स्कूल चायेकेगु जोखिम हे खःला?
नृपेन्द्रलाल
कोरोना महामारीं नेपाःयात प्रभावित याःगु नं ९ ला हे दत । वंगु दँया चैत्र ११ गते लकडाउनया इलंनिसें स्वय्गु खःसा आः मंसीर नं क्वचाइथें जुइधुंकल । व ल्याखं ९ ला पू हे वनेधुंकल । आः वयाः सकसिनं संक्रमणया जोखिमया दथुइ सामान्य जीवन न्ह्याकेगु कुतः याना हयाच्वंगु दु । फक्व सुरक्षाया उपाय नालाः थःगु व्यवसाय, लजगाः न्ह्याकाहःगु दु । आः वयाः ला पार्टी प्यालेसय् भ्वय् हे न्याय्केगु यानाहय्धुंकल ।
तर सिनेमा हल व स्कूल धाःसा न्ह्याकेफुगु मदुनि । गुलिखे थासय् स्कूल न्ह्याकेधुकू सां येँ महानगर दुने धाःसा मन्ह्याःनि । येँ जिल्ला दुने नं तारकेश्वर नगरपालिका, चन्द्रागिरी नगरपालिका आदि थासय् न्ह्याकेधुंकूगु अवस्था दुसा येँ महानगर दुने येँ महानगरपालिकां स्कूल न्ह्याकेत उजं मब्यूनि । थज्याःगु हे अवस्थाया दथुइ येँ महानगर दुनेया स्कूलत नं चाय्केगु तयारी न्ह्याःगु दु । स्कूल चाय्केगु खँयात गुलिं अभिभावकपिन्सं लसकुस याःगु दुसा गुलिसिनं स्कूल चाय्केत हथाय् मचाय्त धयाच्वंगु दु ।
स्कूल स्थानीय सरकार अन्तर्गत वय्धुंकाः वर्तमान संक्रमणया जोखिमया अवस्थाय् स्कूल न्ह्याकेबीगु वा मन्ह्याकेगु धइगु निर्णयया भाला नं स्थानीय सरकारयागु हे जूगु दु । गुलिखे थासय् स्थानीय सरकारं स्कूल न्ह्याकेगु अनुमति बीधुंकल । यल महानगरपालिकां नं स्कूल न्ह्याकेगु नितिं अनुमति बीधुंकल । अथे हे ख्वप नगरपालिकाय् नं स्कूल न्ह्याकीगु जुइधुंकल ।
तारकेश्वर, चन्द्रागिरी नगरपालिकाया खँ च्वय् नं न्ह्यथनेगु ज्या जुइधुंकल । तर थ्व विषय येँ महानगरपालिकां छुं हे निर्णय काय् फइच्वंगु अवस्था मदु । छाय्कि येँ महानगर धइगु संघीय राजधानी नं खः । देय्न्यंकया मनूत थन मुनाच्वंगु दु । थन स्कूल न्ह्याकेगु धइगु लखौं विद्यार्थीत मुंकेगु खः । थज्याःगु अवस्थाय् येँ महानगर दुनेया स्कूलत अले विद्यार्थीत नं अन्यौलय् लानाच्वंगु दु ।
स्कूल न्ह्याकेगु अनुमति चूलाःगु थासय् नं स्कूल संचालकतय्सं सरकारं क्वःछ्यूगु मापदण्ड धाःसा पूवंकेमाः । अभिभावकया स्वीकृति दय्माःगु, विद्यार्थीतय् ल्हाः सिलेगु, स्यानिटाइजरया व्यवस्था, सिफ्टय् कक्षा संचालन, छन्हुया अतः कक्षा न्ह्याकेगु, कक्षा कोथा न्हिं न्हिं स्यानिटाइज याय्गु लिसेंया व्यवस्था स्कूल संचालकतय्सं पूवंकेमाः । आः वयाः धाःसा येँ महानगर दुनेया स्कूलतय्सं नं थुकथंया दक्वं मापदण्डयात पूवंकाः स्कूल न्ह्याकेगु तयारी याःगु दु । येँया तपिंताय् च्वंगु न्यू जेनिथ इङ्गलिस मोडल स्कूलं पुष ५ गतेनिसें ८, ९, १० कक्षा भौतिक रुपं विद्यार्थी उपस्थित याकाः न्ह्याकेगु तयारी याःगु दु ।
थ्व हे झ्वलय् स्कूलं अभिभावकतलिसे चरणवद्ध रुपं अभिभावकलिसे मुँज्या नं च्वनेधुंकूगु दु । अप्वःथे अभिभावकपिन्सं कक्षा न्ह्याकेमाःगु हे धाःगु व गुलिसिनं आःयात स्कूल संचालन मयाःसां ज्यूगु धाःगु प्रधानाध्यापक राजु महर्जनं कनादिल । ‘अनलाईन कक्षा प्रभावकारी जुइमफूगु झीसं वाःचाय्का हे च्वनागु दु, उकिया नापं मस्त छेँय् हे लाःबलय् यक्वसिया ब्वनेगु बानी मदयावंगु, मोबाइलय् आपाः म्हिताच्वनेगु बानी जूगु कम्प्लेन नं अभिभावकपाखें वःगु दु,’ प्रधानाध्यापक महर्जनं धयादिल ।
अथे हे खुसिबुँया काठमाडौं मोडल स्कूल नं ज्यूसा पुष १ निसें, मखुसा ५ गतेनिसें कक्षा न्ह्याकेगु योजनाय् दु । ‘मनूतय् भ्वय् वनेबलय्, हुलमुल यानाः मास्क त.मतःसे बजारय् जुइबलय्, पिकनिक वनेबलय् ला संक्रमणया जोखिम मखं, तर मस्तय्त स्कूल छ्वय्वं हे संक्रमण जुइगु खःला ?’ स्कूलया अध्यक्ष राजेन्द्र महर्जनं धयादिल । मेमेथाय् स्कूल न्ह्याकूथाय् नं छुं अज्याःगु
बांमलाःगु खँ न्यनेम्वाःगु अले थःपिन्सं फक्व सावधानी नालेगु जूगुलिं अभिभावकपिं ग्याय्म्वाःगु खँय् नं महर्जनं बः बियादिल ।
खतुं आःया अवस्थाय् संक्रमणया जोखिमया दथुइ सावधानी नालाः सामान्य जीवनय् लिहांवनेगु कुतः याय्गु नं अप्वः झीके मेगु विकल्प मदु । थुगु अवस्था आःया लच्छि निला वा न्याला खुलां नं सामान्य जुइ थाकूगु हे खनेदु । व ल्याखं थुगु जोखिमलिसे संघर्ष याय्गु जक मखु, थः मस्तय्त संघर्ष याय्गु स्यनेमाःगु आवश्यकता नं खः ।
मस्तय्त छेँय् दुने हे तयातःसां जोखिमपाखें पूवंक हे सुरक्षित धाःसा पक्कां हे मखु । छाय्धाःसां मस्तय् अभिभावक छेँय् नं पिहांवनाः ज्या याय्गु नितिं जोखिमया सामना याना हे च्वंगु दु । उकिया नापं पिनेया छुं वस्तुपाखें नं संक्रमण छेँय् दुहांवइगु सम्भावना नं मदुगु मखु । थज्याःगु अवस्थाय् स्कूल मछ्वय्वं तुं मस्त जोखिमपाखें सुरक्षित जूगु नं मखु धइगु खःसा स्कूल छ्वय्वं तुं संक्रमण जुया हे छ्वइगु अवस्था नं मखु ।
थनथाय् अभिभावक व शिक्षकपिनिगु भूमिका महत्वपूर्ण जुइ । थः मस्तय्त सुरक्षाया उपायबारे कनेगु, स्यनेगु, सचेत जुइमाःगु अवस्थाया बारे सीकेबीगु ज्या अभिभावकपिन्सं नं याय्माल सा स्कूलपाखें नं स्कूल न्ह्याकेगु धइगु मेपिनि मस्तय् जिम्मेवारी काय्गु खः धइगु थुइकाः सुरक्षित वातावरणया नितिं फक्व कुतः याय्गु हे खः । मस्तय्त शिक्षापाखें वन्चित यानाः न्ह्याबलें तयातये ला फइमखु ।
