प्रदेशसभाया राजधानी याकनं क्वःछीमाल
जुुजुमान महर्जन
नेपाः संघीय संरचनाय् वनेधुंकाः जूगु चुनाव लिपा आः हाकनं छगू न्हूगु विवाद ब्वलना वयाच्वंगु दु । नेपाःया न्हय्गू हे प्रदेशया राजधानी गन तय्गु धइगु सम्बन्धय् थीथी प्रदेशय् विवाद ब्वलंगु जक मखु, आन्दोलनया ज्याझ्वः तकं न्ह्याका वयाच्वंगु दु ।
प्रदेशसभाया राजधानी गुगु थाय्यात दय्केगु धइगु सम्बन्धय् सरकारयात प्रतिवेदनतकं न्ह्यब्वय्धुंकूगु दु । उगु थाय्या पूर्वाधार, मत आदियात कयाः प्रदेश नं. १ या नितिं विराटनगर, २या नितिं जनकपुर, ३या नितिं ख्वपया थिमि, ४ या नितिं पोखरा, ५या नितिं दाङ्ग, ६या नितिं सुर्खेत व क्षेत्र नं. ७ या नितिं धनगढीयात राजधानी दय्केगु धकाः प्रतिवेदन लःल्हाय्धुंकुगु दुसा उकियात सरकारपाखें घोषणा याय्जक ल्यंदनि ।
थुगु प्रदेशया राजधानीयात कयाः उकियात हिलेमाःगु खःसा सम्बन्धित प्रदेशसभाया दुईतिहाई मतपाखें हिलेफइगु व्यवस्था नं दुगु जानकारी बियातःगु दु । तर थुकिया घोषणा गबले जुइगु खः स्वय् ल्यंदनि ।
राजधानीयात कयाः पिहांवःगु खँयात कयाः थीथी थासय् विरोधया ज्या नं शुरु जूगु दु । खय्त ला प्रदेशया राजधानी जुइसातकि अनया सुविधानिसें विकासया गति तीब्रकथं न्ह्याःवनीगु खः । थ्व हे हुनिं नं अनया जनतात प्रदेशया राजधानी दय्कीगु अस्वभाविक मखु ।
तर थुकियात गुकथं ज्यंकीगु खः धइगु खँय् धाःसा याकनं पलाः ल्ह्वनेमाःगु अवस्था वःगु दु । छाय्धाःसा न्हापां बुटवल वा दाङ्गयात राजधानी दय्केगु खँय् बहस जूगु खःसा अनं प्रदेश नं. ७ य् दिपायल वा धनगढीयात कयाः बहस जूगु खःसा आः थ्व बहस जक मखु, आन्दोलनया नितिं स्थानीयबासीपिन्सं ज्याझ्वःतकं पितबीगु ज्या जूगु दु ।
आः थ्व हे विवाद प्रदेश नं. २ या राजधानी धनकुटा दय्केमाः धकाः चरणबद्ध आन्दोलनया घोषणा याःगु दु । आः थुकिया “मि” प्रदेश नं. ३ या काभ्रेय् थ्यंगु दु । थन नं प्रदेशया राजधानी धौख्यः व भ्वँत तय्माःगु माग यासें आन्दोलन याय्गु ज्याझ्वः पितब्यूगु दु ।
थुगु ज्याय् राजनीतिक पार्टीया संलग्नता जक मखु, अनया व्यापारिक संघसंस्था, नागरिक न्ह्यलुवालिसें प्रदेशसभा व प्रतिनिधिसभाय् त्यानावंपिनिगु नं संलग्नता दुगु खः ।राजधानी दय्केगु नितिं जनस्तरं माग याःसां नं थुकियात कयाः विवाद ज्यंकेगु ज्या धइगु राजनीतिक दलया नेतातय्गु नं उलि हे ल्हाः दइगु खः । उकी नं विशेषयानाः प्रदेशसभा व प्रतिनिधिसभाय् निर्वाचित जुयावंपिनिगु ल्हाः नं उलि हे दयाच्वनी ।
तर थन उमिसं हे थुगु विवादयात अप्वय्काच्वंगु दु धाःसां पाइमखु । प्रदेश नं. ५ या राजधानी दय्केगु नितिं नेकपा एमालेया नेतापिं हे थःथःगु थाय्यात राजधानी दय्केमाः मखुसा आन्दोलन याय्गु जुइ धकाः अभिव्यक्ति ब्यूगु खः । थुगु खँय् विष्णु पौडेल व शंकर पोखरेलं राजधानीयात विषयस विवाद न्ह्यःने हःगु खः । आः थजाःगु हे विवाद थीथी प्रदेशय् जुयावंगु जक मखु, प्रदेशसभाया सभासदतय्गु प्रत्यक्ष संलग्नतां थुगु अभियान न्ह्याःगु जूगुलिं थुगु विवाद याकनं मत्थर जुइगु सम्भावना म्हो हे जक खनेदु ।
उकिं सरकारं प्रदेशसभाया राजधानी घोषणा याय्वं हे थुगु विवाद ज्यनावनी धइगु खँ उलि अःपुक नं काय्फइगु अवस्था मदु । न्ह्याथे हे जूसां थुगु विवादयात साम्य याय्कथं बांमलाःगु लिच्वः पिहांवय् न्ह्यः हे राजधानीया घोषणा यानाः थुकियात ज्यंकेगु ज्याय् राजनीतिक पार्टी, नेतातय्सं संयम जुयाः न्ह्याःवनेमाःगु खनेदु ।
