पुखूया विवाद वार्तापाखें ज्यंकेत महानगरपालिकायात दबाब
लहनान्युज | दिल्लागा षष्ठी ११३९ (जुलाई २३ २०१९ )
आन्दोलनय् ज्यापू समाजलिसें ४०गू त्वाःया नायःपिनिगु ऐक्यबद्धता
प्रहरी बल छ्यलाः आन्दोलन क्वत्यलेगु प्रमुखया योजना पूमवन
पलेस्वां पुखूया विवाद वार्तापाखें ज्यंकेत यल महानगरपालिकायात निरन्तर दबाब लानाच्वंगु दु । पलेस्वां पुखूयात पार्किङ याय्गु थाय्कथं मखुसे पुखू हे कायम याय्माःगु माग तयाः स्थानीयवासीपिं साउन १ गतेनिसें निरन्तरकथं संघर्ष न्ह्याका वयाच्वंगु दु । स्थानीयबासीया संघर्षयात कयाः थीथी जातीय समाज, संघसंस्था व ज्यापु समाजलिसें पीगू त्वाःया नायःपिन्सं नं ऐक्यबद्धता क्यंगु दु ।
थुगु ऐक्यवद्धतापाखें न्ह्याथे यानाः नं पार्किङ याय्गु थाय् दय्केगु ठेक्का कार्यान्वयन यानांतुं त्वःतेगु अडानय् दुम्ह महानगरपालिकाया प्रमुख चिरीबाबु महर्जनयात बार्तापाखें हे समस्या ज्यंकेत तसकं दबाब लाःगु सीदुगु दु । ठेक्काय् बीगु निर्णय कार्यान्वयन याय् मफय्वं समस्या ज्यंकेत प्रमुख महर्जनया नितिं वार्ता वाहेक मेगु विकल्प नं ल्यंमदुगु धाःगु दु ।
प्रहरी प्रशासनपाखें स्थानीयवासीया आन्दोलन क्वत्यलेगु प्रमुख महर्जनया न्हापांगु योजना प्रहरी प्रशासनया हुनिं कार्यान्वयन जुइमफुत । प्रहरीं स्थानीयवासीया आन्दोलनयात वार्तापाखें हे ज्यंकेमाःगु छ्याता प्रमुख महर्जनयात ब्यूगु खः ।
स्थानीयवासीया आन्दोलनया हुनिं नःत्वालय् च्वंगु पलेस्वां पुखू दुगु थाय् पार्किङया नितिं ठेक्काय् बीगु यल महानगरपालिकाया क्वःछिना कार्यान्वयन जुइमफुत । महानगरपालिकां उगु थाय् साउन १ गतेनिसें पार्किङया नितिं ठेक्काय् बीगु क्वःछ्यूगु खः । महानगरपालिकां ठेक्काया नितिं वंगु जेठ १० गते बोलपत्र आह्वानय याःगु खः । ठेक्काय् बीगु तयारी न्ह्याकेवं स्थानीयवासीं उकिया विरोध याना वयाच्वंगु खः ।
नःत्वाः पलेस्वां पुखू संरक्षण समिति, नःत्वाः मंकाः खलः व नःत्वाः मिसा पुचःया न्ह्यलुवाय् स्थानीयवासी आन्दोलनय् कुहां वःगु खः । विरोध प्रदर्शनया झ्वलय् स्थानीयवासी थःपिन्सं हे पुखू दय्केत गाः म्हुल । थ्व स्वयां न्ह्यः धार्मिक विधिपूर्वक बज्राचार्य गुरुजुपिन्सं पूजापाठ यानाः पुखूया शिलान्यास याःगु खः ।
‘इतिहासंनिसें पुखू दुगु थुगु थाय्यात पुखू हे दय्केमाः । महानगरपालिकां ‘जबरजस्ती’ पार्किङया नितिं ठेक्का ब्यूगु खः । पार्किङ याय्गु थाय् दय्केगु क्वःछिनायात कयाः जिमिगु असहमति दु ।’ संरक्षण समितिया नायः बाबुराजा महर्जनं धयादिल ।
‘परापूर्वकालनिसें हे यल महानगरपालिकाया वडा ल्याः २०य् निगू व वडा ल्याः ३य् निगू पुखू दुगु खः । उगु पुखू मध्ये वडा ल्याः २०य् दुगु छगू पुखू न्हंकाः त्रिपद्म माध्यामिक विद्यालय दय्कल । वडा ल्याः ३य् दुगु छगू पुखू न्हंकाः थौंकन्हय्या महानगरपालिकाया भवन दय्कल । महानगरपालिका भवन लिक्कसं छगू पुखू लः रिचार्ज मजुइकथं ‘कृतिम पुखू’ दय्कल । ल्यंदनीगु थ्व हे छगू थाय् दनी । थुकियात पुखू हे कायम याना तय्माः । ठेक्केदारयात छु नं हालतय् पार्किङ याय्गु थाय् दय्के बीमखु ।’ नायः महर्जन धयादिल ।
उगु थासय् पुखू दय्कूसा हिति, मंगलय् लःया स्तर थहां वयाः नःत्वाः, छाय्बहाः जःखःया ल्वहंहितिपाखें लः हाइगु स्थानीयवासीपिनिगु विश्वास दु । अथे हे, वा वःगु लः जमीनं क्वय् बाहाः वने मफयाः महापाः, गाःबहाः जलमग्न जुइगु अवस्था नं म्हो जुइगु स्थानीयबासीपिनिगु आशा दु ।
वि.सं. २०४१ सालय् राजकूलोपाखें लः वय्गु दीवं पुखू बुलुहुँ गना वन । लिपा वनाः उगु थाय् ‘फोहोर वांछ्वय्गु थाय्’ जूवन । जुजुं उगु थासय् फा लहीगु शुरु यात । उगु थाय् तसकं नवल । ताः ईतक फोहोर व दुर्गन्धपाखें दिक्क चाःपिं स्थानीयवासीत हे जानाः सरसफाई अभियान न्ह्याकल । ‘यचुपिचु लिपा उगु थाय्यात थौंतक नं स्थानीयवासीं मदिक्क संरक्षण याना वयाच्वनागु दु ।’ नःत्वाः मिसा पुचःया निवर्तमान नायः सजनी महर्जनं धयादिल, ‘आः वयाः स्थानीयवासीपिनिगु भावना अःखः पार्किङया नितिं ठेक्का बीगु ला ?’
थ्व स्वयां न्ह्यःया प्रमुख बुद्धिराज बज्राचार्यं नं तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइराला मार्फत सभागृह दय्केत शिलान्यास नं याकादीगु खः । तर स्थानीयवासीपिन्सं विरोध यानाः उगु हल दय्के मब्यूगु खः ।
महानगरपालिकाय् जनप्रतिनिधि मदुगु इलय् हे पुखू दय्केत स्थानीयवासीपिन्सं माग याःगु इलय् तत्कालीन कार्यकारी प्रमुखं तत्कालया नितिं पर्यटक वसपार्क दय्केगु धयादीगु खः । लिपा पुखू दय्केगु धाल । स्थानीयवासीपिन्त थुगु खँ बांलाक्क हे लुमनाच्वंगु दु । ‘आः जनप्रतिनिधि वयाः पुखू दय्केगु नितिं पलाः न्ह्याकेगु ला गन ख ःगन, अःखतं स्वदँ न्ह्यः कर्मचारीं धाःगु हे खँयात लिसा काल ।’ मिसा पुचःया निवर्तमान नायः महर्जनं धयादिल ।
स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनकथं सार्वजनिक पुखू संरक्षण याय्गु ज्या स्थानीय तगिंया खः । जनप्रतिनिधिपिं हे थुगु दायित्वपाखें लिचिलेवं स्थानीयवासी आन्दोलित जुइगु स्वभाविक जूगु दुपाः त्वाःया नायः प्रेमकृष्ण महर्जनया धापू दु ।
ठेक्काय् बीगु क्वःछिनायात स्थानीयवासीया असन्तुष्टि दुगु विषयस मंगलाःया नगरसभाय् वडा ल्याः २०या दुजः धनबहादुर महर्जनं ध्यानाकर्षण याकादीगु खः । ‘थुगु विषयस खँ ल्ह्वनाबलय् प्रमुख चिरीबाबु महर्जनं उगु थासय् बोलपत्र आह्वान यानाः निर्णय जुइधुंकूगुलिं आःया नितिं पार्किङ याय्गु थाय् दय्केनु । लिपा विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) दय्काः पुखू दय्केगु धयादिल ।’ प्रमुख महर्जनया धापूयात न्ह्यथसें वडा दुजः धनबहादुर महर्जनं धयादिल ।
