कोरोना महामारी अले संक्रमणया ग्याःचिकुया दथुइ थुगु दिं अतिकं महत्वपूर्ण जुयाब्यूगु दु । थुगु दिनय् प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीं नेपालय् कोरोनाविरुद्धया खोप अभियान बालुवाटारं भच्र्युअल रुपं शुभारम्भ यानादिल । अले व धुंकाः देय्न्यंक हे खोप अभियानया न्हापांगु चरणया शुरुवात जुल । मुक्कं हलिं कोरोना महामारीया अवस्था पिहांवय्गु कुतः यानाच्वंगु दु । व झ्वलय् गुलिखे देशं कोरोनाविरुद्धया खोपया आपतकालीन छ्यलायात न्ह्यःने यंकेधुंकूगु दुसा आः नेपालय् नं न्ह्याःगु दु ।

कोरोना महामारीया अवस्थां पिहांवयाः सामान्य जीवन न्ह्याकेफइगु आशाय् छत्वाथः गय्गु ज्या जूगु दु धाःसां पाइमखु । नेपालय् खोप वितरणया न्हापांगु चरणय् सुइत सुइत खोप बीगु धकाः नेपाल सरकारं क्वःछ्यूगु दु । संक्रमणया जोखिम फयाः अग्रपंक्तिइ दनाः सेवा यानाच्वंपिन्त न्हापांगु चरणय् खोप बीगु धाःगु दु । न्हापांगु चरणया खोप अभियान अन्तर्गत स्वास्थ्यकःमि, फोहरमैला व्यवस्थापनय् खटे जुइपिं फोहर संकलक अले चालकत, एम्बुलेन्स अले शव वाहन चालक व सहचालक, खोप केन्द्रय् खटे जुइपिं सुरक्षाकःमि अले स्वयम्सेवक, शव व्यवस्थापनय् प्रत्यक्ष खटे जुइपिं मनूत, मिसा स्वास्थ्य स्वयमसेविकापिं, अन्तर्राष्ट्रिय प्रवेश विन्दुइ ज्या यानाच्वंपिं कर्मचारी व स्वाथ्यकःमि, वृध्दाश्रमय् दुपिं मनूत, सुसाःकुसाः अले व्यवस्थापनय् खटे जुइपिं कर्मचारी, जेलय् दुपिं कैदी अले सुरक्षाकःमितय्त खोप बियाच्वंगु दु ।

नेपालं आः भारत सरकारपाखें ग्वाहालि कथं चूलाःगु खोप वितरण यानाच्वंगु खः । भारत सरकारं नेपालयात १० लाख डोज खोप ग्वाहालि कथं ब्यूगु खः । उकिया नापं नेपालं भारत सरकारलिसे उचित मूल्यय् थप भ्याक्सिन न्याय्त स्वयाच्वनागु नं धाःगु दु । खोप अभियानया शुभारम्भया झ्वलय् प्रधानमन्त्री ओलीं वइगु स्वला दुने दक्वं नेपाःमियात खोप बीधुंकेगु आज्जु तयागु धयादीगु खः । आःया आवश्यकता धइगु ला खोप हे खः । गुलि फत उलि याकनं संक्रमण नियन्त्रणय् काय्गु अले फक्व याकनं सामान्य जीवनय् लिहांवनाः आर्थिक गतिविधियात चलायमान याय्गु हे आःया प्राथमिकता जुइमाः ।

थज्याःगु परिस्थितीया दथुइ नेपालं याकनं हे खोप प्राप्त यानाः वितरण नं न्ह्याकूगु धासें प्रशंसा नं जुयाच्वंगु दुसा आलोचना नं जुयाच्वंगु दु । उकिया नापं खोपयात कयाः थीथी क्रिया प्रतिक्रिया नं सार्वजनिक जुयाच्वंगु दु । सामाजिक संजालय् अले थीथी सार्वजनिक ज्याझ्वलय् तकं खोपया विश्वसनीयतायात कयाः न्ह्यसः अले आशंका प्वंकूगु खनेदत । मेमेथाय् देशय् राष्ट्रप्रमुखपिन्सं खोप कयाः वितरणया शुरुवात याःबलय् नेपालय् प्रधानमन्त्री व राष्ट्रपतिं छाय् खोप मकाःगु धइगु न्ह्यसः नं दन सा खोपप्रति विश्वास मदयाः हे राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री लिसें मन्त्रीपिं सुनां हे खोप मकाःसे आम जनतायात खोप बियाः परिक्षण नि यानास्वःगु धइगु टिप्पणी नं खनेदत सा छम्ह प्रदेशमन्त्रीं खोप काःबलय् मापदण्डयात क्वत्यलाः मन्त्री थम्हं नि खोप काल धकाः नं आलोचना जुल । थ्व निगू आलोचना थवंथवय् ल्वाःगु खनेदत ।

काःसा मापदण्ड क्वत्यलाः काल, मकाःसा विश्वास मदयाः जनताय् परिक्षण यात । उकिया नापं खोपयात कयाः आशंका, ग्याःचिकु अले अविश्वासयात हःपाः बीगु ज्या संचार क्षेत्रं नं याःगु दु । खोप काय्धुंकाः सुइ ब्यूथाय् भचा मनावइगु, भचा म्ह स्याइगु, भचा ज्वर वइगु, वाकवाक वइगु थुज्वःगु लक्षण खनेदय्फु धकाः ला विश्व स्वास्थ्य संगठनं हे नं धयाच्वंगु दु । उकिया नापं मेमेगु ल्ववय्विरुद्ध बियावःगु खोपय् नं थुकथंया लक्षण खनेमदुगु मखु । तर मेमेगु ल्वय्विरुद्धया खोप काःम्हेसित ज्वर वल, वाकवाक वल धइगु बुखँ गबलें हे पिदंगु मदु । कोरोनाविरुद्धया खोप काःम्हेसित ९९ ज्वर वल, छकः वान्ता नं जुल धकाः समाचार दय्काच्वनेगुया ल्यूने समाजयात ख्याय्त बाहेक मेगु छु कारण दइफइ ।  संचार क्षेत्र जिम्मेवार जुइमाःथाय् कोरोना महामारीया अवस्थाय् झन समाजयात ख्याइगु तत्व जुयाब्यूगु थौंया खायूगु सत्य खः ।

थ्वयां न्ह्यः नं समाजयात ख्याय्कथंया हे जक समाचार अप्वः खनेदु । छगू ई खः, संक्रमितया ल्याः अप्वः, संक्रमणया दर अप्वः, लंपिनिगु ल्याः तसकं कम अले समाचारया विषयवस्तु नं थज्याःगु हे जुइगु वाध्यात्मक अवस्था हे खः । तर आः वयाः ९८ प्रतिशत स्वयां अप्वः संक्रमितपिन्त लनेधुंकल । संक्रमणया दर २५ प्रतिशतं कुहांवयाः ५ प्रतिशत स्वयां म्ह्वः जुइधुंकल । लांलां दय्धुंकल, न्हिं न्हिं हे कोरोना संक्रमणया कारणं मदिक्क हे मनूतय्त ज्यान वनाच्वंगु । तर वंगु बिहिबाः कोरोनाया हुनिं छम्हेसिगु नं ज्यान मवं । थज्याःगु सकारात्मक समाचारय् खास हे प्राथमिकता ब्यूगु खनेमन्त । समाजयात सचेत याकेगु ज्याय् प्राथमिकता बियाः संक्रमणया अवस्थालिसे संघर्ष याय्गु नितिं हःपाः बीगु कथं न्ह्यःने वनेमाःगु खः कि, अले समाजं नं आलोचनाया नामय् आलोचना जक यानाच्वनेगु स्वयां संक्रमण नियन्त्रणपाखे थम्हं फुकथं योगदान याःसा हे बांलाइगु खःला ।