थिंलाथ्वया पुन्हीयात नेवाः समुदायं यःमरि पुन्ही धकाः हनावयाच्वंगु दु। नेवाः समुदायं थुगु न्हि नेपाःमितय् मूबालि कथं कयातःगु वा दुकयाः न्हूगु वा कुथिया पूजा यानाः हनेगु याइ।

मूलरुपं धुकूया पूजा यानाः दच्छितक नय्त्वनेत मगाःमचाः मजुइमा धइगु तातुनीगु थुगु नखःया मूनसा ज्वलंकथं कयातःगु यःमरिया नामं थुगु न्हिया नां च्वनाच्वंगु खनेदु। नेवाः समाजय् नखःलिसे स्वाःगु नसाज्वलंलिसे स्वानाः नां तयातःगु नखःचखलय् यःमरि पुन्ही (थिंला), सकिमिला (मना) पुन्ही (कछला), समय् पुन्ही (यंला) खनेदु। बुँज्यालिसे स्वानाच्वंगु स्वनिगःया आदिवासी धयापिं ज्यापु हे खः । स्वनिगः दुने बुँज्या याइपिंत ज्यापु धयावयाच्वंगु दु।

थ्व ल्याखं बुँज्यामिया हिचःति हाय्काः सय्कूगु अन्न दुकयाः उकिया पूजा यानाः हनीगु थ्व नखःया दिंयात ज्यापु दिवस धकाः हनेगु चलन थनिं झिंगुदँ न्ह्यःनिसें न्ह्याकूगु खः। ज्यापुतय् मूपेशालिसे स्वानाच्वंगुलिं ज्यापुतय्गु विकासया निंतिं स्वनातःगु ज्यापु संस्कृति विकास कोषया न्ह्यलुवाय् ज्यापु दिवस न्ह्याकूगु खः । थुकियात २०६५ सालं राष्ट्रिय दिवसया मान्यता बी धुंकाः थुकिं ब्यापकता काःगु खः । थुगु दिंयात ज्यापु दिवस धकाः धाय् ज्यू कि मज्यू धइगु न्ह्यसः थनीपिं नं मदुगु मखु। तर थ्व दिंलिसे मूरुपं स्वानाच्वंपिं हे ज्यापुत जूगु ल्याखं थुकियात ज्यापु दिवस धाय् ज्यू कि मज्यू धइगु खँय् विवाद यानाच्वनेमाःगु अवस्था मन्त।

यःमरि नेवाः समुदायलिसे हे स्वानाच्वंगु तःजिगु नसा ज्वलं खः। नेवाः समाजय् बुइ न्ह्यवंनिसें ज्याथ इलय्तक नं संस्कारय् तकं छ्यलाबुला जुयावयाच्वंगु नसा ज्वलं खः। यःमरि नेवाःतय् म्हसीकालिसे हे स्वानाच्वंगु दु। मचा प्वाथय् दइबलय् मांम्हेसित धौबजि नकीगु इलय्निसें यःमरि मदय्क मगाःगु नसा ज्वलं खःसा मस्तय् निदँ बुदिं प्यदँ बुदिं थुज्वःगु ज्वःदँय् मचायात यःमरि क्वखाय्केगु जक मखु, धौबजिलिसें यःमरि नं इनाबीगु चलन खनेदु। थुकथं हे किजापुजा, ज्याजंक्व आदि संस्कारया इलय् नं यःमरि मदय्क मगाःगु ज्वलं कथं कयातःगु दु। थुकथं नेवाः समाजं तसकं हे हनावयाच्वंगु यःमरिया नामय् स्वनातःगु यःमरि पुन्ही नेवाः समाजया हे गौरवया खँ खः।

नेवाः समाज दुनेया छगू महत्वपूर्ण समुदायकथं दुगु ज्यापुतय्गु नामय् न्ह्याकावयाच्वंगु ज्यापु दिवस नेवाःतय्गु हे छगू महत्वपूर्ण दिंकथं न्ह्यानाच्वंगु दु। नेवाः एकता न्ह्यब्वय्गु थ्व छगू बांलाःगु ह्वःताः नं खः। नेवाः एकतायात अझ च्वन्ह्याका यंकेगु निंतिं ज्यापु दिवस नं छगू ह्वःताःकथं छ्यलाः न्ह्याः वनेमाः। झिंगुक्वःगु राष्ट्रिय ज्यापु दिवसया लसताय् सकल नेपाःमिपिन्त भिंतुना देछाना।