जनस्वास्थ्ययात कयाः खेलवाड यानाच्वंगु सरकार
जुजुमान महर्जन
कोरोना भाइरसयात कयाः न्ह्याक्व हे चर्चा यानाच्वंसां नं थुकियात कयाः ब्यक्ति, सम्बन्धित निकाय अथे हे सरकार गुलि गम्भीर जुइमाःगु खः, व जुयाच्वंगु मदु धकाः सकस्यां वाः चाय्काच्वंगु जुल । अथे खःसां थुकियात कयाः जनतात गुलि सचेत मजू धकाः धयाच्वन उकियात कयाः सरकारं झन् अप्वः वेवास्ता यानाच्वंगु खनेदु ।
कोरोनाया महामारी हलिंन्यंक शुरु जूबलय् नेपालय् नं थुकियात कयाः साबधानी नाला मकाल धाःसा थुकिं गम्भीर रुप काय्फु धकाः थीथी ख्यलं सचेतलिसें ख्याच्वः बियाच्वंगु खः । थुकियात कयाः न्हापां तसकं गम्भीर जूगु धकाः क्यनेत लकडाउन ला यात, तर उगु इलय् साबधानीया नितिं दय्केमाःगु पूर्वाधारत मदय्कूसें सरकार सुम्क हे च्वनाच्वन । जब आर्थिक संकट खनेदया वय्धुंकाः सरकारं लकडाउन छ्वासुकेगु ज्या याःसां नं थ्वपाखें जुइगु लिच्वःयात कयाः वास्ता मयासे पूर्वाधार दय्केगु निसें साबधानीया छुं नं उपाय नाला मकाल । जब थुकिया रुप तच्वया वन, आः वयाः सरकारं जनउत्तरदायीपाखें लिचिलाः याउँक हे ल्हाः ल्ह्वनेगु ज्या यात ।
अझ संविधानय् बियातःगु स्वास्थ्य सम्बन्धी अधिकारयात तकं न्हुयाः सरकारं वासः याय्गु नितिं स्वयम् नागरिक हे जिम्मेवार जुइमाः धकाः अभिव्यक्ति बिल । अझ जनताया लापरवाहीं यानाः हे थजाःगु अवस्था ब्वलंगु धकाः जनतायात कोरोनापाखें बचय् जुइगु नितिं विश्व स्वास्थ्य संगठनं जारी यानातःगु प्रोटोकलयात गम्भीरकथं नाला काय्त इनापलिसें मचाय्कं ख्याच्वः बीगु ज्या जक जुयाच्वन । तर सरकारं थःगु दायित्व छु खः धइगु आःतक नं बोध याःगु मदुनि ।
कोरोना जूगु खः वा मखु धकाः सीकेगु नितिं याइगु रियल टाइम पिसिआर जाँच तक नं सरकारं याय्मफु धकाः मछाः मजूसे अभिब्यक्ति बीगु ज्या जक याःगु मखु, जनतां थःपिंके धेबा मदु धकाः प्रमाणित याःसा निःशुल्क वासः याय्गु व्यवस्था जुइ धकाः निर्लज्जता न्ह्यब्वय्त नं लिमचिल । थजाःगु अवस्थाय् सरकारयात जनतां कर हे छाय् पुलेगु धइगु न्ह्यसः ब्वलनीगु अस्वभाविक मखु । तर सरकारया न्हाय्पं मदुगु कारणं थुकियात अझ नं बेवास्ता हे यानाच्वंगु दु ।
संघीय सरकारं निर्णययात कयाः प्रदेस सरकार व स्थानीय सरकार नं मूक दर्शक जुयाच्वंगु दु । जनताया सम्पतिनिसें हरेक ज्याखँय् जक मखु, पलाः पलाः पतिकं कर कयाच्वंगु थुगु संघीय, प्रदेस व स्थानीय सरकारं जनताया स्वास्थ्ययात कयाः थुकथं खेलवाड याय्गु गुलितक पाय्छि खः । सरकारं सरकारी अस्पतालं ला जनतायात वासः याय्गु ज्या याय् मफुत, सरकारं हे कोरोना जूपिन्त वासः याय्गु नितिं बियातःगु निजी अस्पतालं खुलेआम जनताया धेबा लुटय् यानाच्वंसां नं सरकार मूक दर्शक जुयाच्वंगु दु ।
धेबा दुपिन्सं जक कोरोनाया वासः याय्गु अले मदुपिं छेँय् हे च्वनाः सिनावनेत बाध्य जुयाच्वंगु थजाःगु अवस्थाय् धात्थें सरकार हे दुगु खःला धइगु छचाखेरं न्ह्यसः तयाच्वंगु इलय् सरकार जनस्वास्थ्ययात कयाः गम्भीर पलाः न्ह्याकेमाःगु थौंया आवश्यकता खः ।
