ठेकेदारया स्वार्थं पुजाय् पंगः
प्रशान्त माली
हनुमानध्वाखाय् दरबारय् च्वंगु तलेजु देगलय् थुगुसी गथांमुगः चःह्रेबलय् याइगु पवित्रारोहण पुजा दिकल । गुथि संस्थानया ठेकेदारं म्हो ग्यसु दुगु ल्वगिम्ह दुगु बीवं तलेजुया पुजारीं पुजा हे दिकाब्यूगु खः । पुजाय् गुम्ह हाकुम्ह दुगु बलि बीगु खः । थुकियात ‘बेचोखो’ धाइगु खः ।
पर्वय् तलेजु भवानीया जनी हिलेगु व सब्बु चान्हय् मत च्याकेगु चलन दु । चःह्रेया कन्हय् न्हिनय् ‘योगिनी शक्ति’ पूजा यानाः जीवित देवी कुमारीयात विशेष कथंया भोजन व जनी छ्वयेगु याइगु । बलिया हे हुनिं देगलय् पूजा द्यूगु थ्व न्हापांगु घटना धाःसा मखु । वि.सं. २०१७य् विवाह पञ्चमिइ याइगु पूजा नं द्यूगु खः । उगु इलय् ठेकेदारं इलय् हे बलि उपलब्ध मयाकूगु खः । विवाह पञ्चमिया पुजाय् ७म्ह दुगु, ६म्ह हँय् व मेय् माः ।
– मोहनिया स्याकु त्याकु कुन्हु यलया पाटन दरबार क्षेत्रय् याइगु कालरात्री पूजा ठेकेदारं म्हो ग्यसु दुम्ह बलि ब्यूगुलिं हे थगुने पुजा द्यूगु खः । तलेजु देगःया पुजारीं याइगु पुजाया नितिं ठेकेदारं २१गू निसें २२गू धार्नी दुम्ह मेय् बी माःगु व्यवस्था दुगु खः । तर १२ गू धार्नीया जक उपलब्ध याकूगु खः ।
– ठेकेदारया लापरवाहीया हे हुनिं थगुने मोहनिया चःह्रेया चान्हय् पाटन दरबार क्षेत्रया मूलचुकय् हुइकीगु थेच्वया नवदुर्गा प्याखं महुइकल । प्याखंया नितिं गुथि संस्थानं मेय् व थुम्बा बीगु व्यवस्था दु । बलिया हुनिं प्याखं वि.सं. २०६९य् बन्द जूगु खः । उगु इलय् बन्द जूगु प्याखं वि.सं. २०७४ सालय् जक हाकनं न्ह्याकूगु खः ।
थ्व स्वंगू घटना उदाहरण जक खः । ठेकेदारया लापरवाहीया हुनिं स्वनिगःया अप्वः धइथें जात्रा पर्व बुलुहुँ दिना वनाच्वंगु दु । संस्थानया कर्मचारीयात संस्कृतियात कयाः छुं नं मोह मदुसां नं द्यःप्याखं हुइकेगु क्रम अप्वया वनाच्वंगु द्वपं दु । हनुमानध्वाखा दरबार क्षेत्रय् च्वंगु तलेजुया पुजारी उद्धव कर्माचार्यं धयादी, “संस्थानया उद्देश्य बांलाः । तर कर्मचारी ठेकेदार खराब जूगुलिं स्यन ।” वय्कलं ठेकेदार व कर्मचारीयात कारवाही मजूगुलिं लापरवाही अप्वःगु धयादिल । “संस्थानय् राजनीतिक नियुक्तिं नं समस्या जुइगु याः, उकियात बन्द याय्माल ।” वय्कलं धयादिल, “देगलय् दँय्दसं २४गू तःधंगु व १३गू चिधंगु महत्वपूर्ण पर्व दु । ठेकेदारया हुनिं थुगु पर्वय् तकं लिच्वः लानाच्वंगु दु ।”
पाटन दरबारया तलेजु देगःया पुजारी नीरण राजोपाध्यायं थुगुसिया मोहनिया बलि दरबन्दीकथं उपलब्ध मयाकूसा कडा रुपं प्रस्तुत जुइत बाध्य जुइगु ख्याच्वः बियादिल । गुथि संस्थान, यल शाखा कार्यालय प्रमुख राजन भुजुं दरबन्दीकथंया जिन्सी सामान उपलब्ध याकेगु नितिं इलय् हे ठेकेदारयात उजं बीगु धयादिल । “दरबन्दीइ व्यवस्था दुकथं म्हो बिलधाःसा कारवाहीया नितिं सिफारिस याय्गु जुइ ।” वय्कलं धयादिल । यलय् थुगु आर्थिक वर्षया नितिं दोपाया÷चौपायालिसें पुजाज्वलं उपलब्ध याकेगु ठेक्का सुरेन्द्र अवालं २२गू लख निसः व खुतका दामं प्राप्त याःगु दु । अवालं मेय्, खुगु दरबन्दीइ व्यवस्था दुकथं बीगु दावी यानादिल ।
जनप्रतिनिधिया आश्वासन हे जक
यल महानगरपालिका पाटन दरबार क्षेत्रय् पिदनीगु पायो जात्रा व्यवस्था मुँज्याय् अप्वः धइथें गुथ्याःतसें जनप्रतिनिधिं आश्वासन जक बीगु धासें कुंखिन । यल महानगरया जनप्रतिनिधिं थगुनेया मुँज्याय् दरबार क्षेत्रलिसे सम्बन्धित जात्रापर्व व्यवस्थितकथं न्ह्याकेत अक्षय कोषया पलिस्था, गुथ्याःतय्गु बिमा व दरबन्दी धेबा ईकथं परिमार्जन याय्गु प्रतिबद्धता प्वंकूगु खः ।
खड्गी सेवा समिति यलया नायः अरोजकुमार खड्गीं धर्मयात कयाः दयाच्वंगु आस्थां म्हो धेबां नं धर्म संस्कृति न्ह्याका वयाच्वंगु धयादिल ।
“थगुने यलया जनप्रतिनिधि थजाःगु हे मुँज्याय् अक्षय कोष, बिमा व दरबन्दी धेबा ईकथं परिमार्जन याय्गु प्रतिबद्धता प्वंकूगु खः । तर पूवंकेगु ज्या मजुल ।” वय्कलं धयादिल । चालंया चान्हय् जुइगु पायो जात्राय् खड्गी समुदायं मेय्या छ्यं क्वबीमाःगु चलन दु । थुकिया नितिं उमित गुथि संस्थानं प्यसःतका जक बिया वयाच्वंगु दु । वय्कलं निगू दशक न्ह्यः कायम जूगु दरबन्दी जनप्रतिनिधि वःगु स्वदँय् नं ईकथं परिमार्जन जुइमफूगु धयादिसें कुंखिनादिल ।
ललितपुर उद्योग वाणिज्य संघया नायः कृष्णलाल महर्जनं नं जात्रा पर्वया स्थायी विकास याय्त कोष नीस्वनेमाःगु खँय् बः बियादिल । “थ्व थाकूगु ज्या नं मखु । ललितपुर महानगरया बोर्ड मुँज्यापाखें क्वःछ्यूसा गाः ।” वय्कलं धयादिल । लिसलय् यल महानगरपालिकाया प्रमुख चिरीबाबु महर्जनं अक्षयकोष, गुथ्याःतय्गु बिमा व दरबन्दी थुगुसी कायम याय्गु प्रतिबद्धता प्वंकादिल । “थगुने बजेट दय्कूबलय् लिबाय् धुंकूगु हुनिं व्यवस्था याय्मफुत ।” वय्कलं धयादिल । जात्राय् खड्गी खलःया ८म्ह गुथ्याःत खटे जुइमाः ।
यल दरबारया मू छेँ अर्थात आगम छेँया पुजारी माधवश्याम शर्मा नं आश्वासन जक बियाः प्रतिबद्धता पूमवंकूगु धासें कुंखिनादिल । “संस्थानं देगः भाडाय् ब्यूगु दु ।” वय्कलं धयादिल, “व्यक्तिगत खर्चं जात्रापर्व न्ह्याकेमाःगु बाध्यता दु ।” यल महानगरया उप–प्रमुख गीता सत्यालं थुगुसी मू छेँ अर्थात आगं छेँ न्ह्याथे यानाः नं पुनःनिर्माण याय्गु धयादिल । “थुकिया नितिं नं बजेट फ्याय्धुंकल ।” स्मारक संरक्षण तथा दरबार हेरचाह ज्याकू यलया प्रमुख सन्दीप खनालं जात्रापर्व न्ह्याकेगु नितिं माःकथं ग्वाहालि याय्त तयार दुगु धयादिल ।
