भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविर
भिक्षु कौडण्य
यथार्थ इतिहास जीवनया छगू अजाःगु बाखं खः, कहानी खः, गुकिया दुने राष्ट्रिय हीतलिसें धर्म, संस्कृति, दर्शन, जातीयता, समाज, भाषा–साहित्य, राजनीति आदि कथहं माः हनाच्वंगु (नालिबेली) आकारप्रकार समाहित जुयाच्वनीगु खःसा थुकिं ईब्यः व थ्वलिसे म्वानाच्वनीगु धाःयात प्रगति व सुधारात्मककथं न्ह्याय्त छगू संवाहकया रूपय् घ्वानाच्वनी, सिचुगु किचः ह्वलाच्वनी । ख्यः न्ह्याग्गु थजुइमा, उगु ख्यःयात सुं गुम्हसिनं संवाहककथं न्ह्याकेत योगदानपूर्ण ज्याखँ याइ, समर्पित जुयाः न्ह्याय्गु कुतः ब्याकी, उम्हेसित लुमंकेगु व स्मरणीय इतिहासकथं कनेगु, च्वय्गु ज्या न्ह्याकी उम्हेसिया जीवनं इतिहासयात जीवन्तता बी, थ्व स्वभाविक लोकमान्य विधागत च्वज्या खः ।
गबलय् प्रजातन्त्रया नितिं राणा सरकारविरुद्ध सः थ्वयाच्वन, जनचेतनाया नितिं राजनीतिक, सामाजिक, धार्मिक, भाषिकरूपं थःथःगु स्व–अस्तित्वलिसे म्हसीका नीस्वने ज्याया नितिं आन्दोलित संघर्षशील पलाः लिसेलिसें बुद्ध–जन्मभूमि नेपालय् स्थविरवाद बुद्धधर्म पुनःजागरणकाल न्ह्यानाच्वंगु ई खः, उगु ईया संघर्षपूर्ण तवरं पुनःजागरित पुनःस्थापित जूगु थेरवाद बुद्धशासन इतिहासया जंक्व क्वचाल, चय्दँ फुइधुंकल । संघर्षपूर्ण तवरं पुनःजागरित पुनःस्थापित जूगु थेरवाद बुद्धशासनिक इतिहासय् धर्मादित्य धर्माचार्य, भिक्षु चन्द्रमणि महास्थविर (बर्मेली, कुशीनगरवासी), न्हापांम्ह प्रव्रजित भिक्षु महाप्रज्ञा (पुनःजागरित ईया न्हापांम्ह, लिपा बौद्ध ऋषि), भिक्षु अमृतानन्द, अनागारिका धर्मचारी आदिया योगदान च्वछाय्बहःजू । जुद्ध शमशेर महाराजं आडम्बर–मत प्रचार याःगु द्वपं ब्यूसें ८म्ह भिक्षु श्रामणेरपिंत वि.सं. २००१ श्रावण १५ कुन्हु देसं हे पित्युँगु खः ।
वयां ल्यू ‘धर्मोदय सभा’ जन्म जुलसा थुकिं बुद्धधर्म व नेपालभाषाया ख्यलय् आन्दोलित मानसिकतायात कःघानाः संगठित जुजुं वनेत माथंवंगु दबू दय्केगु ज्या जुल, अले बहुआयामिक संवाहक स्रष्टात पिलू वल । बुद्धधर्मया सवालय् धाय्गु खःसा पाल्पाली आचार्य डा. भिक्षु अमृतानन्दयात राष्ट्रिय व अन्तर्राष्ट्रिय रूपं थने हल, सशक्त व प्रभावशाली व्यक्तित्वया हुनिं अन्तर्राष्ट्रिय दबावमूलक ज्याखँया झ्वलय् श्रीलंकां बौद्ध शुभेच्छुक मण्डल (Goodwill Mission) दुतिंकाः पद्म शमशेर महाराजपाखें पित्युँपिं भिक्षु–श्रामणेरपिंत थःगु देसय् दुहां वय्गु लकस दय्केगु ऐतिहासिक ज्या जुल । भिक्षु अमृतानन्दया व्यक्तित्वं पाल्पाली भिक्षुपिं चुन्द, कुमार काश्यप, विमलानन्दपिं छसिकथं पिलूवःगु खःसा वहे झ्वलय् छम्ह प्रभावशाली व्यक्तित्वया रूपय् भिक्षु ज्ञानपूर्णिक नं पिलू वःगु खः ।
बासःदँ स्वयां ताःहाकःगु थःगु जीवन बुद्धशासनिक ख्यलय् समर्पित याना बिज्याःम्ह छम्ह थेरवादी भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविर स्वयं जीवन्त इतिहासय् परिणत जूसें नेपाःया थेरवाद बुद्धशासनिक ख्यलय् छम्ह म्वानाच्वंम्ह इतिहासकथं पिलूबिज्याःगु दु । धर्मोदय सभाया झिंछम्हम्ह केन्द्रीय नायः जुयाबिज्याःम्ह, अखिल नेपाल भिक्षु महासंघया विनयसम्मति तवरं २०६८ फागुन २६ नेपाःया संघउपनायक जुया बिज्याःम्ह पूज्यपाद महास्थविर भन्ते वर्तमान परिवेशय् छम्ह सफल व कुशल धर्मदेशक, सशक्त प्रत्यक्ष धर्मप्रवचनया भाय्हिलामि, धर्मब्याख्यानया झ्वलय् प्रभावशाली वक्ता, सफल अनुवादक आदिकथं गुगु प्रभावकारी व्यक्तित्व व प्रेरणादायी म्हसीका दुम्ह वसपोल भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविरया जीवन कहानीं झीत निश्चय नं सिचुका बी, प्रभावित याना बी ।
अबु सूर्यलाल शाक्य व मां चद्रमाया शाक्यया कूलय् वि.सं. १९९६ कार्तिक शुक्ल हरिबोधनी एकादशी कुन्हु पाल्पा तानसेनय् हिरालाल शाक्यया जन्म जुल । मध्यमवर्गीय परिवाय् बूम्ह हिरालालं भिक्षु शाक्यानन्द महास्थविरया नेतृत्वय् स्थापित शील पाठशालाय् प्यंगू तगिं तक ब्वनेखन । जातीय बौद्ध, विहार विहारय् वनेगु चलन, थेरवाद भिक्षुपिं दुतिनाः इलय्ब्यलय् धर्मप्रचार न्ह्यानाच्वंबलय् हिरालालया नं म्हासुगु वसः पुनेगु इच्छा ब्वलन । गुच्चा म्हिते मगाःनिबलय् सांसारिक जीवनं मुक्त जुइगु स्वयां पिनेया प्रभावं हिरालालया नुगलय् भय्ब्यूगु म्हासुगु वसः पुनेगु अभिलाषा मामं पूवंका बिल (मां चन्द्रमाया, गुम्ह लिपा अनागारिका प्रवजित जूगु खः ।) । वि.सं. २००६पाखे वर्तमान नेपाःया पूज्यपाद संघनायक भिक्षु बुद्धघोष महास्थविर पाल्पा तानसेन बिज्याःबलय् थ्यमथ्यं ११दँ तिनि दुम्ह हिरालालयात बुद्धशासनिक आज्जु तसें मांम्हं भन्तेया ल्हातय् जिम्मेवारीपूर्वक लःल्हात ।
म्हधिकः बागःचाम्ह, तुइसे, मिखा ततःग्व, मचांनिसें ब्वनेगुली जाःम्ह हिरालालं यलया सुमंगल विहारय् गुरु बुद्धघोष भन्ते (दिवंगत न्याम्हम्ह संघनायक) या छत्रछाँयाय् बुद्धशिक्षा व पालिभाय् सय्कल । १६दँ ति दुबलय् बुद्धघोष भन्ते नं हिरालालयात बर्मा ब्वना यंकल । राजधानीस्थित गभाय् जम्बुद्विप च्याउँछ्याउँ विहारय् अग्रमहापण्डित विद्यालंकार भिक्षु विशुद्धाभिवंश महास्थविरया उपाध्यायत्वय् श्रामणेर प्रवज्या दीक्षा बिल । हिरालालया मचांनिसें नुगलय् भय्बियाच्वंगु प्रव्रजित दीक्षां वि.सं. २०१३ श्रावण शुक्ल नवमि कुन्हु प्राप्त जुल । अले श्रामणेर ञाणपूण्णिक वा श्रामणेर ज्ञानपूर्णिक हिरालालया न्हूगु नां जुल । पालि भाय् व धर्मया अध्ययनय् न्ह्यब्वात । शाक्यसिंहय् श्रामणेर शिक्षा तगिं पास जुल । २०१५ साल चैत्र चतुर्थि कुन्हु यांगुनया गभाय महाखण्डसीमाय् अभिधज महाराष्ट्रगुरु अग्रमहापण्डित सुरियाभिवंशया उपाध्यायत्वय् श्रामणेर ज्ञानपूर्णिक उपसम्पदा दीक्षा प्राप्त यासें पूर्णरूपं २२७ गू भिक्षुविनयसहित (प्रातिमोक्षशील) उपसम्पत्र भिक्षु जुल ।
अध्ययनय् नुगः क्वसाःम्ह भिक्षु ज्ञानपूर्णिकं धार्मिक अध्ययनयात क्वातुक्क न्ह्याकांतुं च्वन, बर्माया सरकारी पालि विश्वविद्यालयपाखें ईश्वी सम्बत् १९६३ स ‘शासनधज धम्माचरिय’ उपाधि परीक्षा उत्तीर्ण जुसें बुद्धशासनया ध्वाँय् ब्वय्कीम्ह गुरु जुइगु छुमां (संकेत) बिसें नांयात ल्वःकथं ज्ञानपूर्णिक धाथें हे ज्ञांजाः जुइगु लुँपुइ न्ह्यात, थुकथं नेपाःया न्हापांम्ह शासनध्वज धर्माचार्य भिक्षु जुइगु ह्वःताः चूलात । धर्मया उच्च अध्ययन लिपा ईश्वी संवत् १९६४–१९६६तक पालि बर्मेली शब्दकोष निर्माण ज्याय् ल्हाःन्ह्याकल । ईश्वी सम्वत् १९६७स वाराणसेय संस्कृत विश्वविद्यालयं संस्कृत विषयस डिप्लोमा ब्वन ।
थुकथं थ्यंमथ्यं १२दँया धर्माध्ययन लिपा वि.सं. २०२४पाखे नेपाः लिथ्यन । उबलय् नेपालभाषा व साहित्यलिसें धर्मया ख्यलय् च्वमि व वक्ताकथं थःगु म्हसीका स्थापित श्रामणेर सुदर्शन (दि. भिक्षु सुदर्शन महास्थविर) लिसेया स्वापू क्वातुया वन । अथे ला छम्ह हे गुरुया शिष्य सहोदर गुरुभाइ नं खः । वि.सं. २०२६सालय् ‘पायासि सुत्त’ नेपालभाषाय् अनूदित सफूकथं पिलूबलय् ब्वँमितसें भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया अनुवाद कुशलता नं म्हसीके खन । थ्वयां लिपा ‘अहिंसा विजय’ नांगु देवदत्तया विद्रोही चारित्रिक चित्रण सफू लेखन व सम्पादकीय शैलीं पिदंगु खः । थुकथं भिक्षु ज्ञानपूर्णिकं अनुवाद विधायात बःकासें दिपाः मदय्क सफू पिथनाः बौद्ध साहित्य भण्डार (विशेषतः नेपालभाषाय्) तःमि याय्गु ज्याखँय् न्ह्याःगु पलाः अद्यावधि न्ह्याना हे च्वंगु दनि ।
नेपाः लिथ्यनेधुंकाः थीथी विहारय् च्वना बिज्यात, भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविर । श्रामणेर सुदर्शनया हस्ते–हैस्तेपाखें नेपाःया सरकारीस्तरीय एसएलसी परीक्षा बीत तयार जुल । ३१दँया उमेरय् उगु परीक्षा पास नं जुल । आइ.ए. ब्वन, सन् १९७७स स्नातक पास जुल । स्नातकोत्तरतक नं ब्वंगु खः, तर दथुइ त्वःतल । बुलुहुँ नेपालय् स्थापित भिक्षु जुइगु झ्वःलिसे भिक्षु र वे थ्वनं साहसिक अनागारिका धम्मवतीया संघर्षपूर्ण धर्मयात्रा विषयस बर्मी भासं च्वयातःगु लोकंह्वाःगु उपन्यास ‘यःम्ह म्ह्याय्’ (तम्हि छेत) नेपालभाषाय् अनुवाद यानाः ने.सं. १०९०स च्वसापासां बीगु सम्मानित ‘श्रेष्ठ सिरपाः’ नं छाय्प्यूगु खःसा उकिया नापनापं छम्ह सशक्त भाय्हिलामिकथं वसपोलया म्हसीका नं न्यनावन । नेपालभाषा, नेपाली, पालि, बर्मिज, संस्कृत, अंग्रेजी, हिन्दी भासं सलल न्ववाय्गु च्वय्गु कुशलता दुम्ह भिक्षु ज्ञानपूर्णिकं पालि भाय्या सूत्र नेपालभाषाय् नं हयादिल । थौंतक पिदंगु ५०गू प्रकाशन धलखय् मिखा ब्वय्गु खःसा बर्मीज भासं च्वयातःगु आपालं मूवंगु धार्मिक सफूत नेपालभाषाय् ल्ह्ययातःगु खनेदु ।
भिक्षु ज्ञानपूर्णिक नेपाल संवत् ११०८स मूलपालि नापं नेपालभाषाय् उभयप्रातमोक्ष नांगु विनय पिटकअन्तर्गत छगू अंश सफू भाय् ह्यूगु खः । ३२६पौया थ्व अनूदित सफुतिइ राष्ट्रिय व अन्तर्राष्ट्रिय ख्यातिप्राप्त भिक्षु अमृतानन्दं ६२पृष्ठया स्यल्लाःगु भूमिका च्वया बिज्यासें थथे धयाबिज्याःगु दु, “वर्तमान इतिहासय् थेरवाद बुद्ध–शासन नेपाः गालय् दुहां वयाः न्यय्दँ मदय्काः तिनि बल्लबल्ल भिक्षुपिंत अथवा बुद्धशासनयात दय्कं मगाःगु प्रातिमोक्ष सफू झीगु मांभासय् थौं दत । नेपाल बुद्धशासनया नितिं थ्व तसकं तःधंगु उपलब्धि खः नापं अनुवादक आयुष्मान्या थ्व अति तःधंगु देन खः ।
आः धाःसा आशा काय्फइ कि नेपाः थेरवादी भिक्षुपिनि जीवन पद्धतिइ नं छुं सुधार जुयाः विनयानुरूपं प्रतिपत्तिलय् छुं सुधार जुइ । आशा दु कि शासनध्वज धर्माचार्य थेंजाःगु पदं सुशोभितं जुया बिज्याःम्ह विनयधर, धर्मधर तथा विद्वान जुयाबिज्याःम्ह आयुष्मान् ज्ञानपूर्णिकया अनुवादसहितगु थ्व प्रातिमोक्षयात प्रत्येक थेरवाद–शासनयात कायः ममता तइपिं उपासक उपासिकालिसें दातापिन्सं कमसेकम छधाः जक जूसां ब्वनादिल धाःसा नेपाल थेरवाद बुद्धशासनया नितिं तिबः ब्यूगु जूवनी । भिक्षुपिनि नितिं ला धाय् हे माःगु मखु ।” थ्वयां लिपा ने.सं. ११२१स बुद्धवचन पालि त्रिपिटकअन्तर्गत सूत्रपिटक खुद्दनिकायया झिगूगु ग्रन्थ जातकपालि (न्हापांगु द्या, ४६९ ल्याः) भिक्षु सुदर्शनया प्रेरणाकथं भिक्षु ज्ञानपूणर््िाकं नेपालभाषाय् अनुवाद याय्त ताःलात । नेपालभाषाय् बुद्धवचन त्रिपिटकया मूल अनुवाद विधाया खँय् ढुण्डबहादुर वज्राचार्यया योगदान लुमंकेबहःजू ।
भिक्षु ज्ञानपूर्णिक अभिधर्मया ब्याख्याता नं खः । अभिधर्मार्थ संग्रह (सम्पूर्ण) मूलपालि शब्दार्थ व भावार्थ ने.सं १११३स पिदंगु खः । महान सल्लेख सूत्रोपदेश निद्या, वम्मिक सूत्र, महान धर्मचक्र सूत्रोपश, महास्मृतिप्रस्थान सूत्र पालि शब्दार्थ व अभिप्राय, कर्म व मनुष्य आदि भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया कुशल अनुवादकीय कृतित खः । थ्यंमथ्यं खुसः पृष्ठया न्हूगु परित्राण निश्चय नं भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया अनुवाद कृतिमध्ये दकलय् तपँगु सफू खःसा परित्राण थेंजाःगु उगु सफुतिइ न्ह्यथनातःगु शब्दार्थ, भावार्थ, तŒवार्थ व अभिप्रायार्थसमेत न्ह्यथनाः अझ थीथी उदाहरणसहित बाखं व त्रिपिटक प्रसङ्ग प्रमाण हे न्ह्यब्वयातःगु सफूया अनुवाद कार्य व प्रकाशन स्वयं ऐतिहासिक घटना खः । अनुवादक भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया खस नेपाली भासं अनूदित बुद्ध र बुद्धवाद, प्रतीत्यसमुत्पाद, महान उपदेश, आचरणीय व्यावहारिक अभिधर्म आदि महत्वपूर्ण कृति खः । वस्तुतः भिक्षु ज्ञानपूर्णिक सपूmया सफल भाय्हिलामि जक मखु, प्रत्यक्ष धर्मप्रवचनया सशक्त प्रभावशाली प्रवचन अनुवादक नं खः ।
भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया बर्माया प्रशिद्ध ध्यान केन्द्र महाशी शासनयैतां विपश्यना ध्यानया ख्यलय् ओवादाचार्य व कर्मस्थानाचार्य उपाधि देछानातःगु खयाः नं नेपालय् ध्यान गुरुया रूपय् बिस्कं म्हसीका स्थापित याय्गु ज्या मन्ह्यात वा न्ह्याकेगु लकस मदयावन । अथे खःसां भिक्षु ज्ञानपूर्णिक सन् १९९१स विश्वप्रसिद्ध ध्यान गुरु महासि सयादोया धर्मदूत मण्डलया दुजः जूसें एशिया, यूरोप व अमेरिकाय् ध्यान सम्बन्धी अंग्रेजी भासं प्रत्यक्ष धर्मप्रवचनया भाषा परिवर्तक जूसें तःदँतक धार्मिक सेवा याःगुलिं अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् नं थःगु म्हसीका स्थापित याःगु दु । विशेषतः थौंकन्हय् मलेशियाय् ध्यानगुरु व धर्म प्रवचककथं भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया धर्मयात्रा न्ह्यानाच्वंगु दु ।
नेपालय् थेरवाद बुद्धधर्मयात गुलुलल् तुइक न्ह्यज्याकेगु झ्वलय् भिक्षु ज्ञानपूर्णिकपाखें वि.सं. २०४१ सालय् न्हूगु बानेश्वरस्थित मीनभवनय् विश्वशान्ति विहारया स्थापनां लिपा बुद्धशासनिक ज्याखँय् ब्यवस्थितकथं न्ह्याना वनेत ह्वःताः चूलानावनी, झिदँया दुने न्हूगु भौतिक संरचनागतरूपं विहारया पुनःनिर्माण ज्या विशेषतः सिंगापुर व मलेशियाली दातापिनि श्रद्धां सम्भव जूगु खःसा २०५३ सालय् उगु हे विहारय् विश्वशान्ति बौद्ध शिक्षालय नीस्वनेत ताःलात ।
मचापिं, बःचाधिकःपिं श्रामणेर दीक्षा व अनागारिका दीक्षा प्रदान यासें बुद्धधर्म व सरकारीस्तरीय शिक्षा नापनापं ब्वनेगु सुविधां लिपा स्वयम् विहार भौतिक संरचनागतरूपं सम्पत्रलिसें आध्यात्मिक चर्याया अभ्यास क्षेत्रकथं नेपाःया हे छगू नमूना विहारया रूपय् धिसिलाक थनेगुली भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया योगदान तसकं च्वछाय्बहःजू । भिक्षु ज्ञानपूर्णिक युवक बौद्ध मण्डल YMBA थेंजाःगु संस्थाया संस्थापक नायः खःसा मणिमण्डप विहार व वेलुवनाराम विहारया प्रणेता खः ।
अखिल नेपाल भिक्षु महासंघया सचिव थेंजाःगु जिम्मेवारी २०दँतक क्वब्यूह भिक्षु ज्ञानपूर्णिक निवर्तमान उपाध्यक्ष नं खः । नेपाल बौद्ध परियत्ति शिक्षाया स्थापना कालंनिसें थीथी पदीय अभिभारा क्वबियाः थौंतक सह–शिक्षाध्यक्षकथं योगदान बियाच्वंगु नं न्ह्यथनेबहःगु पलाः खः । थीथी विहारय् बौद्ध संस्थाया धर्मानुशासक, संरक्षक आदि पदय् आसीन जुयाः आपालं राष्ट्रिय व अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध सभा–सम्मेलनय् ब्वति काय्धुंकूम्ह भिक्षु ज्ञानपूर्णिकं दकलय् न्हापां सन् १९७९स मंगोलियाया उलानबतोरय् जूगु सम्मेलनय् ब्वति काःगु खःसा आपालं अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध सम्मेलनय् ब्वति कयातुं च्वनाबिज्याःगु दु ।
भिक्षु ज्ञानपूर्णिकं बुद्ध जन्मभूमि नेपालय् धर्मया माध्यमं थीथी विधाय् बियाबिज्याःगु योगदानयात कःघासें म्यानमार सरकारं सन् २००१स ‘अग्गमहासद्धम्म–जोतिकधज’ उपाधिं’ छाय्प्यूगु नेपाःया नितिं धार्मिक गौरवया विषय खः । स्वयम्भू ज्ञानमाला भजन खलःपाखे २०५८स ज्ञानमाला ‘रत्नवत सिरपाः’, धर्मोदय सभापाखें ‘धर्मोदय धर्मसम्मान सिरपाः’, धर्मबहादुर धाख्वाः कल्याण कोष सिरपाःपाखें छाय्पियातःम्ह वसपोलयात अखिल नेपाल भिक्षु महासंघ २०५८ वैशाख १ कुन्हु सार्वजनिक धार्मिक अभिनन्दन याःगु खःसा लिसेलिसें मेमेगु संघसंस्था व विहारपाखें नं अभिनन्दन याःगु खः ।
समग्रं धाय्गु खःसा कुशल व प्रभावशाली धर्मदेशक भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया प्रवजित जीवन यात्रा न्यय्दँ स्वयां अप्वः दय्धुंकूगु खयां नं पूर्ण भिक्षुत्व उपसम्पदादीक्षा प्राप्त याःगु नं न्ययदँ क्यन । अले भिक्षुत्वय् पलाः छ्यूगुलिसें श्रामणेर जीवनय् दुतिनाः बुद्धशासनिक ख्यलय् गुगु च्वछाय्बहःगु योगदान याना बिज्यात, फुक्क ज्याखँ नांयात ल्वःकथं ज्ञानपूर्णिक ज्ञांजाः जूसें स्वयं जीवन्त इतिहासय् परिणत जुल श्रद्धेय भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविर ।
दिवंगत पूज्यपाद ऐतिहासिक त्रिपिटकाचार्य भिक्षु कुमार काश्यप महास्थविरया अध्यक्षताय् भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविर उपसम्पन्न स्वर्णदिवस समारोह समितिं २०६५ चैत्र ३० कुन्हु तःजिक ग्वसाः ग्वःगु अभिनन्दन समारोहया सम्माननीय राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवया उपस्थितिस ११३गू बौद्ध संघसंस्थां वसपोलया बुद्धशासनिक व्यक्तित्व कृतित्वयात लुमंकुसें भिंउसाँय्, ताःआयु व उत्तरोत्तर शासनिक अभिबृद्धिया नितिं दुनुगलंनिसें भिंतुगु थ्व इलय् लुमंकेबहःजू ।
समग्रं धायेगु खःसा कुशल व प्रभावशाली धर्मदेशक भिक्षु ज्ञानपूर्णिकया प्रव्रजित जीवन यात्रा न्यय्दँ स्वयां अप्वः दयेधुंकूगु खयां नं पूर्ण भिक्षुत्व उपसम्पदादीक्षा प्राप्त याःगु नं न्ययदँ क्यन । अले भिक्षुत्वय् पलाः छिउगु लिसें श्रामणेर जीवनय् दुतिनाः बुद्धशासनिक ख्यलय् गुगु च्वछायेबहःगु योगदान यात उपिं ज्याखँ नांयात ल्वःकथं ज्ञानपूर्णिक ज्ञांजाःजुसें ऐतिहासिक व्यक्तित्व कथं झीगु न्ह्योन न्ह्याबलय् धस्वाना च्वनी ।
भिक्षु कौडण्य
