नेकपा दुनेया बवण्डर
सानुराजा शाक्य
न्हूगु संविधानया लिधंसाय् आम निर्वाचन जुयाः न्हूगु संविधान वयाः गुकथं स्थानीयनिसें संघतकया सरकार थ्यंमथ्यं दुई तिहाइया सरकार न्ह्याय् धुनेवं नेपालय् आः राजनीतिक अस्थिरताया अन्त जूगु सन्देश खनेदुगु खः । थ्व कारणं नेपाःया आर्थिक वृद्धि जुयाः देय् समृद्धिया लँपुइ वनीगु संभावना दत धकाः च्वंगु खः । छगूकथं राजनीतिक स्थीरताया आभास खनेदयाः नेपाःया आर्थिक वृद्धिदर न्हापा स्वयां बांलाना वयाच्वंगुलिइ शंका मदु, तर राजनीतिक स्थीरता दत धाय्वं नेपाःया समृद्धिया बाधक मदया वनी धइगु धापू शतप्रतिशत सही मखु ला धकाः
विश्लेषण याय्माःगु अवस्थाय् खनेदत । दुई तिहाइया बहुमत दुगु संघीय सरकार, स्थानीय सरकार व प्रादेशिक सरकार सञ्चालन जूगु निदँ फुत, तर अपेक्षाकथं राजनीतिक स्थीरताया हुनिं विकास निर्माण, आर्थिक, सामाजिक परिवर्तनया सूचक व पूँजीगत खर्चय् खनेदय्माःगु सुधार का बांलात धकाः सन्तोष काय् थाय् मदु । संघीय सरकारं थःगु निदँ कार्यकालयात ऐतिहासिककथं ताःलात धकाः थःपिन्सं यानागु ज्याया ‘फेहरिष्ट’ हे सार्वजनिक याःगु खः ।
तर थुलिया लिधंसाय् जक सरकार गाक्कं ताःलात धकाः जनतां चित्त बुझय् याय्फूगु धाःसा खनेमदु । सरकार सञ्चालन यानाच्वंगु दल नेपाल कम्यूनिष्ट पार्टी (नेकपा)या शीर्ष नेतात सरकारया ज्या बांलाः धकाः सावर्जनिककथं च्वछाय्त लिचिलाच्वंगु अवस्थाय् नेकपा दुने नेतात दथुइ छुं छुं मुद्दाय् प्रधानमन्त्रीयात मछिंकेगु ज्याखँत जुल धकाः आरोप प्रत्यारोप जुयाच्वंगु दु । थुकिं यानाः सरकारं यानाच्वंगु बांलाःगु ज्या नं विवादया किचलय् लानाः सरकारया पक्षय् जनमत क्वपालेगु ज्यात जुयाच्वन धाःसां पाइमखु ।
नेकपा व सरकारया दथुइ ब्वलंगु ल्वापु पार्टीया उपाध्यक्ष वामदेव गौतमयात राष्ट्रियसभाय् छ्वय्गु नापं राष्ट्रियसभाया दुजः नं प्रधानमन्त्री जुइफइगुकथं संविधान संशोधन याय्गु सचिवालय निर्णय धकाः सार्वजनिक जूसां निसें पार्टीदुने छगूकथंया ल्वापु पिने पिहाँ वल । मेखे आम जनताया दथुइ नेकपाया छम्ह मनूया नितिं संविधान संशोधन याय्गु अपरिपक्व निर्णय धकाः आलोचना खनेदत । पार्टीदुने न्ह्याक्व गुट मदु धाःसां नेतातसें थःत छिंकथं निर्णय याय्गु प्रवृत्तिया हुनिं नं नेकपाया जनमत क्वपालेगु ज्याया निरन्तरता न्ह्यानाच्वन ।
राष्ट्रियसभाय् सरकारया सिफारिसय् राष्ट्रपतिं नियुक्ति याइगु छगू सदस्य पद छुं दिं लिपा प्वनेत्यंगु कारणं हे थ्व विवाद ब्वलनेत थाय् दत । गोलाप्रथाकथं राष्ट्रियसभाया दुजःतय्गु अवधि ल्यय्गु क्रमय् राष्ट्रियसभाया दुजः व थौंकन्हय्या अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाया दुजः निदँया नितिं जक चिठ्ठा लाःगु व आः छुं दिं लिपा हे उगु पद प्वनीगु जूगुलिं उगु थासय् पार्टीया उपाध्यक्ष वामदेव गौतमयात छ्वय्गु सचिवालयया निर्णय जूगु व उगु निर्णययात कयाः प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीया असन्तुष्टी अले अर्थमन्त्रीयात हे राष्ट्रियसभाया दुजलय् निरन्तरता बियाः अर्थमन्त्रीकथं निरन्तरता बीगु प्रधानमन्त्रीया चाहना हे नेकपादुने खनेदुगु लिपांगु विवादया कारण खनेदत । तर थ्व विवादं उपाध्यक्ष वामदेव गौतम न्ह्याथे यानासां पदय् वनाः प्रधानमन्त्री जुइत लोभी जूम्ह व्यक्तिकथं जक खनेदत ।
आमनिर्वाचनय् बूसां न्यादँ हे पी मफुपिं लोभीपापी जुल धइगु आरोप बीपिन्त थ्व घटनां चरित्रार्थ याय्त अःपुल । थ्वयां न्ह्यः पार्टीया मेम्ह सचिवालय दुजः नारायणकाजी श्रेष्ठ नं न्ह्याक्व हे आदर्शवादी नेता धाःसां राष्ट्रियसभाया दुजलय् वंगु घटनायात नं नेतातय् पदप्रतिया लोभकथं हे काल । आदर्शवादी भाषण बी गुलि अःपू, उकी कायम जुयाच्वने थाकु धइगु थ्व घटना नं
हाकनं प्रमाणित जुल ।
पार्टीदुने खनेदुगु थ्व विवाद द्यनं द्यनं खनेदुथें सुयात राष्ट्रियसभाय् छ्वय्गु धइगुकथं सामान्य ला मखु, तर थ्व विवादया कारणं हे सरकार क्वदलीगु नेकपादुने विभाजन वइगुकथंया अवस्था धाःसा मखु । तर पार्टी दुनेया शीर्ष नेतातय् वं वयात वं वयात पनेगु ल्वाभःकथं छ्यःगु खनेदु । प्रधानमन्त्री ओलीयात मछिंकेगुकथं वामदेवयात राष्ट्रियसभाय् छ्वय्गु सचिवालयया निर्णय जूगु आरोप प्रधानमन्त्री आरोपय् गनं गन सत्यता दु ।
प्रधानमन्त्री ओलीयात न्यादँतक सहज ढंगं सरकार सञ्चालनया वातावरण मदइगु थ्व घटनां नं संकेत याःगु खनेदु । मखु धइगु खःसा वामदेव गौतमयात नारायणकाजीनापं राष्ट्रियसभाय् वनेत धाःगु इलय् म्हा धाल, तर आः वयाः प्रधानमन्त्री नं प्वनेत्यंगु छगू सीटय् अर्थमन्त्रीयात हे निरन्तरता बीगु इच्छा यानाच्वंगु इलय् धाःसा प्रधानमन्त्रीया चाहनायात पनेकथं वामदेवया सिफारिस यानाः प्रधानमन्त्रीयात बामे काकेगु ज्या जूगु खनेदत । थ्वया न्ह्यः नं सभामुख पदय् पार्टी नायः नापं प्रधानमन्त्री ओलीया चाहना अःखः निर्णय सचिवालयं याःगु खः ।
थ्व प्रकरणय वामदेव गोटीया रुपय् परिचालन जुल धइगु द्वपं नं दु । विशेष यानाः आःयाम्ह अर्थमन्त्रीयात कडा अर्थमन्त्री धकाः उद्योगी व्यवसायीतसें मयय्कूगु व थ्व हे ह्वःतालय् अर्थमन्त्रीयात हिला छ्वय्त उद्योगी व्यवसायीतसें नेकपाया छथ्वः शीर्ष नेतातय्त ल्हातय् कयाः वामदेवयात राष्ट्रियसभाय् यंकेगु क्वछ्यूगु खः धकाः पार्टीदुने हे आरोप प्रत्यारोप जुयाच्वंगु दु । थुकिं यानाः वामदेवया इमेजय् धाःसा बांमलाक्क धक्का लाइगु अवस्था ब्वलन ।
थ्व विवाद ज्यंकेगुकथं वामदेवयात राष्ट्रियसभाय् यंकाः सचिवालयया निर्णयया बचाउ याय्गु प्रधानमन्त्रीया चाहनाकथं अर्थमन्त्री पदय् डा. युवराज खतिवडायात हे निरन्तरता बियाः प्रधानमन्त्री ओलीया चाहना नं पुवंकेगु मध्यम मार्गया चर्चा नं जुयाच्वंगु दु । तर थ्व लिपा तकया समाधान मखु । थुकथं नियुक्त जूम्ह अर्थमन्त्री खुलाया नितिं ला खः कि धकाः अर्थमन्त्रीया खँ मन्यना सरकारयात हे मछिनिगु अवस्था पिदनेफु । थ्व फुक्कया घटनाक्रम प्रधानमन्त्रीय ओलीयात अःपुक न्यादँ सरकार न्ह्याकेफइगु अवस्थाया अन्त खः धाःसां पाइमखु ।
