जःलाखःला देय्प्रति भारतया नकारात्मक सोच
डि.आर. खड्गी
सलंसः दँतक अंग्रेजी साम्राज्यं भारतवर्षयात उपनिवेश दय्काः भारतया राष्ट्रिय सम्पत्ति लुटे यानाः जनतायात नं अति दमन यानाच्वंगु खः । अंग्रेजीपाखें मुक्त जुइगु नितिं भारतया जनतां तःधंगु आन्दोलन यात । भारतय् आन्दोलन जुयाच्वंगु इलय् नेपाःया जनतां नं तःधंगु ग्वाहालि याय्गु ज्या जूगु खः । तर व इलय् नेपाःया शासक राणात धाःसा अंग्रेजीया कठपुतली खःसां जनता भारतया पक्षय् खः ।
जब सन् १९४७ य् अंग्रेजी उपनिवेशपाखें भारत स्वतन्त्र जुल, नेपाःया राणा शासन नं धरमर जुल । छाय्धाःसा अंग्रेजीतय्गु आशीर्वादपाखें राणातसें नेपालय् स्वेच्छाचारी शासन यानाच्वंगु खः । राणातय्सं अंग्रेजीतय्त लय्ता केगु नितिं बरोबर गोर्खाली सेनातक भारतय् छ्वयाः भारतया मुक्ति आन्दोलनयात क्वत्यलेत ग्वाहालि यानाः अंग्रेज भक्त जुयाच्वंगु खः । भारतं अंग्रेजत थःगु देश लिहां वनेसातं चांचां हाकनं राणातय्सं दिल्लीया नेतातय्त चाकडी यानाः सत्ताय् तुं च्वनाच्वनेगु राणनीति शुरु जुल । तर चतुर जवाहरलाल नेहरुयात न्ह्याक्व चाकडी याःसां नं नेहरु नेपाःया सरकारयात स्वतन्त्रपूर्वक न्ह्याकेबीगु पलेसा अंग्रेजतय्सं थें तुं नेपाःयात अर्धउपनिवेश याय्गु रणनीति ज्वन ।
व हे रणनीतिया चक्करय् लानाः राणा प्रधानमन्त्री मोहन शम्शेर व भारतया राजदूत चण्डेश्वरप्रसाद सिंहया दथुइ ऐतिहासिक सम्झौता धकाः सन् १९५० सालय् जुल । जब १९५० सालय् सन्धि जुल, उबलय् निसें नेपाः हाकनं भारतया अर्धऔपनिवेशिक जुल । छाय्धाःसा उगु सन्धिया आर्टिकल नं. ६ व ७य् नेपाःयात भारतं सिखलं चिनाब्यूगु दु । आर्टिकल ६स धयातःगु दु, नेपाःया रक्षा सम्बन्धी छुं नं ल्वाभं विदेशं हय्माल धाःसा भारतयाके सल्लाह काय्माः ।
आर्टिकल ७य् नं नेपालय् निर्माणया ज्या व उद्योग पलिस्था याय्त भारत सरकारं इच्छा यातले स्वंगूगु राष्ट्रयात ठेक्का बी मदु धकाः न्ह्यथनातःगु दु । थ्व हे सन्धियात भारतं नेपाःया विकासय् न्ह्याबलें नं पंगः थनाच्वनीगु खः । थुकिया अर्थ नेपाः विकास जुइगु भारतयात मयः धइगु खँ स्पष्ट जुयाच्वंगु दु । थ्व सन्धियात ज्वनाः भारतं चीनया ठेक्का पट्टायात नं खारेज याय्गु ज्या यानाच्वनी ।
थ्व हे हुनिं गिरिजाप्रसाद कोइरालाया इलय् रुस व चीनया ग्वाहालिपाखें निर्माण जूगु फुक्क धइथें उद्योगयात ध्वस्त याय्गु ज्या भारतं याकूगु खः । आः चीन जक मखु, मेमेगु विकासशील देशं छुं नं तःधंगु ग्वाहालि याय्गु धाल कि भारतं पंगः थनाच्वंगु हुनिं थथे जुयाः खः । नेपाःया देशभक्त जनता व बुद्धिजीविपिन्सं १९५०या सन्धि खारेज मयातलय् देश विकास जुइमखु धाइगु कारण नं थ्व हे खः ।
नेपाःया कम्यूनिष्ट नेतातय्सं नं १९५०या सन्धियात तसकं विरोध यानाः जनताया सहानुभूति काय्गु यात । तर नेपाःया नितिं दुर्भाग्य नक्कली कम्यूनिष्ट नेतातय्सं १९५०या सन्धियात विरोध याय्गु त्वःताः अःखः भारत भक्ति क्यनेगु जक ज्या यात । भारतं थःगु स्वार्थ पूवंकेगु नितिं पञ्चायती शासनया इलय् नं प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्षकथं खस नेता व भारतीय मूलया नागरिकयात उच्च पदय् छ्वय्गुली दबाब बियाः फाइदा काय्गु यानाच्वनी ।
पञ्चायत इलय् भारतीय मूलया नागरिक भद्रकाली मिश्र, बेदानद्य झा, गजेन्द्रनारायण सिंह, रामराजा प्रसाद सिंहपाखें गोप्य खँत सीकाः नेपाः विरोधी रणनीति म्हिताः फाइदा कयाच्वन ।
बहुदलीय व्यवस्था वलं नं झन् हे भारतीय स्वार्थ पूवंकीपिं नेतात जक सत्ताय् वनाः राष्ट्रघाती ज्या यानाच्वन । निक्वःगु सफल जनआन्दोलन लिपा खुल्ला रुपं मधेसवादी पार्टी, फोरम, तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी, सद्भावना न्ह्यःने वयाच्वंगु दु ।
मधेसवादी नेतातय्सं भारतीय स्वार्थया नितिं जक कासा म्हिता वयाच्वंगु दु धइगु प्रष्ट रुपं क्यनाच्वंगु दु । अझ मधेसवादी नेतात जक मखु, पार्टीया खस नेतात नं भारतया तन्त्रमन्त्रय् लानाः मख्ख जुयाच्वंगु दु । थथे जुया ला भारतं न्ह्याक्व दुःख कष्ट बियाच्वंसां नं मधेसवादी नेतात सुम्क च्वनीगु स्वभाविक खः, खस नेतात नं छाय् सुम्क च्वन जुइ ? यदि देशभक्त विवेकी नेता खःसा राष्ट्रियताय् आँच वइगु ज्या गबलें नं याइमखु ।
निक्वःगु सफल जनआन्दोलन ला नेपाःया सार्वभौम अखण्डताय् तकं आँच वइगु अवस्था पार्टीया नेतातय्सं ज्या यात । छाय्धाःसा खुल्लारुपं हे विहार व उत्तर प्रदेशया नागरिकपिन्त नेपाःया नागरिकता बीगु ज्या यानाः देय्यात मछिंगु अवस्थाय् लाकेगु ज्या यात । अझ नं धमाधम विहारीतय्त नागरिकता बीगु मत्वःतुनी ।
जब तक फिजीया अवस्था वइगु संकेत खने दइमखु, अबलय् तक विहारीतय्त नागरिकता बीगु ज्या दीमखु थें च्वं । झीसं खनाच्वना, सात समुन्द्र पार जुया वने माःगु देश फिजी ला भारतीय नागरिक अप्वया आखिरय् भारतीय नागरिकतय्गु बहुमत दय्धुंकल । फिजीया जनता अल्पमतय् लात । जब फिजी चुनावया नाटक जुइ, भारती मूलया नागरिकतय्सं चुनावय् बहुमत हयाः देश सञ्चालन याय्गु अवसर वइगु जुल । नेपालय् नं भारतया रणनीतिया कासा फिजी थें याय्गु खः ।
भारत दक्षिण एशियाया सुपर पावर देय् खःसा नं भारतया सत्ताधारी नेतातय्गु गतिविधि खनाः जःलाखःला फुक्क देय् असन्तुष्ट जुयाच्वनेत बाध्य जुयाच्वंगु दु । यदि भारत सकारात्मक जूगु खःसा फुक्क जःलाखःला देसं च्वछाइगु खः । गथे यूरोपया जर्मनी व फ्रान्सयात जःलाखःला देसं अति सम्मान याय्गु ज्या जुयाच्वंगु दु । कारण फ्रान्स व जर्मनी नं जःलाखःला देय्यात समानताया दृष्टि ब्यवहार यानाच्वंगुलिं खः ।
तर भारतं धाःसा थः जःलाखःला देय्नाप समान व्यवहार याय्गु त्वःताः थःगु स्वार्थ पूवंकेगु नितिं दबाब बियाच्वनी । यदि भारतया सोच सकारात्मक जूगु खःसा जःलाखःला देशयात टेन्सन बीगु ज्या याइमखु, गुकिं यानाः जःलाखःला देय् न्ह्याबलें असन्तुष्टि जुयाच्वंगु दु । सकारात्मक सोच भारतयाके दुगु खःसा भारत झन्झन् शक्तिशाली जुजुं वनीगु जुइ ।
