सुशासन पत्रकारिता सिरपा व जि
विजयरत्न असंबरे
जिगु पत्रकारिताया पलाः न्ह्यागु तःदँ दत । पत्रकारिता धाधां थ्यंमथ्यं प्यंगु दशक हे दइन थ्व ख्यलय् निरन्तर न्ह्यज्यानाच्वनागु । वि.सं. २०३९ सालया असोज १६ गतेया दिनय् गोरखापत्र न्हिपौया शनिबाशरीय परिशिष्टाङ्कय् न्हापांगु च्वसु “नेपालमा हकि खेल ‒ एक चर्चा” पिदन । थनंनिसें हे जिगु च्वसाया यात्रा न्ह्यात । वि.सं. २०४१ मंसीर १५ गते पिहांवःगु “कामना” य् वि.सं. २०४२ सालंनिसे स्वापू क्वात्तुल ।
लजगाःकथं जिगु व्यावसायिक पत्रकारिताया पलाः थनंनिसें हे न्ह्याःगु खः । अनं वनाः ने.सं.११०६ स “पासा” नांयागु ऋतु पौ पिदन । जिम्ह पासा पुष्करभक्त माथेमाया सम्पादनय् पिदंगु थ्वहे पत्रिकाय् नेपालभाषां जिगु न्हापांगु च्वसु पिदन । वनं निपु निपु । छपु ओस्कार अवार्डबारे मेगु वल्र्ड कप फुटबल कासाबारे । “पासा” पत्रिकांनिसें न्ह्याःगु जिगु नेवाः भाय्या च्वसा थौं स्वीखुदँुिसबें अप्वः दय्धुंकल । “पासा” धुंका ने.सं.११०७ य् जि आखः ब्वनाच्वनागु नेपाल ल क्याम्पसया अमू साहित्य पालाःपाखें पिकाःगु “अमू” दँपौया न्हापांगु ल्याःया प्रधान सम्पादकया भाला कुबिया ।
विश्वभुमि, न्हूगु विश्वभुमि, सन्ध्या टाईम्स, नेपालभाषा टाईम्स जुयाः न्ह्यानाच्वंगु जिगु छापा पत्रकारिता यात्रा नेपालभाषाया आपालं पत्रपत्रिका जुयाः न्ह्यात, न्ह्यानाच्वंगु दनि । रेडियो पत्रकारिताया खँ ल्हाय्गु खःसा नेवाः भाय्या छगू चर्चित एफ.एम. गुडनाईट एफ.एम. नेपालभाषा ज्याझ्वःया छम्ह संस्थापक अले टेलिभिजिन पत्रकारिताया खँल्हाय्बलय् ने.सं. १११७ पाखे नेपालभाषाया न्हापांगु टिभि ज्याझ्वः शांग्रिला च्यानल डिकोडरय् “हाबलासा” व नेपाल टेलिभिजनया न्हापांगु नेवाः ज्याझ्वः “हसना” टिभिया पर्दाय् ने.सं. १११९ य् न्ह्याका धाःसा आः वया नाइस टेलिभिजनया पर्दाय् नेवाः ज्याझ्वः “झीगु सः” न्ह्याका वयाच्वनागु दु ।
स्वीखुदँया थ्व यात्राय् विशेष रुपं जिं न्ह्याकागु च्वसा धइगु संकिपाबारे खः । नेपालभाषाया न्हापांगु संकिपा “सिलु” पिदने सिबें यक्व न्ह्यः हे जिं नेवाः भाय्या छपु च्वसुइ आः याकनं हे नेवाः भाय्या संकिपा “सिलु” या शुटिंग शुरु जुइगु धका नं च्वयागु दु । मेपिं छम्हनिम्हेसिनं “सिलु” पिहांवय् धुंका जक नेवाः संकिपाबारे च्वःगु खनेदु । वहे ल्याखं जितः नेवाः संकिपा ख्यःया न्हापांम्ह पत्रकारया दर्जा नं बिल । मेपिन्सं संकिपा पत्रकारिताय् नियमित च्वसा न्ह्याकूगु खनेमदु तर जिं धाःसा उब्लेनिसें आःतक मदिक्क च्वया वयाच्वनागु ल्याखं गुलिसिनं ला जितः नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् विधागत पत्रकारिता याना वयाच्वंम्ह छम्ह हे जक पत्रकार धाइपिं नं दु ।
थुकथं न्ह्याका वयाच्वनागु पत्रकारिताया पलाः न्यादँ खुदँ न्ह्यः नेवाः अनलाइनन्यूज पिदंबले संकिपा ख्यलय् जक लिकुनामच्वन । न्ह्यागु कथंया समाचार नं च्वय्माल । मूलधारया पत्रकारितापाखे नं पलाः न्ह्यात । लिपा वनाः ईया माग कथं नेवाः भाय्या पत्रकारिता नं युट्युबपाखे पलाः न्ह्यात । निदँ न्ह्यः नेवाः युट्युबया पलाः न्ह्यात । जित नेवाः अनलाइनन्यूज व नेवाः युट्युबया संरक्षक धकाः थापना यानाबिल ।
पदं संरक्षक जूसां ज्या धाःसा समाचार लेखननिसें कयाः पत्रकारिता ख्यलय् जुइगु सकतां ज्या याना । नेवाः युट्युबया स्थापनाकालय् जि व राजीव (राजोपाध्याय) जानाः गुलिखे प्रोग्राम नं दय्का अले राजीवं हे एडिट याना युट्युबय् पोष्ट याई । नेवाः युट्युब थापना जूगु निदँ फुनां नकतिनि हे स्वदँ क्यन । थ्व छगू लसताया खँ खः । थ्वहे लसताया नापनापं नेवाः युट्युबया छम्ह ज्याकःमिया ल्याखं जितः येँ महानगरपालिकापाखें नीखुक्वःगु महानगर दिवसया लसताय् सुशासन पत्रकारिता सिरपाःपाखें सम्मानित यात । थ्व नं लसताया खँ जुल ।
विशेष रुपं संकिपा पत्रकारिता ख्यलय् प्यंगु दशक छ्याय्धुनाम्ह जिगु म्हसिका संकिपा पत्रकारया रुपय् हे धस्वानाच्वंगु दु । संकिपा पत्रकारिता ख्यलय् जिगु योगदानयात लुमंकाः आपालं संघसंस्थापाखें सिरपाः व सम्मान बिया वयाच्वंगु नं दु । नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् जिं आःतक पत्रकार वा पत्रकारिता खँग्वः घाःगु सिरपा व सम्मान काय्मखंनि । चाहे व नेपालभाषाया न्हापांम्ह पत्रकारया नामय् नीस्वनातःगु धर्मादित्य धर्माचार्य सिरपा छाय् मजुइमा वा लहना सुर सम्मान छाय् मजुइमा उकी पत्रकारिता खँग्वः धाःसा स्वानाच्वंगु मदु । थ्व ल्याखं नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् सुशासन पत्रकारिता सिरपाः हे जिं काय्खंगु न्हापांगु सिरपा खः गुकी पत्रकारिता खँग्वः घानाच्वंगु दु ।
देशया शासन पद्धति हिलाः संघीय शासन लागू जुल । स्थानीय शासन कथं स्थानीय सरकारया अस्तित्व दत । व हे स्थानीय सरकार येँ महानगरपालिकाया ग्वसालय् जूगु २६ औं महानगर दिवसया लसताय् सुशासन पत्रकारिता सिरपालं जित नं पुरस्कृत यात । थुकिया निंतिं मेयर विद्यासुन्दर शाक्य, सिरपा ल्यज्या पुचःया दुजःपिं व समस्त महानगरपालिका परिवारयात दुनुगलंनिसे सुभाय् देछाना ।
भाषा ख्यलय् जितः आपाःसिनं संकिपा पत्रकार हे धकाः म्हसिका वयाच्वंगु दु । आः वयाः सुशासन पत्रकारिता सिरपालं जितः छम्ह मूलधारया पत्रकार धका नं म्हसिका दय्काब्यूगु दु । छम्ह पत्रकारया रुपय् जिगु पलाः अझ तब्या यानाब्यूगु दु । खय्तला एफएम व टिभिइ ज्या यानाबलय् नं जिं जितः संकिपा ख्यलय् जक लिमकुंका । साहित्य, संस्कृतिया लिसेलिसें मेमेगु ख्यःया खँयात नं दुवाला । तर लिपांगु इलय् अनलाइन व युट्युब पाखेया पत्रकारिताया कारणं जिगु पत्रकारिताया ख्यः अझ चकना वयाच्वंगु दु ।
छम्ह सकृय पत्रकारया रुपय् अझ क्वात्तुक्क जिगु पलाः न्ह्यानाच्वंगुृ दुसाः देशय् संघीय शासन लागू जुइधुंका स्थानीय सरकार यानि कि स्थानिय तहपाखें थुकथं सुशानस पत्रकारिता सिरपाः लःल्हाना काय् खनां जिं जितः गौरवान्वित जूगु ताय्का । जिगु पत्रकारिता यात्राय् जिगु परिवारया जःदुजः विशेष यानाः जहान मीना बज्राचार्य व पासापिं लगायत प्रत्यक्ष व अप्रत्यक्ष आपासिगु ग्वाहालि दु । वय्कःपिं सकसितं थ्व च्वसाया माध्यमं सुभाय् देछाना । सुभाय् । जय मां भाय् ।
