जुजुमान महर्जन

 

असनया कोथुननि अर्थात अशोकवृक्ष विहार व विहारय् विराजमान जुयाच्वंगु अमिताभ बुद्ध ल्यंका तय्गु नितिं गुथि संस्थानयात घेराउ यानाः थीथी थासय् मुंकूगु ल्हाःचिं (हस्ताक्षर) लःल्हाय्गु ज्या जूगु दु । कोथुननि ल्यंका तय्गु नितिं जुयाच्वंगु थुगु अभियानयात तिबः बियाः थुकियात थुना विजनेश कम्प्लेक्स दय्केगु गुगु योजना खः, उकियात खारेज मयाः तलय् न्ह्याका यंकेमाःगु थौंया आवाश्यकता जुयाच्वंगु दु ।
 

 

गुथि संस्थानपाखें स्वनिगःलिसें नेपाःया गुथियात निरन्तर कथं न्ह्याकाःझीगु पुलांगु सभ्यतायात ल्यंका तय्गु नितिं ज्या याय्माःगु खः, तर आःतक स्वय्गु खःसा गुथि संस्थानपाखें झन् थुकियात निरुत्साही यानाः गुथिया जग्गा जक मियाः नय्गु मखु, आः वयाः प्राचीन विहारयात तकं स्यंकाः अन विजनेस कम्प्लेक्स दय्काः धेबाय् मोज याय्गु कुतः यानाच्वंगु थ्व छगू ज्वलन्त उदाहरण जुयाब्यूगु दु ।
 

 

न्यासः दँपुलांगु थुगु अशोक बृक्ष विहारया थासय् विजनेश कम्प्लेक्स दय्केगु नितिं बज्रयोगिनी सामान्य बहुउद्देश्यीय प्राइभेट लिमिटेडयात गुथि संस्थानपाखें सम्झौता याय् धुंकूगु दु । थुकिया नितिं गुथि संस्थान, बज्रयोगिनी व श्री बायुदेवता गुथि दथुइ त्रिपक्षीय सम्झौता जूगु खः । स

 

म्झौताय् गुथि संस्थानपाखे. प्रशासक नारायण चौधरी, बज्रयोगिनीपाखें निर्देशक राजेन्द्र बहादुर गोर्खाली व वायुदेवता गुथिपाखें लीलाविक्रम शाहं ल्हाःचिं तयातःगु दुसा सम्झौता कथं बिजनेश कम्प्लेक्सया भवन निदँया दुने दय्के क्वचाय् केगु व वबाप तनी न्यादँतक भोग चलन याय् दइगु खः । अथे हे थुगु कम्प्लेक्स भोग चलन याःगु बापत गुथि संस्थानयात दँय् च्यागू लख ख्वीद्वः तका पुलेगु नं सम्झौता जूगु खः । थजाःगु अवस्थाय् थुगु सम्झौता लागू यानाः गुथि संस्थानं स्थानीय बासीपिन्सं न्ह्याका वयाच्वंगु विहारयात स्यंकाः आम्दानीया श्रोत दय्केगु धइगु थ्व गुलितक पाय्छिगु खँ खः ।
 

 

गुथि संस्थानयात विहारय् दुगु परिवार व पसः न्ह्याका वयाच्वंपिं बज्राचार्य परिवारपिन्सं भूबहाल कथं धेबा पुला वयाच्वंगु दु । खय्त लापुर्खां पलिस्था यानातःगु थुगु विहारया संरक्षण याय्गु पलेसा अखतं उगु विहारं गुथि संस्थानयात भूबहाल पुला वयाच्वंगु अवस्थाय् अझ नं थुकियात थुनाः विजनेश कम्प्लेक्स दय्केगु ज्या तसकं निन्दनीय खः ।
 

भूबहालपुलेगु नियम नं रणबहादुर शाहयापालंनिसें शुरु जूगु खः । अथे धइगु थ्ववि.सं. १९५७ निसें भूबहाल पुलेगु ज्या जुयाच्वंगु खः । तर थुगु विहार भुखाचं स्यंगु इलय् धाःसा भूबहालकया वयाच्वंगु वायुदेवता गुथिपाखें दय्केगु ज्या जूगु मखु कि अन हे च्वनावया च्वंपिं बज्राचार्य परिवारपाखें दय्काः विहाराया संरक्षण यानावया च्वंगु अवस्था खः । थजाःगु अवस्थाय् नं झीगु सम्पदायात गुगु कथं सम्बन्धित निकायं आक्रमण यानाः नेवाः सभ्यतायात हे न्हंकेगु कुतः जुयाच्वंगु दु, उकिया विरुद्ध सकलें एकताबद्ध व प्रतिबद्ध जुइ हे माः ।
 

पुरातत्व विभागं तकं थुगु विहार न्यासः दँ पुलांगु धकाः प्रमाणित याय् धुंकूगु दु । थुगु विहारय् दुगु अमिताभ बुद्धया मूर्तिया प्रकृतियात अध्ययन यानाः पुरातत्व विभागया अधिकृतपाखें न्यासः दँ पुलांगु धकाः प्रतिवेदन तकं लःल्हाय् धुंकूगु दु । थजाःगु महत्वपूर्ण व साँस्कृतिक सम्पदायात न्हंकाः अन विजनेश कम्प्लेक्स दय्केगु ज्यायात गुकथं काय्गु खः झी सकल आदिवासी नेवाःत सचेत जुइ माःगु अवस्था वःगु दु ।

 

निश्चित रुपं थ्व ‘मनू सित धइगु चिन्ता मखु कि काल पल्के जुल’ धइगु खः । थ्व शुरुवात खः, यदि थुकियात कयाः झी सचेत मजुल धाःसा स्वनिगलय् दुगु आपालं थजाःगु सम्पदाय् मिखा मतइ धकाः धाय् फइ मखु । गुकिं यानाः झीगु सभ्यता तकं न्हनावनीगु अवस्था ब्वलनीगु स्वभाविक खः ।