जनजाति प्रति सरकारया बेक्वःमिखा
जुजुमान महर्जन
नकतिनि चर्चाय् वयाच्वंगु घटना धइगु वाइडबडी विमान न्याःगु प्रकरण । खय्त ला नेपाल बायुसेवा निगमया विमान न्याय्गु प्रकरणयात कयाःजूगु घोटाला थ्व न्हापांगु मुख । थ्व स्वयां न्ह्यः गिरिजा प्रसाद कोइराला प्रधानमन्त्री जूगु इलय् लाउडा प्रकरण तसकं चर्चाय् वःगु खः । तर अथें जुयावन ।
आः निगूगु प्रकरण कथं थ्व काण्ड नं तसकं बय्बय् जूगु दु । थुकियात कयाः नेपालय् जुयाच्वंगु भ्रष्टाचारया छगू नमूना हे धाःसां पाइमखु । तर थुकियात कयाः थीथी कथं पक्षय् व विपक्षय् मत वया च्वंगु दु । अर्थात बहस न्ह्यानाच्वंगु दु ।
न्ह्याग्गु हे जूसां, विमान न्याय्गु प्रकरणयात कयाः सकस्यां छगू वाः चाय् कूगु खँधाःसा सरकारं जनजातियात गुकथं स्वयाच्वंगु दु धइगु खः । थुकिंयानाः जनजाति प्रति सरकारया बेक्वः मिखा जुया च्वंगु दु धइगु स्पष्ट याःगु महसूस याना हःगु दु ।
विमान प्रकरणय् मू दोषी कथं सुगतरत्न कंसाकार अथे हे दोषी कथं पर्यटन मन्त्री रवीन्द्र अधिकारी व पुलांपिं मन्त्रीपिं दुथ्याःगु दु । थ्यं मथ्यं न्यागू अर्व तका घोटाला जूगु थुगु काण्ड प्रमाणित जुल धाःसा नेपाःया हे दकलय् तःधंगु भ्रष्टाचार काण्ड जुइ । तर थुकियात कयाः छगू कथं सफाइ बीकथं वा थुकियात ‘मखु’ धइगु साबित याय् कथं हाकनं गोपालप्रसाद पराजुलीया संयोजकत्वय् मेगु छानबीन समिति नीस्वंगु दु । सरकारया हे छानवीन समितिं ब्यूगु प्रतिवेदनयात हाथ्याः बी कथं जूगु थुगु समितिं गजाःगु प्रतिवेदन बी, व ला प्रतीक्षाया विषय खः, तर सकारात्मक हे वइ धइगु खँय् धाःसा शंका हे दनि ।
दकलय् न्हापां लुमंके माःगु खँ ध इगु छानवीन समितिं दोषी प्रमाणित याःगु प्रतिवेदनयात सरकारं अस्वीकार याय्गु धइगु थःमनूतय्त बचे याय्गु हे नियत खः । अथे मखुसा संसदया मात हतय् दुगु उगु समितियात अस्वीकार याय्गु धइगु समितियात अविश्वास याय्गु खः । मेगु खँ हाकनं मेगु छानवीन समिति हे नीस्वने माःगु खःसा बहालवाला पदाधिकारी, मन्त्रीत गुपिं दोषी ठहर याःगु खः, उमित निलम्बन याय्माः, ताकि उमिसं थुगु प्रकरणया दसि अर्थात प्रमाण नष्ट याय् मफय्मा । तर थजाःगु छुं प्रकृया मन्ह्याकूसे दोष जक बीवं दोषी प्रमाणीत जुइ मखु धकाः उन्मुक्ति बीगु ज्या सरकारं याःगु दु, गुगु बदनियत खः धकाः धाय् फइगु अवस्था दुगु नं महसूस याःगु दु ।
थुगु प्रकरणं थीथी खँ मध्ये छगू जनजातियात याःगु ब्यवहार नं खः धकाः दोषी हे प्रमाणित मजुइकं (सरकारया प्रवक्ताया धापू कथं) हाकलं पाकाः छम्ह जनजाति ब्यक्तित्वयात बेइज्जत याय्गु ज्या जूगु दु । गुगु तसकं निन्दनीय खः । तर गैर जनजातियात धाःसा छुं हे सः तकं मतय्गु ज्या जुल, थुकियात गुकथं थुइकेगु । खय्त ला थ्व ज्याया दोष बैद्य माओवादीयात बिया च्वंगु दु ।
मेखे थ्व स्वयां न्ह्यः तत्कालीन कानून मन्त्रीं छगू स्कूलय् जूगु ज्याझ्वलय् न्ववाःगु खँयात कयाः मन्त्री पदं हे बर्खास्त याःगु खः । उगु इलय् सरकारं बचे याय्गु स्वयां नं पदं राजीनामा बीत दबाब ब्यूगु खः । सायद व छम्ह जनजाति हे जू गुलिं खःला कि ! तर आः वयाः धाःसा वाइडबडी प्रकरणय् दोषी खने दुम्हेसित निलम्बन तकं मयासे वयात बचे याय्गु कासा म्हितेगु ज्या जुल, सायद वय्कः गैर जनजाति जूगुलिं हे खःला कि ? न्ह्यसः थना हःगु दु ।
मखुसा छम्ह जनजाति टिकापुर घटनाय् दुथ्याःगु प्रमाणित मजुइकं हे हाकनं जेलय् तय्गु ज्या थ्व सरकारं छाय् यात ? छगू हे सरकारं जाति विशेषयात कयाः याःगु ब्यवहारयात कयाः जनजाति प्रति सरकारया दृष्टिकोण छु खः धइगु स्पष्ट जुजुं वना च्वंगु महसूस याना हःगु दु ।
