हःपाःया चक्कंगु नुगः
प्रतिसरा साय्मि | गुंलागा द्धादशी ११४१, भाद्र १९ सनिवाः
बिद्यार्थीतय्सं थःगु जीवनय् गुरुपिनिगुपाखें आपालं थीथी ताजिया शिक्षा काय्गु अवसर दइ। उगु ई धइगु स्वर्णीम ई जुइ। वय्कःपिनिपाखें गुगुं विषयस विशेषता हासिल यानाः काय्फइगु धइगु बिद्यार्थीतय्गु निंतिं सुअवसर कथं झीसं काय्माः।
आपालं गुरुपिनिगुपाखें शिक्षा काय्खंसां कवि गुरु पूर्ण वैद्य जिपिं छपुचः विद्यार्थी पासापुचःया निंतिं धाःसा तःधंगु हे भलसा जुयादिल। अथे धकाः मेपिं पासापिनिगु निंतिं नं उतिकं हे हःपाःया नुगः चकंकाः थःगु विद्वता ब्वयामदी धाय्त्यनागु मखु। बाखं, समालोचना, चिनाखँ, च्वखँ आदि ख्यलय् जिमित च्वसा न्ह्याकेत लिघ्वासा जुयाः दना बियादिल। थःगु सौम्य, शालीन, निश्छल स्वभावं जिपिं सकलें पासापुचःयात जिमिसं मसःमसःसां मछाः पहलं च्वयाः सरयात क्यनेगु यायां वना। ‘हत्तेरी ! थथे नं च्वय्गु ला’ धकाः जिमित गबलें नं वय्कलं न्वानामदी।बरु अःखबतं हःपाः बिइकथं ‘च्वय् सय्केगु थुकथं हे ला खःनि। बुलुहुँ बुलुहुँ सइ का, च्वच्वं हुँ, मेपिसं छु धाइ थें धकाः च्वसा जक दिकेमज्यू का। सगरमाथाया च्वकाय् याकनं थ्यंके मास्ति वल धाय्वं कुतः मयाय्कं थ्यंके फइमखु’ थथे हःपाः बियादीम्ह गुरुया आशिर्वादया ल्हाः थौं जिमित मन्त। सादर श्रध्दां नमन यानाः लुमंकाच्वना।
ने. सं. १०८४स नेपालभाषाया आधुनिक गद्य कविताया ख्यलय् दकले न्हापां जनस्तरं स्वनातःगु अतिकं तःजिगु श्रेष्ठ सिरपाःलं छाय्प्यूम्ह ब्यक्तित्व खः वयकः। ‘कविताया लागा’ ‘लः लः खः’ (लः छगू बिषयस जकया ८४पु चिनाखँ मुना), सुन्तारो तानिकावाया कविता मुना (अनुवाद),‘पानी मात्र पानी’ (लःलःखःया नेपालीं अनुवाद) अले अँग्रेजीं अनुवाद ‘म्चयउक या धबतभच’ (९०पु नेपालभाषा व अँग्रेजीं भासं अनुवाद) दुगु अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् ब्वय्त लायक जूगु सफू नं झीत बियाः झाःगु दु।
कवि गुरुं निक्वःगु खुसी ‘जि छगू अभिव्यक्ति युगया’ निवन्ध संग्रहं ‘श्रेष्ठ सिरपाः’ त्याकादिल। राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार, अस्वीकृत विचार पुरस्कार, साहित्य सन्ध्या पुरस्कार, ठाकुरलाल निवन्ध सिरपाः, प्रलेस विशिष्ट सम्मान, नेवाः हना सिरपाः, न्हूजः प्रगतिशील साहित्य पुरस्कार नापं राज्यस्तरं स्वनातःगु ‘नेपाल प्रज्ञा मातृभाषा साहित्य पुरस्कार’नं थुगुसी वि.सं.२०७८य् राष्ट्रपतिया ल्हातं वय्कःयात लःल्हाय्धुंकूम्ह व्यक्तित्व खः। मातृभाषां मच्वसें मूल नेपाली वा अन्तर्राष्ट्रिय भाषां लः छगू विषययात जक कयाः थःगु दर्शन, बिचाः, ज्ञान विज्ञान, आध्यात्मिकता न्ह्यब्वयाः कविता च्वयादीगु खःसा, गन थ्यने धुंकल जुइ वय्कः। तर थःगु मांभाय् या मतिना त्वःतामदी वय्कलं। छु धाय्फु कन्हय् नोबेल पुरस्कार हे त्याके फइला वय्कःया सफुतिं ?
अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् थनेत लायक जूगु ‘म्चयउक या धबतभच’सफू ब्वनीपिं सुं गुम्हेसिनं नं ‘वाह !!! गुलि गहन अले झ्यातूगु बिचाः वय्कःया कविताय्’ धकाः मधाःसे गाइमखु।
‘लः
गबलें व
वया प्रसव पीडाया छतपटय्
न्यः चःति जुयाः
तिकिनंगु दु
अन वया थःगु सृजनाया
पीडा व सुख
छत्थुं नायावःगु दु’
अथेहे ‘सरासु’ दुनेया चिनाखँत नं म्ह्वः मजू । सरल जुयाः नं गहन अनुभूतिं भय् भय्ब्यूगु छगू दसु न्ह्यब्वय् –
‘ज्याथः विश्वामित्रं थें
लुखाय् युग वयाः
थौं जितः फ्वनाच्वन’
‘मां बौ नापं’ कवितां
‘याकःचा
चच्छि च्यानाः
मैनमत
गुलि नुगः मस्यासेँ
थःत फुकी।’
‘सुथ जुयेवं’ कवितां
वयकःया कविता मथू, क्लिष्ट धाइपिं नं मदुगु मखु। दुरुख्वः नय्बलय् गुलि न्ह्यल उलि साक्क सवाः वइगु कविता वय्कःया कविता खः। सरल भाषां तर गहन दर्शन व विज्ञान वय्कःया प्रत्येक कविताय् बिलिबिलि जाय्क सुलाच्वंगु दु।
जिमित ज्ञान बियादी –
नुगलय् भाव बिह्वल जुयाच्वनीबलय्या भावयात छक्वलं मच्वय्त धयादी।
नुगलय् स्याःगु अनुभूतिं पिज्वःगु श्रृजनां ब्वँमिया नुगलय् गबलें महुइगु छाप त्वःते फइ धकाः कनादी।
अप्वः श्रृजनां जक सुं छम्ह च्वमियात चर्चित याइगु मखु, वयागु छपु निपु स्याच्चूगु अनुभूतिं पिदंगु रचनां वयात अमर याइ धकाः नं ज्ञान बियादी।
विषय काय्बलय् चिकीचाधंगु काय्गु याय्माः, लिपा वयात बिस्तृत रूपं पपू थें चकंकाः यंकेमाः धकाः नं कनादी।
थःके बुयावःगु भाव सितिं छ्वय्मते, इलं लाकाः उकियात पूर्णता बियेगु कुतः या । थःगु अस्तित्व ल्यंकेगु सदां कुतः या धयादी।
सफू पिथनेगु खँय् गन इच्छा दइ, लँ अन अवश्य लुयावइ धकाः सकारात्मक बिचाः याय्माः धकाः कनादी।
झीगु भाय्, कला, साहित्य, संस्कृति, लिपि तःमि धकाः स्यूगुलिं शासक वर्गया कुदृष्टी सदां फय् मालाच्वन।झीगु दुर्भाग्य ! अथेसां माल धाःसा भाय् हिलाः मेमेगु भाषाय् यंकेगु लँपु ला द हे दु। उकिं थःगु मांभासं च्वय्गु गब्लें त्वःतेमते न्हिं धकाः जिमिके वचन कयादी।
थुकथं थः विद्यार्थीतय्त हःपाःया अनन्त आशिर्वाद बीगु ल्हाः थौं अनन्त संसारय् विलीन जुयावन । छिं त्वःताथकादीगु मूवंगु कृतितसेँ छिगु लुमन्ति सदां बियाच्वनी । ल्यंदनिपिं जिमिसं वय्कःया म्हगस अवश्यं पूवंकेगु कुतः याय् । थ्व जिमिगु प्रतिवध्दता जुल । जिपिं सकसियापाखें हार्दिक शब्द श्रध्दाञ्जली ! गुरुवरया अनन्त यात्रा तथागत शास्ताया पालि क्वय् वास दय्मा !
निर्वाण कामना!
