नयाँ शक्ति नेपालया लाइन
श्रीकृष्ण महर्जन
देसय् राजतन्त्रया थासाय् गणतन्त्र, एकात्मक शासन व्यवस्थाया थासय् राष्ट्रियता अर्थात पहिचानया आधारय् प्रदेश अर्थात राज्य, धर्म निरपेक्षता, समानता लागयतया नारा ज्वना: जनयुद्ध याःगु इलय् नेतृत्वदायी भूमिका म्हितादीपिं मध्ये छम्ह खः डा. बाबुराम भट्टराई । अझ विशेष याना: माओवादीया सशस्त्र द्वन्दया इलय् छम्ह विचारकया रुपय् स्थापित जूम्ह डा. बाबुराम भट्टराई संविधानसभापाखें न्हूगु संविधान जारी जूगुयात बच्छि जाःगु गिलासया संज्ञा बिसें संविधानसभा अर्थात संसदपाखें राजीनामा बिया: थःगु न्हूगु बिचार ज्वनावनेगु धकाः माओवादी केन्द्रं ब्यागलं च्वनादीगु खः । वयकः नापनापं माओवादी केन्द्रय असन्तुष्ट जुयादीपिं मेमेपिं नेता कार्यकर्तात अले गुलिं गुलिं नागरिक समाजया न्ह्यलुवातयसं तकं डा. बाबुराम भट्टराईयात साथ बियादीगु खः ।
अन्ततः डा. बाबुराम भट्टराईया नेतृत्वय् नयाँ शक्ति नेपाल धकाः पार्टी गठन यात अले संविधान, चुनाव नापं आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया विषययात कया: उगु पार्टीया लाइन धइगु आः दुगु उपलब्धीयात उपयोग याना: चुनावय् त्याका: थप उपलब्धी हासिल यायेगु धकाः ज्वंगु खः । उकिया अर्थ डा. बाबुराम भट्राई स्वयं पहिचानया पक्षय्, समावेशीयताया पक्षय् नापं समानताया पक्षय् नापं उत्पीडित समुदायया हक अधिकारया पक्षय् दुसां नं पार्टीं ज्वंगु लाइन धइगु जारी जूगु संविधान कथं हे चुनावय् वनेगु अले चुनावय् त्याका: थप उपलब्धी हासिल यायेगु धकाः धाःगु खः ।
विशेष याना: पुलांगु पार्टीतसिबें ब्यागलं कथं विकास निर्माण, समृद्धिया लँपु ज्वनावनेगु धकाः धाःगु खः । पार्टी घोषणा याये न्ह्यः व पार्टी घोषणा जूगु इलय् तकं ब्यापक रुपं नेपाःया राजनीतिइ चर्चाया विषय जूगु खः । बाबुराम भट्टराईया नेतृत्वया पार्टीइ गुगु नं हालतय् वनीमखुपिं कांग्रेस, एमाले नापं मेमेगु पार्टीया नेता कार्यकर्तातयसं तकं चर्चा याःगु खः । बाबुराम भट्टराई धाइम्ह विकासया नितिं आवश्यक मनू खः अले भिजन दुम्ह खः धकाः चर्चा याःगु खः ।
स्वनिगलय् वयाच्वंपिं खय् ब्रम्हू अर्थात खस आर्यतयसं नं ब्यापक रुपं चर्चा याःगु खः । गुपिं बाबुराम भट्टराईया नेतृत्वया पार्टीइ वनी हे मखुपिं जूसां इपिं नं विकासया पक्षधर बाबुराम भट्टराई धकाः चर्चा यायेगु अले येँय् लँ तब्या यायेगु ज्या सुना नं याये मफुगु इलय् यानादीम्ह नेता धकाः तकं चर्चा याःगु खः ।
नेवाःत नापं स्वनिगःया स्थानीयवासीतयगु निजी जग्गायात विना मुआब्जा कया: लँ तब्या याःम्ह जूगुलिं पिनं वयाच्वंपिं मनूत नापनापं राज्यया थीथी अंगय् तकं च्वनादीपिं खस आर्य समुदायया मनूतयसं बाबुराम भट्टराईया ज्यायात तसकं च्वछाया: खँ ल्हायेगु ज्या तकं याःगु खः । अन्ततः जब बाबुराम भट्टराईया पार्टी औपचारिक रुपं घोषणा जुल अले पार्टीया लाइन नं पिहां वल नापनापं पार्टीया नेतृत्वय् च्वंपिनिगु ख्वाःपाः नं स्पष्ट जुजुं वल ।
अले बुलुहु बुलुहं नयाँ शक्ति नेपाल पार्टीया चर्चा म्हो जुयावन । उलि जक मखु, पार्टी गुलि तःधं जुयावनी अले पार्टीं गुलि अप्वः जनताया ज्या यायेफइ धकाः तायेकूगु नापनापं चुनाव जुल धाःसा बाबुराम भट्टराईया पार्टीया पक्षय् जनलहर वया: चुनावय् त्याकेफइ धकाः तायेकूगु खः अथे मजुल । आः तकया अवस्था थ्यंगु इलय् अन्ततः बाबुराम भट्टराईया पार्टी यथास्थितिइ हे चुनावय् वन धाःसा बाबुराम भट्टराई छम्ह बाहेक मेपिं सुं नं प्रत्यक्ष रुपं चुनावय् त्याइगु अवस्था मदु नापं समानुपातिकपाखें जक प्रतिनिधित्व यायेफइगु जुया ५ नम्बरसिबें क्वय् नम्बरया जक पार्टी जुइ धकाः उगु हे पार्टीया नेता व कर्याकर्तातयसं वाः चायेकाहःगु दु ।
स्थानीय निकायया चुनाव जुल धाःसां माःगु कथंया उपस्थिति क्यने फइगु अवस्था मदु धकाः थुइका हःगु दु । थुकिया अर्थ डा. बाबुराम भट्टराईया नेतृत्वया नयाँ शक्ति नेपालपाखें स्थानीय तहनिसें संघीय संसदय् तकं खास हे भूमिका म्हिते फइगु अवस्था मदु धकाः बांलाक्क हे वाः चायेकेगु ज्या नेतातयसं यानाहःगु दु । उकिं हे जुइ डा. बाबुराम भट्टराईया नेतृत्वया नयाँ शक्ति नेपालं थ्व इलय् चुनावयात न्हापांगु एजेण्डाया रुपय् ज्वनेगु बुलुह बुलुहु त्वःता: पहिचान, समानता, समावेशीता नापं जारी जूगु संविधानयात संशोधन यायेमाः धइगु माग तया: आन्दोलन याना वयाच्वंगु संघीय गठबन्धनलिसे लिक्क लानावंगु दु ।
जारी जूगु कथंया संविधान कथं चुनाव यायेमाः धकाः न्हापां लाइन ज्वंगु नयाँ शक्ति नेपालं आः वया न्हापां आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया मागयात सम्वोधन यायेगु नितिं संविधान संशोधन यायेमाः अनं लिपा जक चुनाव यायेमाः धकाः धायेगु यानाहःगु दु । आः संविधान संशोधनया प्रस्ताव गुगु कथं कांग्रेस व माओवादी केन्द्रपाखें अर्थात सरकारपाखें हल उकियात हे पारित याना: गुलि दु उलि अधिकार कया: थप अधिकारया नितिं चुनावय् वनेमाः धकाः तकं धायेगु यानाहःगु दु ।
थुगु ल्याखं स्वल धाःसा न्हापा जारी जूगु संविधानया आधारय् हे चुनाव याना: थप अधिकार लिपा कायेगु धयाच्वंगु नयाँ शक्ति नेपालं आः वया कांग्रेस व माओवादीया सरकारं हःगु प्रस्ताव कथं संविधान संशोधनया प्रस्ताव पारित याना: थप अधिकारया नितिं चुनावय् वनेमाः धकाः तक धायेगु यानाहःगु दु । थुगु ल्याखं स्वल धाःसा कांग्रेस व माओवादी केन्द्रया लाइनसिबें पाःगु खनेमदु ।
कांग्रेस व माओवादी केन्द्रया तुलनाय् थुलि जक पानाच्वंगु दु कि संसदय् मदु अले सतकय् दुगु ल्याखं संघीय गठबन्धनलिसे लिक्क लानाच्वंगु दु । संघीय गठबन्धनं ल्ह्वनाच्वंगु पहिचानया आधारय् प्रदेश निर्माण यायेमाःगु, समानुपातिक समावेशी, समानताया मागप्रति समर्थन नं क्यनेगु तर उगु मुद्दायात ज्वना: न्ह्याः वनेगु नितिं स्पष्ट दृष्टिकोण धाःसा आः तक नं नयाँ शक्ति नेपालं हयाच्वंगु खने मदु ।
उकिं डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वया नयाँ शक्ति नेपाल स्थापना जूगु इलय् स्वयां लाइन पाना वयाच्वंगु दु तर नेपाःया आदिवासी जनजाति, मधेसी, उपत्पीडित समुदायया माग सम्वोधनया सवालय् अझ नं धुलमुल जुयाच्वंगु अले कांग्रेस व माओवादी केन्द्रया नेतातयसं म्हितीगु खेल थें जक म्हिताच्वंगु अवस्था दु धायेछिं । ईयात ल्वयक अन्ततः नयाँ शक्ति नेपाल नं राज्य पुनर्संरचना आयोगया प्रस्ताव कथं पहिचानया १० प्लस १ याना ११ प्रदेशया पक्षय् दन धाःसा, समानता नापं समावेशीताया मुद्दायात ज्वना: वनेत तयार जुल धाःसा अवश्य नं संघीय गठबन्धनलिसे जानावनी ।
अज्वःगु अवस्थाय् नेवाः नापं आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया माग सम्वोधनया नितिं दबावनिसें आन्दोलन नं थप सशक्त जुइगु धकाः थुइकेमाः । उकिं थ्व इलय् नयाँ शक्ति नेपालय् दुपिं नेवाः नापं आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया नेता कर्याकर्तातयसं नं थुगु खँय् पार्टीया नेतृत्वयात दबाव बिइमाःगु आवश्यकता दु ।
