सफू पसः तय् न्ह्यः निसेंया नातिबज्र
प्रा. सुवर्ण शाक्य
भवचक्र धकाः ८४ लख जुनि चाःहिलीगुयात धाइसा जीवनचक्र धकाः जन्मंनिसें मसी तलय् जीवन हनायात धाइगु खः । मनूपतिंया ख्वाः ज्वः मलाःथेंतुं मनुखं हनीगु जीवनया थितिविधि गतिविधि नं उति हे बिस्कं बिस्कं जुइगु जू । दुःखी मनूया मन सन्तोषी जुइफु, सुखी मनूया मन झ्याजः जुइफु । थ्व संसारय् मनू मात्रय् लगय् जुइगु अवस्था व्यवस्थाया खँ खः । सुं मनूया खँ न्ह्यथने बलय् वइगु थःगु हे पनया जीवन दइ ।
विधिया खँ ल्हाय् मफु, थ्व विधिया नियम खः । थौं नेवाःतय् दथुइ नांदंम्ह नातिबज्र मनत । वया थुगु जुनीया जीवन पार जुल । नांदंम्ह जूगुलिं व मदय् धुंकाः वइगु गुण लुमंकीगु स्वभाविक खः । व मदुसेंलि जि नं वया नापया स्वापू कथंया छुं छुं खँ लुमना वल । मनय् लूगु खँ कनेगु व उकियात च्वयाः पिथनेगुयात साहित्य नां बियाः मनुखं थुकथं साहित्य जगतय् लुमन्ति साहित्य नं छगू विधा जुल ।
नातिबज्रयात लुमंका बलय् २०१० साल निसेंया खँ लुमनावल । नातिबज्र थौं छम्ह साहित्यकार कथं म्हसीका दुम्ह जुल । व छम्ह साहित्यकार जुइत गनं प्रेरणाा शुरु जुल धाय् बलय् शान्ति निकुञ्ज बिद्यालयस साहित्य सम्मेलन जूबलय् वया झिंन्यादँया बैंशय् उगु सम्मेलनया चहल पहल खनाः चिनाखँ च्वय्गु भावना दना वयाः चिनाखँ च्वच्वं वनाः थौं व छम्ह साहित्यकार जूगु खः ।
उबलय् शान्ति निकुञ्ज विद्यालय मरुया प्याफलय् खः । खँ ल्हाल्हां वने बलय् खँ स्वास्वां वनेयः धइथें शान्ति निकुञ्ज विद्यालय पाठ्यक्रम व पाठ्यपुस्तकया खँ जक स्यनेगु मजूसे सामाजिक, राजनैतिक ह्यूपाःया पाठ स्यनीगु छगू विद्यालय कथं खः । थुगु विद्यालय आः थें धेबा व लजगाःया नितिं सरकारं न्ह्यचीकीगु योजनायात जक “त्वं शरणम्” यानाः ब्वँजक ब्वंकीगु थाय् मखु ।
जनजीवनयात जागृत याइगु जीवन पद्धति मस्तय्त न्ह्यज्याकीगु कथंया खः । समारोह याःसां मनूतय्त हल्का फुल्कां न्ह्याइपुकीगु व पर्यटक तय्त आकर्षित याय्माः धइथेंया नक्कली फक्कलि विधिविधान यानाः झःझः धाय्कीगु मखु । हुलाप्याखं जूसां थःगुपन । डाइलगया प्याखं जूसां समाज व देशया अवस्था ब्यवस्था दक्वयात कःघाइ गुकथं न्ह्यब्वइगु । जितः लुमना वः, बुरांख्यलय् सम्मेलन यानाः नाटक क्यंबलय् कलाकार ब्वँमिपिं व विद्यालयया दुजःपिं बिस्युंबिस्युं जुइमाःगु, ज्वंकाः वनेमाःगु । अजाःगु विद्यालयया गतिविधिया प्रेरणा नातिबज्रयात जूगु खँ न्ह्यथनेबलय् नातिबज्र नं छम्ह साहित्यिक इतिहासया ब्यक्ति धाय्थें जूवः । साहित्यिक जुइत ब्वनेकूया औपचारिक शिक्षा दुम्ह हे जुइमाः धइगु मदु ।
मनूतय्गु संगतं गति बीगु जू । ईश्वरानन्द श्रेष्ठाचार्य, प्रेमबहादुर कंसाकार व चित्तधर हृदयया स्वापुतिं वया पेशाय् जक मखु, छम्ह दुग्यंम्ह कवि साहित्यकार याना ब्यूगुलिं अजाःगु खं थौं झीपिंतक नं प्रेरित जूगु दु । नातिबज्रया जीवनी स्वय्बलय् नेपालभाषा साहित्य जगतया छम्ह हुलाकी, पत्रकार, न्ह्यलुवा, ग्वाहालिमि व ग्वाकामि जुयाः स्वच्छ सेवा याइम्ह मानौं छेँ दनेबलय् मदय्क मगाःपिं सिँकःमि, दकःमिथें जुयाब्यूगु दु ।
वि.सं. २०११ सालपाखे कन्या मन्दीर स्कूलय् छगू सम्मेलन समारोहस सांस्कृतिक ज्याझ्वः जूगु खः । उबलय् जिं जिम्ह छम्ह पासा नाप निम्हसिनंं म्ये हालाः ख्यालः क्यनागु खः । उबलय्
ज्वःम्ये हालागुली धुवा छत्वाः थुकथं दु –
क) दुःखिपिं दुथें च्वंला, पर्काः फिनाजूगु खं ला,
व स्वय् व च्वय्, व स्वय् व च्वय्, धाः छन्त काय् नं हं ला ।
ख) छंगु थासय् छ च्वं ला, छं जितः ज्ञां बी माःला,
धाय् सः, पहः मसः, कने सः, याय् मसः, नय्बलय् ग्वाचं पं ला ?
थुबलय् नातिबज्र नं स्वःवःगु जुयाच्वन । ज्याझ्वः क्वचाय्काः जिथाय् वयाः दं वल । नाइसे च्वंक धाल, “आम म्ये छपु छापय् यानाः जितः बियादिसँ रे, जिं मियाः प्रचार प्रसार यानाबी ।” थुबलय् वया नाप जूगु खँल्हाबँल्हा आः मयाय् ।
जिं थुगु म्ये छपु छखेर व मेगु छपु म्ये नं मेखेर तयाः छपाना कथं छापय् यानाः मू नितका तयाः छपँ बिया । धाथें व म्ये पसलय् तयाः मिल खनी । जिमि त्वाःबहाःयापिं व असंया पासापिन्सं न्यानाः जितः क्यंवल । वं धेबा ना धाल । जिं म्वाःल धया । गुलि मिलथें मन्यना । वया थजाः थजाःगु ज्वलंया पसः तय्गुली मन वंगु धइगु वं न्ह्याका वःगु सफू पसलं सीदु । २०२३ सालय् वयाः वया सफू मीगु म्हगस पू वन ला धइथें ताय्के थाय् दत ।
छक्वः २०१३ सालपाखे जिं स्यनागु येँयाः पुन्हिया दबू प्याखं असनय् हुइकेत असंयापिन्सं धाः वल । जिं अन प्याखं यंका । असनय् उबलय् हारां हारांपिं त्वाःया ल्यायम्हपिं दुगु जुयाच्वन । छखलकं असं दबुली प्याखं हुइकी धाइगु मगु खलकं नारांद्यःया थाय् ल्यूने दबू ग्वयाः अन हुइकी धाइगु । निखलःसिनं नं थःपिन्सं धया थाय् प्याखँ हुइकी धकाः धाः वइगु । थःम्हं धाःथे मयात धाःसा स्यनामि (निर्देशक)या बपि क्वँय्या हार्बिन थाना बी, त्वाना क्वँय्या म्वाहालिं पुया बी धाइगु । सुरक्षाया नितिं प्याखंया पोशाककु व प्याखंम्वःत अबं दबू नापसं च्वंगु पुलिस चौकीइ च्वं च्वनागु ।
आखिर नारांद्यःया थाय् ल्यूने हुइकेगु जुल । प्याखंम्वःतय् मेक अप् व पोशाक पुनेगु जुयाच्वन । उथाय् छम्ह ल्याय्म्हचाम्ह वल । वं धाल, “हिरोइनयात न्ह्याकेत जिं लाकां छजू बी, ना ।” उलि धयाः प्वःचिनाहःगु ह्याउँगु मखमलयागु स्वाँफ्वः छफ्वः छफ्वः बुट्टा दुगु चट्टी लाकां छज्वः बिल । जि त्वलय् जुल । गजाःगु श्रद्धा, गजाःगु ग्वाहालि । उबलय् मिसा जुइपिन्सं दबुली वनेबलय् लाकां न्ह्याना वनेगु चलन मदु । जिं ‘नाई’ मधासे कया । छिगु नां छु धकाः न्यना । वं कन ‘जगत’ । वइगु मन तय्त छगु सिनय् लाकां न्ह्याकाबिया । व ‘जगत’ थौंया नातिबज्र खः ।
थौं नातिबज्रया खँ न्यनेबलय् नेवाः भाय्, नेवाः संस्कृति, नेवाःपन व नेवाः दबू प्याखंया शुद्धम्ह पक्षपाती जुयाच्वन । थःगु छेँया वातावरण अकथनीय हैहवाल जुयाः नं वयाकेया अजाःगु भावना, अजाःगु व्यवहार अले उबलय्या खं झी थौं कँ हाली । थजाःगु लुमन्तिं थौंया नातिबज्रयात न्हापांनिसेंया म्हसीकेवं झीगु बिचाः ब्वाइ ।
आः लुमना वइ, नातिबज्र छम्ह नेपालभाषाया साहित्यकार अनवरत सेवा यानाच्वंम्ह । मस्तय्त मचांनिसें थःगु नेवाःपनय् साला तय्गुलिइ न्ह्यज्याय्माः धाइम्ह । लकस हे नेवाःभाय्, नेवाः भावना हय्त स्वइम्ह ।
सन्त महात्माया रुपम्ह । वि.सं. २०२२ सालं सक्रिय खनेदुम्ह, २०२३ सालं सफू पसः तःम्ह । आः सियावल, असाधारणगु इलं इलय् नं दगू बहालय् साहित्यिक ज्याझ्वः जुइगु नं वयागु हे कारणं । दगू बहाःया नांजाःगु नं वयागु हे कारणं । “रंगभूवन महाविहार” असंत्वाःया छगू बहाः, दगू बहाः । असंया हे इज्जतम्ह काय्मचाः । नेपालभाषा साहित्यया छम्ह सपूत – “नातिबज्र” ।
