय्त स्वतन्त्र जुइ ? अथे खःसा संसदय् सत्तापक्ष व विपक्षी सु सु जुइ ? छगू हे दलया सांसद सुं सत्ता पक्षय् व सुं विपक्षय् गुकथं च्वनेफइ ? छु थ्व उपधारा संविधानया यावत् धारा उपधारा स्वयां पृथक निर्दलीय चरित्रया उपधारा खः ला ?
स्पष्ट दु, समग्र संविधानया मान्यता स्वयां छगू उपधारा बल्लाय् फइमखु । थ्व खँ सिद्धान्ततः नं पाय्छि मजू । अय्जुयाः थ्व उपधारां दल म्हमस्यू धाय्गु व दलं बी मफूगु अधिकार छम्ह सांसदयात ब्यूगु खः धाय्गु संविधान, प्रणाली व समग्र कानुन स्वयां बिस्कं संसारया काल्पनिक खँ ल्हाय्गु खः । थ्व अन्ततः बहुदलीय व्यवस्थाय् निर्दलीय सरकार दय्केत संविधानया दुराशयपूर्ण व्याख्या याय्गु जालसाझीपूर्ण प्रपञ्च खः ।
