स्वनिगः विदेशीया नितिं दबू जुयाच्वन
डि.आर. खड्गी
नेपाःया राजनीतिक ख्यलय् विशेषयानाः प्यंगू राजनीतिक पार्टीतय्सं हालिमुहाली यानाः जनतायात दुःखकष्ट बीगु यानाच्वंगु दु । थ्व प्यंगू पार्टीइ नेकपा एमाले, नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र व मधेसवादी राजनीतिक पार्टीत दुथ्याः । माओवादी देशभक्त व जनपक्षीय पार्टी खः धाधां नेतातय्सं थःगु व्यक्तिगत स्वार्थ जक पूवंकाच्वंगु खनेदु ।
एमाले सुधारवादी कम्यूनिष्ट पार्टीया नामं नेतातय्सं खालि थः व थः कार्यकर्तातय्गु स्वार्थय् जक न्ह्यज्यानाः जनतायात दिक्क यानाच्वंगु पार्टी खः । कांग्रेसी पार्टी ला पुलांगु पार्टी, प्रजातन्त्रप्रेमि धाधां जनताया देशभक्ति भावनायात ‘माइनस’ याय्गु स्वस्वं देशया उद्योगत फुक्क ध्वस्त यानाः नेतात जक धनि जुयाच्वंगु पार्टी खः । निक्वःगु सफल जनआन्दोलन धुंकाः ब्वलंगु मधेसवादी पार्टी ला स्वभाविककथं भारतभक्त व भारतया स्वार्थ व तराईया अंगिकृत नागरिकतय्गु हीतय् न्ह्यज्यानाच्वंगु पार्टी खः ।
अझ धाय्माल धाःसा भारत भक्ति क्यनेगु नितं मधेसी पार्टी जक मखु, माओवादी, एमाले व कांग्रेस पार्टीत तँछाड मछाड यानाः ब्वाँय् जुयाच्वनीगु पार्टीत खः । तराईया मधेसवादी पार्टी नं मधेसीतय्गु हीतया नितिं पार्टी दय्कूगु धाःसां बास्तविक तराईबासी थारु जाति व मेमेगु अल्पसंख्यक मुस्लिमया नापनापं तथाकथित दलित जातितय्त नं वास्ता मयासे खालि अंगिकृत नागरिकया हीतया नितिं वनाच्वंगु पार्टी खः । मधेसवादी विशेषयानाः विहार व उत्तर प्रदेशपाखें वयाच्वंपिं स्वार्थी, लोभी व सामन्ती संस्कारग्रस्त जुयाच्वंपिं नेतातय्सं न्ह्याका वयाच्वंगु पार्टी खः ।
प्यंगू पार्टीया नेतातय्सं मुख्य यानाः जनतायात झंगः लाय्गु बाहेक मेगु छुं नं ज्या यानाच्वंगु खनेमदु । पार्टीया नेतातय्सं मेगु छगू घातक ज्या यानाच्वंगु दु । व खः, देशभक्त, सक्षम, योग्य व विवेकशील जनतातय्त ‘माइनस’ यानाः स्वार्थी, लोभी, अनैतिकतय्गु संरक्षण याय्गु ज्याय् न्ह्यज्यानाच्वंपिं खः । पार्टीया नेतात लिमलाः फमलाः भारतभक्ति क्यनेगु नितिं सक्रिय जुयाच्वंगु खनाः जनता निराश व दिक्क जुयाच्वंगु दु ।
झीसं खनाच्वंना कि भारतया छम्ह मन्त्री नेपाः वःगु इलय् नेपाःया उच्च पदय् च्वंपिं नेतात फुक्क धयाथें भारतया मन्त्रीया ‘दर्शनभेट’या नितिं ब्वाँय्ब्वाँय् जुयाच्वंगु खनाः जनता दिक्क जुयाच्वनी । कारण भारतया मन्त्रीयात अति सम्मान यानाः चाकडी क्यनाच्वनि धाःसा नेपाःया प्रधानमन्त्रीनिसें मन्त्री भारत भ्रमण याइगु इलय् भारतं धाःसा वास्ता याय्गु त्वःताः अझ मचायातथें ब्यवहार यानाक्यनी । थुकिया अर्थ थनया नेतात सक्कली मखु, नक्कली जक खः धयागु खँ स्पष्टकथं क्यन ।
लिपाया चरणय् तिनि नेतातय्के भचा होस वलथें च्वं । विशेषयानाः थनया बामपार्टीया नेतातय्सं नं बङ्गलादेश, श्रीलंका व माल्दिभ्स्या नेतातय्सं थें भारत सच्चा मित्र मखु धकाः बरोबर अभिब्यक्ति यानाच्वंगु खनाः वंगु चुनावय् बामपन्थीतय्सं विदेशी प्रभाव मुक्त यानाः देश विकास याय्गु धकाः जनतायाके भोट काय्त ताःलाःगु खः । आः जुइत्यंगु बामपन्थी सरकार धात्थें विदेशी प्रभावं मुक्त जुयाः देश विकासय् ध्यान बीगु खःला अथवा मखुला स्वय्गु ल्यं हे दनी ।
विदेशीया इशाराय् प्याखं हुलीपिं नेतात मेमेगु देशय् नं मदुगु मखु, थनया नेतातय्सं थें देशया अखण्डता, स्वतन्त्रताय् लिच्वः लाकेगु ज्या धाःसा मयाः । थनया नेतातय्सं विदेशीभक्त क्यनेगु नितिं गबलें लः, गबलें भूमिया अधिकार बियाच्वनी । गबलें देशया सम्पत्ति ठेक्काया नामं मोज याकेगु नितिं भारतीयतय्त बियाच्वनी । गबलें उद्योग ब्यवसाय व संस्थान भारतभक्ति क्यनेगु नितिं ध्वस्त यानाच्वनी । थुलिजक मखु, नेपाःया भूमि डुबानय् लाःसां नं नेतातय्गु म्हुतुइ धौ फिनाच्वनी । अझ ला भारतया सुरक्षागार्ड नेपाःया भूमिइ परेड म्हिताच्वंउसां नं सुम्क च्वनाच्वनी । थजाःगु घृणित ज्या भारतया राज्य राज्य दुने नं जुइमखु ।
भारतया छगू राज्यं मेगु राज्यया प्राकृतिक सम्पति लुटे याय्गु अवसर बीगु याइमखु । भारतया छगू राज्यया सुरक्षागार्ड मेगु राज्यया सीमानाय् वनेगु हिम्मत याइमखु । यदि जबरजस्ती याय्गु स्वतधाःसा मेगु राज्यया सुरक्षागार्डं गोलितकं कय्केगु अधिकार बियातःगु दु । ‘कहिं नभएको हाँडी गाउँको जात्रा’ धयागु धापू थनया नेतातय्सं क्यनाच्वंगु दु । विदेशीभक्ति भारतीयतय्सं न्ह्याग्गु कुकर्म यानाच्वंसां नं नेतात दलाल जुयाच्वंगुलिं यनाः जनतात टुलुटुलु स्वय्त बाध्य जुइमाल ।
विदेशी सुरक्षागार्ड नेपालय् दुहां वयाः जनतायात आतंकित याय्गु घटना साधारण जुइधुंकल । अथे धयागु लुम्बिनी व पशुपतिनगरय् विदेशी सुरक्षापोष्ट तय्गु ज्याय् तसकं भूमिका म्हितल । स्वनिगःया संवेदनशील त्रिभूवन विमानस्थलय् सिभिल ड्रेसं भारतीयतय्त तयातःगु दु धइगु हुइनाभुइना जुयाच्वंगु दु । अझ ला परराष्ट्र मन्त्रालय व रक्षा मन्त्रालयतक नं भारतीय सल्लाहकारतय्त तयातःगु दु धयागु नं हुइनाभुइना जुयाच्वंगु दु ।
धात्थें नेपाःया जनतात सोझा धाय्माः । पार्टीया नकारात्मक बर्मू नेतातय्सं व विदेशी शक्तिं न्ह्याग्गु हे अपराध यानाच्वंसां नं जनता सुम्क च्वनीपिं जाति नं खः । यदि मेमेगु देशय् जूसा नेता व विदेशी शक्तिं छुं नं बदमाशी यात धाःसा जनतां तसकं विरोध जक मखु, बदमाशीतय्त कारवाही यानाः त्वःती ।
नेपाःया राजनीतिक केन्द्रविन्दु स्वनिगः खः । स्वनिगःया मौलिक धर्म व संस्कृति देशया पहिचान क्यनेत ताःलानाच्वंगु दु । स्वनिगःया मौलिक धर्म व संस्कृतिया उच्च विकास यानाः विश्वया ध्यान केन्द्रीत याय्त ताःलाःगु ई खः, स्वर्णयुग । स्वर्णयुग हय्त ताःलाःपिं लिच्छवी शासकत खः । लिच्छवी शासनया इलय् नं भारतीय स्वार्थय् वनीपिं खनेदय्क गुप्तत नं उच्च पदय्
थ्यनाच्वंपिं खः । अथे धयागु भारतीय प्रभाव अप्वयाच्वंगुलिं देश विकास मजुयाच्वंगु खः । जब नरेन्द्रदेवया इलय् भारतीय प्रभाव मुक्त यानाः देशयात उच्च विकास याय्त ताःलात । व इलय् हे नेवाःत छप्पँ जुइफूगु थःगु मौलिक धर्म व संस्कृतिं यानाः खः । स्वनिगःयात उच्च विकास याना वनेफूगु नं नेवाःत छप्पँ जुयाः विकासया ज्याय् न्ह्यज्यागुलिं खः ।
थ्व नं सत्य खः कि गन विकास जुइ, अन पिनें वइपिं स्वार्थी, लोभीत अप्वः यानाः वय्गु यानाच्वनी । पिनें वयाच्वंपिं स्वार्थी व लोभी गैरनेवाःतय्त विश्वास यानाच्वंगुलिं उमिसं नेवाःतय्त झंगः लाय्गु, नेवाःया दथुइ कलह पिकयाः हालिमुहालि याना च्वनेफूगु खः । स्वनिगःया नेवाःतय्सं न्हापा न्हापा ला मिलय् जुयाः च्वनेफूगुखः ।
लिपा वयाः तिनि नेवाःतय्के राजनीतिक चेतनास्तर म्हो जुया वनाच्वंगु खनेदु । नेवाःतय्के राजनीति चेतना स्तर म्हो जुया वनाच्वंगु हुनि मध्ये छगू संस्कतिइ अप्वः ध्यान बीगु याःगुलिं खःथें च्वं । थुकिया अर्थ संस्कृतिइ ध्यान तय्मज्यू धाय् त्यनागु मखु । संस्कृतिं नं अति आवश्यक खः, वया नापनापं राजनीति चेतनास्तर नं अप्वय्का यंके फय्केमाः ।
राजनीतिया अर्थ कांग्रेस, कम्यूनिष्ट जुइगु जक मखु । राजनीतिया अर्थ खः, नेवाःतय्गु अस्तित्व व संरक्षणया नितिं राजनीतिककथं छप्पँ जुइमाः धाय्त्यनागु जक खः । चाणक्य नीतिइ थथे धयातःगु दु, यदि छगू राज्यं मेगु राज्ययात अधीनय् तय्माल धाःसा न्हापांगु ज्या राज्यया मूल धर्म व संस्कृतिइ विकृति हया बीमाः ।
अले बुलुहुँ बुलुहुँ थःगु धर्म व संस्कृतिया प्रचार याना यंकेमाः । जब देशया मूल धर्म व संस्कृति स्यंकाः जनतायात देशप्रतिया माया, ममता, देशभक्तं विमुख याय्फइ, तब अन याउँक विदेशीं थाय् काय्फइ । विदेशी विस्तारवादी शक्तियात तिबः बीपिं नं देशीय सामन्ती शक्तित खः । सामन्तीतय्गु धर्म धयागु हे थःगु स्वार्थया नितिं न्ह्याग्गुं ज्या याय्गु खः । बरु राजतन्त्रया इलय् जुजुतय्के देशभक्ति भाव खनेदु ।
छाय्धाःसा देशया मूल धर्म व आँच हय्गु ज्या याकेगु मस्वः । राजतन्त्रया शक्ति माइनस जुइसात कि पार्टीया बर्मू नेतातय्सं देशय् न्ह्याग्गु ज्या याःसां नं छुट बीगु ज्या यात । अथे धयागु स्वनिगःया धरोहर पाटी पौवा, देगः, विहार व मेमेगु कलाकृतिया मूर्ति धमाधम नष्ट याय्गु ज्या यानाच्वन । दसुया नितिं भुखाचं कुरुप जुयाच्वंगु कलाकृतिया दरबार, देगः, विहार इत्यादीयात नं कुरुप यानाछ्वय्गु नितिं नेतात न्ह्यज्यानाच्वंगु दु ।
मेगु दँय्दसं श्रावण महिना वल कि महाद्यः भक्तिया नामय् शक्ति प्रदर्शन विदेशीया मूलतय्सं यानाच्वनी । स्वनिगःया कुंकुलामय् बोलबमया नारा थ्वय्काच्वंगु दइ । द्वलंद्वः मनूत विहार व उत्तर प्रदेशं वयाः बोलबम धकाः खुल्लारुपं सतकय् मार्चपास यानाः जनतायात आतंकित यानाचव्.गु दु । बास्तवय् थुकिया ल्यूने तःधंगु राजनीतिक कासा सुलाच्वंगु दु । स्वनिगलय् खस बर्मूतय्गु नितिं जक दबू मखु, मधेसी, भारतीयतय्गु नितिं नं दबू जुयाच्वंगु दु । भारतीयतय्त नाटक म्हितेगु नितिं खस बर्मूतय्सं अवसर बियाच्वंगु खः । उमिगु लक्ष व धर्म खः, भारतयात लय्ताका च्वनेगु खः ।
