फैसलाया झ्वलय् छगू खँग्वः छ्यःगु दु, ‘तरमारा’ । तर अथे धइगु दुरुइ वइगु पुइँ । आरक्षणयात तरमाराया ल्हातं लिकयाः आवश्यक वर्गया ल्हातिइ थ्यंकेमाल हं । तर थनथाय् न्ह्यसः ला थ्व दंगु दु कि आः आरक्षण तरमाराया ल्हातं आवश्यक वर्गया ल्हातय् वन कि तरमाराया ल्हातय् वन ? आवश्यक वर्गया मापदण्ड छु खः ? छु आधारय् आरक्षणया आवश्यक वर्ग धकाः क्वःछीगु धकाः स्पष्ट दु ला ? प्रशासनिक क्षेत्रय् छगू हे जातीय समुदायया हालीमुहाली जूगुलिं हे आदिवासी जनजाति समुदाययात आरक्षण माःगु खः । थ्व हे आरक्षणया कारणं हे छथाय् निथाय् सां आदिवासी जनजाति, मधेसी मनूत खनेदयाच्वंगु खः । तर आः व नं मदुबलय् हाकनं दक्व थासय् व हे छगू जातीय समुदायया जक राज जुइगु खःला धइगु ग्याःचिकु अप्वःगु दु ।

 

थनथाय् नेवाःतय्गु हे मानसिकताया नं छकः चर्चा याय् सान्दर्भिक जुइ । रुपा सुनार सरस्वती प्रधान काण्डय् नेवाःतय्सं नं आरक्षणया खुब विरोध यात । दलित धाय्के मयः, दलितया कोटा काय् यः ला धकाः रुपायात न्ह्यसः तल । तर थ्व खँ गुलित पाय्छि जू वा मजू धइगु छुं हे बिचाः मयाः । छगू ला रुपां थःत दलित धाय् दइमखु धाःगु हे मखु । जातया आधारय् क्वथा मब्यू धाःगु खः । कोटा थें क्वथा नं दय्माल धाःगु खः । अले क्वथा व कोटाया खँ बिलकुल हे पाःगु खः । थुकियात छथाय्् तयाः विरोध याय्गु बिलकुल हे गलत खँ खः ।

 

उबले अप्वःसिनं आरक्षणया विरोध यात । आः आरक्षण खारेज जुल । समस्या समाधान जुल ला ? कि समस्या अप्वल ? छकः दक्वं आग्रह पूर्वाग्रह त्वःताः बिचाः याय् ला ? आरक्षणया मर्म, भावना मथुइकुसें, देय्या प्रशासनिक क्षेत्रया अवस्था, सरकारी निकायया अवस्था मथुइकुसें विरोध जक याय्बलय् थः हे द्यानाच्वनेमाःगु अवस्था वल ला ? आरक्षण धइगु सदांया लागिं दइगु सुविधा नं मखु । ल्यूने लानाच्वंगु वर्गयात राज्यया पहुँचतक्क हय्त छुं सिमित ईया लागिं बीगु सुविधा खः । अले आःया अवस्थाय् सरकारी निकाय, प्रशासनिक क्षेत्रय् गुकथं छगू हे जातीय समुदायं कब्जा यानाच्वंगु अवस्था झीगु न्ह्यःने हे दु ।

 

धाय्तला आंग्सा चिनाः ब्वनीगु समुदाय नं धाइ । तर उकिया नापं लोक सेवाया जाँचय् अनियमित ढङ्गं पास याःगु, पास यानाब्यूगु खँय् कारवाही याःगु खँत नं इलय्ब्यलय् पिदना हे च्वं । थज्याःगु सकतां खँयात दुवालेबलय् हाकनं छकः न्ह्यसः तय् हे माःगु जूगु दु । जातीय आधारय् आरक्षण मन्त, आः समस्या मन्त कि अप्वल ?