भाषा आयोगं प्रदेश दुने दुगु थीथी भाषायात सरकारी कामकाजया भाषाया लागि सिफारिस याउगु दु।

थौं सोमबाः आयोगया अध्यक्ष डा. लवदेव अवस्थीं प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवायात सरकारी कामकाजया भाषासम्बन्धी प्रतिवेदन लल्हागु दु। २०७३ भदौ २३ गते गठन जुगु आयोगं न्यादँया दुने सरकारी कामकाजया भाषा सिफारिस यायेत मुख्य कार्यादेश वंगु खः।

आयोगं प्रदेश १ य् मैथिली व लिम्बूभाषायात सरकारी कामकाजया भाषा रुपय् प्रयोग यायेत सिफारिस याउगु खः। उगु प्रदेशय् नेपाली भाषा न्ववाइपि ४३ दशमलव ०७, मैथिली ११ दशमलव १९ व लिम्बू भाषा ७ दशमलव ३१ प्रतिशत जनसंख्या दु। अथेहे प्रदेश २ य् मैथिली, भोजपुरी व बज्जिका भाषायात सरकारी कामकाजया भाषा रुपय् प्रचलन यायेत सिफारिस याउगु दु धका आयोगं धाउगु दु। उगु प्रदेशय् मैथिली न्ववाइपि ४५ दशमलव ३०, भोजपुरी न्ववाइपि १८ दशमलव ५८, बज्जिका १४ दशलमव ६५ व नेपाली भाषाया छ दशमलव ६७ प्रतिशत दु।

बागमती प्रदेशय् १८ दशमलव ३२ प्रतिशत तामाङ व १२ दशमलव ३० प्रतिशत न्ववाइगु नेपालभाषायात कामकाजया भाषा रुपं सिफारिस याउगु दु। थुगु प्रदेशय् नेपाली भाषा न्ववाइपि ५७ दशमलव ४२ प्रतिशत दु। अथेहे गण्डकी प्रदेशय् ९ दशमलव ०३ प्रतिशत न्ववाइपि मगर भाषा, ७ दशमलव ८५ प्रतिशत न्ववाइपि गुरुङ, ७ दशमलव ०७ प्रतिशत न्ववाइपि भोजपुरीयात सिफारिस याउगु दु। थुगु प्रदेशय् ६७ दशमलव ८८ प्रतिशत नेपाली भाषा न्ववाइपि दु। लुम्बिनी प्रदेशया लागि १३ दशमलव १५ प्रतिशत न्ववाइपि थारु व ११ दशमलव ५२ प्रतिशत न्ववाइपि अवधी भाषा सिफारिस याउगु दु।

थुगु यस प्रदेशय् नेपाली भाषा न्ववाइपि ५४ दशमलव ७० प्रतिशत दु। कर्णाली प्रदेशय् नेपालीबाहेक छगु जक राष्ट्रभाषा दुगु मगर भाषायात सिफारिस याउगु दु। थन मगर भाषा न्ववाइपि २ दशमलव २६ प्रतिशत दुगु खःसा मेपि फुक्कं नेपाली भाषा न्ववाइपि ९५ दशमलव १४ प्रतिशत दु।

सुदूरपश्चिम प्रदेशय् ३० दशमलव ४५ प्रतिशत न्ववाइपि डोट्याली व १७ दशमलव ०१ प्रतिशत न्ववाइपि थारु भाषायात सरकारी कामकाजया भाषा रुपं विकास यायेत सुझाव बिउगु दु। थुगु प्रदेशय् नेपाली भाषा न्ववाइपि ३० दशमलव १८ प्रतिशत दु। आयोगं स्थानीय तह न तोके याउगु आधारय् सरकारी कामकाजया भाषा रुपं कार्यान्वयन याये फइगु धका उल्लेख यासे अध्यक्ष डा.अवस्थी धाउगु दु।

सिफारिस सहितया प्रतिवेदन तयारीया लागि विज्ञ वैरागी काइँला, डा.जगमान गुरुङ, प्रा हृदयरत्न बज्राचार्य, प्रा अम्बरराज जोशी, प्रा।योगेन्द्रप्रसाद यादव, प्रा चूडामणि बन्धु, प्रा. तेजरत्न कंसाकार, प्रा. माधवप्रसाद पोखरेल, प्रा. नोवलकिशोर राई, प्रा. जीवेन्द्रदेव गिरी, प्रा. दानराज रेग्मी, प्रा. दुविनन्द ढकाल, डा. बलराम प्रसाईं व डा. रुद्रलक्ष्मी श्रेष्ठ सम्मिलित सल्लाहकार समूह दयकूगु खः। थुकिया नाप उच्चस्तरीय प्रदेशगत प्रतिवेदन मस्यौदा समिति गठन याउगु खः।

आयोगया अध्ययनपाखे थप पहिचान जुगु  च्यागू नाप १३१ भाषा नेपालय् न्ववाइपिनिगु भाषा दुगु १० हजार स्वया कम न्ववाइगु भाषा ७४ गु दु। कम न्ववाइगु मध्ये मौखिक परम्पराया आधारित व यक्को कम न्ववाइपि दुरा, कुसुन्डा, तितुङ, बराम व लुङ्खिम थे जाःगु भाषा लोपोन्मुख अवस्थाय् दु धका उल्लेख याउगु दु ।

नेपालय् जनगणना, २०६८ य् नेपालय् न्ववाइगु भाषा १२३ दुगु व नेपाली भाषाया मातृभाषी न्ववाइगु ४४ दशमलव ६४ प्रतिशत व निगुगु थासय् लागु भाषाया रुपय् नेपाली भाषा प्रयोग याइपि ३२ दशमलव २८ प्रतिशत दु धका क्यंगु दु।

Categorized in राष्ट्रिय