२०८१ बैशाख २३, आइतबार

सुरक्षा व प्रतिनिधिसभा नापं प्रदेशसभाया चुनाव

श्रीकृष्ण महर्जन
संविधानसभापाखें जारी याःगु संविधान कथं न्हापांखुसि प्रतिनिधिसभा व प्रदेशसभाया चुनाव थुगुसी मंसीर १० गते व २१ गते याना निगू चरण कथं जूवनाच्वंगु अवस्थाय् सुरक्षाया चुनौति नं झन झन अप्वया वयाच्वंगु दु । चुनाव लिक्क लिक्क थ्यंलिसे थाय् थासय् बम मुइकेगु ज्या जूगु, आक्रमण यायेगु घटना तकं लगातार रुपं जुयाच्वंगुलिं थुगुसीया चुनावया सवालय् सुरक्षा व्यवस्था गुगु कथं याइगु खः धकाः सकलसिनं चासो तयाहःगु दु ।

 

सशस्त्र द्धन्द्ध क्वचाये धुंकाः आः तकया दुने चुनावया इलय् दक्ले तःधंगु समस्या ब्वलंगु थुगुसी हे जुया बिउगु दुसा चुनावय् ब्वति काःगु राजनीतिक पार्टीया उम्मेदवारयात लक्षित याना आक्रमण यायेगु घटनानिसें बम मुइकेगु ज्या तकं याःगुलिं सुरक्षायात कया निर्वाचन आयोगंनिसें राजनीतिक दलया नेता कार्यकर्ता अले उम्मेदवार नाप नापं भोट कुर्किपिं सर्वसाधारण मनूतय्सं चिउता काइगु स्वाभाविक हे खः ।

 

थुलि मच्छि बम मुइकेगु घटना जूगु नापं आक्रमणया घटना जूगु अवस्थाय् नं उगु घटनायात कया सुना नं जिम्मेवारी कायेगु ज्या तकं यानाच्वंगु मदु । थ्व छगू नं बिचाः याये बहःगु विषय खः । थुगुसीया प्रदेशसभा व प्रतिनिधिसभाया चुनावयात मोहन बैद्यया नेतृत्वय् दुगु नेकपा क्रान्तिकारीया चुनावी मोर्चांनिसें एमाले, माओवादी केन्द्र, राप्रपा, संघीय समाजवादी फोरम नेपाल, नेपाः राष्टिय पार्टी तकं सहभागी जुयाच्वंगु दु ।

 

थुगुसीया चुनावय् गुलिं गुलिं राजनीतिक दल त्याका सरकार हे दयेकेगु नितिं धकाः न्ह्याः वनाच्वंगु दुसा गुलिं गुलिसिनं प्रदेशय् जक जूसां नं हैसियत कायम यायेगुनिसें थःपिनिगु मुद्दायात जनतायाथाय् थ्यंकेगु नितिं छगू कथं उपयोग यायेगु नीति ज्वना तकं वनाच्वंगु खने दु । तर थगुसीया चुनावयात खारेज यायेमाःगु माग याना वयाच्वंगु विप्लबया नेतृत्वय् दुगु नेकपा जक खः । उकिं थुगुसी बम मुइकेगुनिसें आक्रमण यायेगु घटना विप्लबया नेतृत्वय् दुगु नेकपापाखें हे याःगु खयेमा धकाः अनुमानयाना सुरक्षा निकायपाखें उगु पार्टीया नेता कार्यकर्तातय्त ज्वनेगु तकं यानाच्वंगु दु ।
 

 

विप्लवया नेतृत्वय् दुगु नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीया दृष्टिकोणय् थयेक पिनें स्वयेबलय् संसदीय नापं दलाल पुँजीवादी आत्मसमर्पणवादीत चुनाव यायेगु व थःपिनिगु पार्टी चुनाव खारेज यायेगु पक्षय् दुगु छगू कथं अन्तरविोधया रुपय् खनेदुसां साररुपय् चुनावया विषय जक मखुसे राजनीतिक दृष्टिकोणपाखें गम्भीर वैचारिक विषय जूगु नापं थःपिं वैज्ञानिक क्रान्ति क्वचायेकेगु कथंया न्ह्याः वनेगु धाःगु दु ।

 

अथे हे चुनावया पक्षय् दुपिन्सं झंगः ल्हाना चुनवी खारेजी जनताया लोकतान्त्रिक अधिकार लाका काइपिं धकाः द्धपं बिइगु याःसां वास्तविकता उकिया अःखः खः धकाः तकं धायेगु नापं सत्य खँ धइगु जनताया लोकतान्त्रिक अधिकार सुनिश्चित यायेगु व जनताविरोधी संसदीय व्यवस्थायात पुनरस्थापना याके मबिइगु दृष्टिकोणया दथुइया संघर्ष खः । अथे हे चुनाव खारेजी अभियान मताधिकारया विरुद्ध थें खनेदुगु जूसां नं वास्तवय् थःपिनिगु अभियान संसदीय व्यवस्थायात जनताया हे सहभागीताय् खारेज व असफल यायेगु दृष्टिकोण खः धकाः तकं उगु पार्टीं न्ह्यथंगु दु ।

 

चुनाव क्वचायेकेगु व खारेज यायेगु न्ह्यसः दलाल पुँजीपति वर्ग व श्रमिक जनताया राजनीतिक उद्देश्यनाप स्वाःगु न्ह्यसः खः । पुँजीवादी व दलाल पुँजीवादीत चुनावया त्वहः व माध्यमपाखें नेपालय् दलाल पुँजीवादी व्यवस्थायात संस्थागत व सुदृढ यायेगु आज्जु दयेकूगु दुसा श्रमजीवी जनतायात थःपिनिगु पार्टीं चुनावी खारेजपाखें ददाद पुँजीवादी व्यवस्थायात अस्वीकार यायेगु व नेपाःयात बैज्ञानिक समाजवादपाखे यंकेगु आज्जु खः धकाः धाःगु दु ।

 

विप्लबया नेतृत्वय् दुगु नेकपापाखें लिपांगु इलय् चुनावया दृष्टिकोणयात कया थःपिनिगु बिचाः थुगु कथं सार्वजनिक याःगु जूसां नं आःया अवस्थाय् बम विस्फोटया घटनानिसें आक्रमणया घटनायात थःपिन्सं यानागु खः धकाः स्वीकार याःगु अवस्था मदुनि । तर चुनावयात खारेज यायेगु धकाः घोषणा हे याःगु दु । उलि जक मखु जनतां कारवाही याइ धकाः तकं विप्लब नेकपाया नेता व कार्यकर्तातय्सं सार्वजनिक रुपं अभिब्यक्ति बिया वयाच्वंगु खः ।
 

 

राज्यया मिखाय् लिपांगु इलय् जूगु विस्फोटन व आक्रमणया घटना विप्लबया नेतृत्वया पार्टीं हे याःगु तायेकूगु दुसा थीथी राजनीतिक पार्टीया नेता व कार्यकर्तातय्सं नं उगु हे कथं थुइकेगु यानाच्वंगु दु । उगु पार्टीं धाःसा जिम्मेवारी काःगु अवस्था मदुनि ।
 

 

न्ह्यागु जूसां नं प्रतिनिधिसभा व प्रदेशसभाया चुनाव जूवनाच्वंगु आःया अवस्थाय् सुरक्षाय् तःधंगु चुनौति वःगु खः धकाः सकलसिनं स्वीकार याःगु दु । निर्वाचन आयोगं तकं सुरक्षाया बारे गम्भीर जुइत नापं सुरक्षाया व्यवस्था माःगु कथं यायेत सरकारयात इनाप तकं याये धुंकूगु दु । अले राजनीतिक दलया नेतातय्सं नं सुरक्षाया व्यवस्था माःगु कथं यायेगु सवालय् सरकार गम्भीर मजू धकाः तकं धायेगु याना हया वयाच्वंगु दु ।
 

 

आः गुगु कथं घटनात जुल उगु हे कथं निरन्तर रुपं जुयाच्वन धाःसा कन्हय् वना भोट कुर्क वनीपिन्त तकं ग्यायेमालीगु अवस्था वयेफु । ग्याःचिकु पहःया दथुइ सर्वसाधारण मनूत नेतातय्त त्याकेत भोट कर्क वनीमखु धकाः सरकार व राजनीतिक दलया नेतातय्सं थुइकेमाः । उकिं चुनावय् भोट कुर्केगु नितिं माःगु कथंया वातावरण दयेकेगु ज्या न्हापां यायेमाः । सहज रुपं वनेफइगु वातावरण दयेकेगु ज्या यायेमाः ।
 

 

लिपांगु इलय् वया संचार माध्यमय् तकं चुनावय् उम्मेदवार जूपिन्त ताःक्यना बम मुइकूगु, आक्रमण याःगु घटनाया समाचार हे प्रमुख समाचारया रुपय् पिदन वयाच्वंगु दु । संचार माध्यमय् बम आक्रमण मदित धकाः, थाय् थासय् बम मुइकल धकाः, सुरक्षा चुनौति झन झन अप्वल, राज्य निरही जुल धकाःनिसें चुनाव सुरक्षाय् लापारबाही जूगुनिसें आक्रमणकारीतय्त कारवाही याये मफत धकाः तकं विश्लेषण यायेगु अले समाचार पिथनेगु ज्या तकं यानाहःगु दु ।

 

हरेक संचार माध्यमय् बम विस्फोटया घटनायात प्राथमिकता बिया पिथनेत बाध्य याना बिउगु दु । अले नेपाली सेनापाखें चुनावया इलय् हवाई नापं स्थालगत गस्ती तकं याइगु जुल धकाः नं समाचार पिहां वःगु दु । थ्व धइगु सुरक्षा ख्यलय् तःधंगु हाथ्या वःगुया संकेत जूगु दु ।
 

 

थज्वःगु कथंया सुरक्षाया चुनौति दुगु अवस्थाय् नं नेपाली सेना, प्रहरी, सशस्त्र प्रहरीनिसें गुप्तचर विभाग तकं दुम्ह सरकारं हे बम मुइकूगु घटनानिसें आक्रमणया घटना सुना यात धकाः धाये मफुगु अवस्था धइगु राज्य तसकं कमजोर अवस्था खः । अथे लगातार रुपं चुनावयात स्यंकेगु कथं आक्रमण यायेगु व बम मुइकेगु घटना थीथी जिल्लाय् याइगु धइगु छगू अपराधीक चीधंगु पुचलं यायेफइगु मखु ।

 

थ्व धइगु छगू राजनीतिक दर्शन ज्वनाच्वंगु, कार्यकर्ता दुगु व संगठित राजनीतिक पुचलं जक यायेफइ धकाः थुइकेत अःपुगु विषय धाःसा अवस्था नं मखु । थज्वःगु इलय् राज्य नापं राजनीतिक दलतय्सं समस्या समाधानया नितिं राजनीतिक रुपं हे पहलकदमी यायेमाःगु खः । तर सरकार व प्रमुख दलतय्सं राजनीतिक मिखां स्वया बम मुइकूपिन्त व आक्रमण याःपिन्त वार्ताय् हयेगु सहज वातावरण दयेकेगु नापं छुं कथंया समस्या दुसा राजनीतिक रुपं हे पहल कदमि यायेमाःगु अवस्था दु ।

 

आः जुयाच्वंगु घटनायात छगू अपराधीक पुचलं याःगु धकाः थुइकेगु नापं दमन याना समस्या समाधान जुइ धकाः तायेकल धाःसा कन्हय् वना थुकिं तःधंगु रुप कायेफु धकाः थुइकेमाः । राजनीतिक विचारयात निषेध याना मखु इमित नं वार्ताय् हे सःताः सहलहया माध्यमं समस्या समाधान यायेमाः । अले जनताया जायज माग खःसा उकियात पूवंके फुगु विषयात पूवंकेगु नितिं नं दल व सरकार तयार जुइमाः । न्ह्यागु जूसां चुनाव यायेगु खःसा चुनावया नितिं माःगु कथंया लसक ब्वलंकेगु ज्या यायेमाः ।