मोहनि नखः व पहिचान
जुजुमान महर्जन
मोहनि नखः दँय्दसं तःजिक हना वयाच्वंगु दु । अथेहे सकल नेपाःमिपिन्सं दशैं नखः नं उतिकं हे हर्षोउल्लास कथं हना वयाच्वंगु दु । तर थुकी द्विविधा मदु कि मोहनि नखःया पहिचान बुलुहुँ बुलुहुँ तनावनाच्वंगु दु । विशेषयानाः सञ्चारमाध्यमय् दशैं नखःयात जक महत्व बियाः प्रचार प्रसार याइगु जूगुलिं थजाःगु समस्या वयाच्वंगु खः ।
मोहनि नखः नेवाःतय्गु तःजिगु नखः खःसा थुगु नखः समग्र नेवाःतय्सं हे छगू हे कथं हनी मखु । थुगु नखः स्वनिगःया थाय् अनुसार फरक फरककथं हनीगु खः । अझ ला गुलि थासय् थुगु नखःया पलेसा थःगु हे स्थानीय महत्वं जाःगु नखः हना वयाच्वंगु दु ।
गथेकि येँया पचलि लागा व यलया खोनाय् । थन मोहनिया इलय् हनीगु पचलि जात्रा व खोनाय् सिकाली अजिमाया जात्रा जुइगु हुनिं थुकियात हे तःजिक हनाः मोहनि नखः थ्यंमथ्यं हनीमखु धाःसां पाइमखु । थ्व हे उगु लागाया तःजिगु नखः जुयाच्वंगु दु । खँ थुलि हे खः कि थुगु नखः कउलाथ्व पारुनिसें पुन्हिया दुने हे लाः । उकिं नं थुगु नखःत किचलय् लानाच्वंगु थें जुयाच्वंगु दु । गुकियात कयाः झीसं पिने हयाः थुकिया महत्वयात न्ह्यब्वय्माःगु आःया आवश्यकता खः ।
अझ ला थुगु नखःत नं दशैंया दुने लानाः थुगु नखःया महत्व गौण जुजुं वनाच्वंगु दु । स्थानीयकथं महत्वं जाःगु थजाःगु जात्रा ध्याकुनय् लाना वनीगु धइगु झीगु अमूर्त सम्पदात नं बुलुुहुँ बुलुहुँ न्हनावनीगु खः । गुकिं झीगु सभ्यताया इतिहास हे म्वय् द्याइगु सम्भावना उलि हे दु ।
खँ उलि जक मखु, झी समग्र नेवाःतयु्सं हनीगु नखः मोहनि हे दशैंया किचलय् लाःवनाच्वंगु दु । मोहनि व दशैं छगू हे इलय् जक मखु, छगू हे तिथिइ याइगु जूगुलिं नं थजाःगु समस्यात वयाच्वंगु दु । अझ तःधंगु समस्या धइगु ला सञ्चार माध्यमं नवदुर्गाया खँयात जक न्ह्यःने हयाः नेवाःतय्सं हना वयाच्वंगु विधि, दर्शनयात कयाः छुं नं कथंया प्रचार प्रसार मयाइगु नापं थुकियात सीक सीकं हे किचलय् लाकीगु ज्या यानाच्वंगु दु ।
उकिं नं दशैं व मोहनि छगू हे मखु धकाः प्रचार प्रसार यात वा ध्वाथुइकेत स्वल धाःसा मनूतय्सं नकारात्मक कथं काय्गु याः, अर्थात धार्मिक सहिष्णुताय् हे लिच्वः लाकीगु ज्या जुल धकाः कुंखिनेगु यानाच्वंगु दु । तर महत्वपूर्ण खँ छु धाःसा धार्मिक सहिष्णुताया नामय् नेवाःतय्गु मौलिक नखः ‘मोहनि’या पहिचान नं सीमदय्क हुया वनाच्वंगु दु ।
मोहनि नखः छगु दसू जक खः, थजाःगु यक्व हे नखःत दु, गुगु नखः छगू हे तिथिइ लाःगु हुनिं नखःया पहिचान हे तनावनाच्वंगु दु वाय् झीगु नखःया महत्वयात किचलय् लाकीगु ज्या जुयाच्वंगु दु । थुकिया तःधंगु दसू धइगु नेवाःतय्गु तःधंगु नखः ‘म्ह पूजा’यात किचलय् लाकाः गोबद्र्धन पूजाया नामं बिदा बीगु ज्या लिसें म्हपूजाया महत्वयात गौणरुपं काइगु खः ।
‘चथा’या प्रचार प्रसार म्हो जुइगु तर छन्हु न्ह्यःया ‘तीज’यात महत्व बियाः सञ्चार माध्यमं प्रचार प्रसार याइगु । थजाःगु ज्यां झी नेवाःतय्गु थःगु हे महत्वं जाःगु नखः ल्यूने लालां वनाच्वंगु दु । थुकियात झीसं इलय् हे वाः चाय्काः थुकिया महत्वयात न्ह्यःने हय्माःगु आवश्यकता खः ।
थ्व हे झ्वलय् झीगु मौलिक नखः ‘मोहनि’यात कयाः नं जनमानसय् प्रचार प्रसार यानाः झीगु पहिचान ल्यंकेगु ज्याय् सकल नेवाःत न्ह्यज्याय् फय्मा, थ्व हे ‘मोहनि’या यक्व यक्व भिन्तना ।
