‘थुकथं मियात नियन्त्रणय् काय्फइ ।’
प्रशान्त माली
यलया धपगाः बजारय् च्वंगु १६ नं. वडा ज्याकुथी मि च्यानाच्वंगु खः । स्वंगू तल्ला दुगु उगु छेँय् स्वंगूगु तल्लायु निम्ह घाःपाः जुयाः छट्पटय् जुयाच्वंगु खः । उपिं न स्वाहाने जुयाः पिहां वय्फूगु अवस्थाय् दु, न तिन्हुया हे वय् फयाच्वंगु दु । उगु हे इलय् रेस्क्यू पुचः थ्यंकः वइ । अलग्ग हे स्वाहाने तयाः च्वय् थहांवनी ।
घाःपाः जूपिन्त खिपःपाखें कुहांवइ । अले स्टे«चरय् तयाः रेडक्रसपाखें तालिम कयातःपिं स्वयम् सेविकातसें प्राथमिक उपचार याइ । थ्व यल महानगरपालिका वडा ल्याः १६ युवा तथा विपद् व्यवस्थापन समिति व सशस्त्र प्रहरी बल जुद्धबारुण यन्त्र, येँया मंकाः ग्वसालय् सर्वसाधारणतय्त मि च्याइबलय् गुकथं उद्धार याय्गु धकाः तरिका स्यनेगु नितिं क्यंगु छगू लू जक खः ।
सिलिण्डरया ग्यास लिक जुयाः मि च्यानाच्वंगु खः । लिक्क हे अलग्ग अलग्ग थासय् थलय् तयातःगु पेट्रोल व सिँया हलंज्वलं तसकं च्यानाच्वंगु खः । प्रशिक्षणय् ब्वति काःपिन्त मि नियन्त्रण काय्गु खँय् खुल्दुली जुयाच्वंगु इलय् येँया जुद्धबारुण यन्त्रया फायर कमाण्डर नरेशराज कुँवरं ब्लाय्न्केटं सिलिण्डरय् हिनाः याउँक हे मि स्यानाबिल । वय्कलं फायर इस्टिङ्गुइसर चलय् याय्गु विधियात कयाः नं सर्वसाधारणपिन्त जानकारी याकादिल ।
शुरुइ इस्टिङ्गुइसरया च्वकाय् दइगु सेफ्टी पिन लिकाय्गु, मि च्यानाच्वंगु थासय् क्यनेगु अले ह्याण्डलं तियाः कय्कीगु । थ्व विधि छ्यलाः प्रशिक्षणय् निम्ह सहभागी मिस्तसें याउँक हे मियात नियन्त्रणय् काल । ग्यास लिक जुयाः मि च्याइगु इलय् सिलिण्डर मुइमखु ।’ कुँवरं धयादिल, ‘तरीका सिलधाःसा याउँक हे मि स्याय्फइ ।’
वय्कलं मि च्याइगु इलय् उखेथुखे ब्वाँय् वनेगु इलय् अप्वः घाःपाः जुइगु खँ कनादिल । ‘आत्ते मचासे ज्या याय्माः ।’ वय्कलं धयादिल, ‘हरेक छेँय् छगः फायर इस्टिङ्गुइसर अनिवार्य तयातय््माः ।’ प्रशिक्षणय् छेँय् मि च्याइगु सम्भावित कारण, नियन्त्रणय् काय्गु व मि च्याके मबीत नालेमाःगु विधियात कयाः नं जानकारी बियादीगु खः । टोलीयाकथं सामान्य लापरवाहीया हुनिं मि च्याइगु खः । विद्युतीय उपकरण क्षमताया आधारय् मछ्यलेगु, इलय्ब्यलय् परीक्षण मयाइगु, पुलांगु तार महिलीगु, तार कार्पेटया तःलं यंकेगु, नकिमय् कताकेगु, प्लाष्टिकं हिनीगु व बांलाःगु टेप मछ्यलीगु हुनिं मि च्याइगु खः ।
ग्यास सिलिण्डरया हकय् सेफ्टि क्याप, रेगुलेटरया भल्ब, क्वासकर व ग्यसु जाँचय् मयाय्कं छ्यलीगुलिं दुर्घटना जुइगु खः । सिलिण्डर व स्टोभ अर्थात भुतूया दुरी ९गू फिट दय्माः । अथे हे सिलिण्डरयात ग्वतुइकाः छ्यलीगुलिं नं दुर्घटना जुइगु खः । यल महानगरपालिका १६ युवा समितिया कजि प्रवीण शाक्यकथं क्यापं रेगुलेटर भल्बपाखें ग्यास लिक जुइगुपाखें पनीगु खः । ‘वासर स्यंसा रेगुलेटर चाय्केवं हे ग्यास लिक जुयाः मि च्याइगु सम्भावना दइगु खः ।’ वय्कलं धयादिल, ‘म्हो ग्यसु दुसा सिलिण्डरया फि (मोटाइ) म्हो जुइगु जूगुलिं मुइगु सम्भावना नं दइगु खः ।’
टोलीं नसाज्वलं दय्केगु झ्वलय् मेमेगु थासय् वनेगु, कोथाय् हे धुम्रपान याय्गु, लाःलाःथे सीइताः मत च्याकेगु, पेट्रोल, डिजेलथें जाःगु अति प्रज्वलनशील पदार्थ आपालं मुंकेगु, विद्युतीय सामान छ्यलेधुंकाः प्लग अन हे यानातइगुलिं नं मि च्याइगु खः । समितिया नायः शाक्यं खिपतं घाःपाः जूपिनिगु उद्धार याय्त विशेष तालिमया नापनापं इलय्ब्यलय् प्रशिक्षण बीमाःगु धयादिल ।
यल महानगर–१६या वडाध्यक्ष निर्मलरत्न शाक्यं मि च्याइगु खँयात कयाः छेँज्या याइपिं मिसापिन्त जानकारी बीगु नितिं अलग्ग हे तालिमया ग्वसाः ग्वय्त्यनागु नं धयादिल । ‘नगरय् जुइफइगु विपद्यात ध्यानय् तयाः उकथं हे उद्धारया हलंज्वलं तयारी अवस्थाय् तयातय्गु जुइ ।’ वय्कलं धयादिल । रेस्क्यू पुचलय् जुद्ध बारुण यन्त्रया फायर फाइटिङलिसें ७म्ह, महानगर–१६या २१म्ह स्वयम्सेवकपिं खटय् जूगु खः । प्रशिक्षणय् विपद् सम्बन्धि ज्या याइगु संस्था एफएससीएनया प्रतिनिधिपिं नं उपस्थित जुयादीगु खः ।
