नेपालभाषा व मातृभाषा शिक्षाया ख्यलय् छगू तःधंगु आशा ब्वलन
नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ | सिल्लाथ्व एकादशी ११४१, फागुन ११ मंगलवाः
थौंकन्हय् सामाजिक संजालय् येँ महानगरपालिकाया छगू सुचं भाइरल हे धइथें जुयाच्वंगु दु । काठमाडौं महानगरपालिकाया शिक्षा विभागपाखें स्थानीय विषय अन्तर्गत नेपालभाषा विषयया प्रशिक्षण सहायकया नितिं सुचं पिहांवल । मातृभाषा शिक्षा ख्यलय् जुयाच्वंपिं अभियन्ता व भाषाह्यमिपिन्सं थुगु सुचंलिसें सामाजिक संजालय् येँ महानगरपालिकालिसें महानगर प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्ययात सुभाय् देछासें थःगु लसता प्वंकल । थुगु सुचंलिसें येँ महानगरपालिका अन्तर्गत न्ह्यानाच्वंगु सामुदायिक स्कूलय् नेपालभाषा ब्वनेदइगु प्राय निश्चित जूगु दु ।
येँ महानगरपालिकां थ्वयां न्ह्यः हे थःगु महानगर दुने सरकारी व निजी स्कुलय् ब्वंकेगु लागिं स्थानीय विषय अन्तर्गत कक्षा १ व २ या नितिं नेपालभाषा विषयया पाठ्यसफू ‘झीगु येँ देय्’ तयार यानाः छपाई क्वचायेकेधुंकूगु दु । अथेहे मेमेगु तगिंया सफूया नं छपाईया लागिं तयारी जुयाच्वंगु दु । थुकिया हे झ्वलय् येँ महानगरपालिका अन्तर्गत न्ह्यानाच्वंगु सामुदायिक स्कूलया कक्षा १ निसें ८, अथे धाय्बलय् आधारभूत तगिंया नितिं स्थानीय विषय नेपालभाषा ब्वंकेगु नितिं १७२ प्रशिक्षण सहायकया नितिं सुचं पिकाःगु खः । पाठ्यसफू तयार याय्गुनिसें छपाई याय्गु अले शिक्षक माग जूगुतक्क थ्यंगु अले सहायक प्रशिक्षकया माग तक थ्यंबलय् आः नेपालभाषा विषयया अध्ययन व अध्यान याकनं हे न्ह्याइगु जुल धइगु खँय् छुं शंका याय् थाय् मदय्धुंकल ।
येँ महानगर अन्तर्गत ९६ गू सामुदायिक स्कुल संचालन जुयाच्वंगु दु । व हे ९६ गू स्कूलय् नेपालभाषा ब्वंकेबीगु नितिं १७२ म्ह शिक्षक भर्ना यायेगु तयारी महानगरपाखें यानाच्वंगु दु । थ्व धइगु येँ महानगरपालिका दुनेया जक खँ जुल, मुक्कं येँ जिल्लाया हे मखुनि । स्वनिगः दुने मुक्कं २१ स्थानीय तह दु । येँय् जक हे काठमाडौं महानगरनापं यानाः ११ नगरपालिका दु । येँय् छगू महानगर येँ महानगरपालिका हे जुलसा शंखरापुर, कागेश्वरी, गोकर्णेश्वर, बुढानीलकण्ठ, टोखा, तारकेश्वर, नागार्जुन, चन्द्रागिरी, दक्षिणकाली, कीर्तिपुर नगरपालिका दु ।
अथे हे यल जिल्लाय् यल महानगरपालिका नापं मेगु निगू नगरपालिका व स्वंगू गाउँपालिका यानाः यानाः खुगू स्थानीय तह दु । यल जिल्ला दुनेया मेगु ५ स्थानीय तह धइगु गोदावरी नगरपालिका, महालक्ष्मी नगरपालिका जुल सा कोन्ज्योसोम गाउँपालिका, वागमती गाउँपालिका व महाङ्काल गाउँपालिका जुल । अथे हे ख्वपय् ख्वप नगरपालिकाया नापं चाँगुनारायण नगरपालिका, मध्यपुर थिमि नगरपालिका, सूर्यविनायक नगरपालिका यानाः प्यंगू नगरपालिका दु ।
येँ जिल्ला दुनेया १८ स्थानीय तहया मंकाः दबू कथं येँ महानगरपालिकाया प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यया कजिसुइ उपत्यका नगरपालिका फोरम नं गठन जुयाच्वंगु दु । स्वनिगःया स्थानीय भाषा धइगु नेपालभाषा हे खत । व ल्याखं थनया २१ स्थानीय तह दुने स्थानीय विषय अन्तर्गत नेपालभाषा शिक्षा हे न्ह्याकेफत धाःसा थ्व नेपालभाषा शिक्षाया खँय् तःधंगु उपलब्धी जुइफु । नेपालभाषा विषयया नितिं १७२ सहायक प्रशिक्षक माग याःगु येँ महानगरपालिकाया हे प्रमुख कजि जुयाच्वंगु उपत्यका नगरपालिका फोरमपाखें हे फोरम अन्तर्गतया स्थानीय तह अन्तर्गतया स्कूलय् नं स्थानीय विषय न्ह्याकेगु निनिं पहल याय्माःगु खनेदु । येँ महानगरपालिका छथाय् १७२ शिक्षकया माग आः जुयाच्वंगु दुसा १८ हे स्थानीय तह दुने दक्वं स्कूलय् स्थानीय विषय संचालन याय्फत धाःसा द्वःछिं मल्याक्क नेपालभाषा विषयया शिक्षकतय्त लजगाः चूलाइगु जुल ।
नेपालभाषा विषय ब्वनावःपिनिगु नितिं थ्व छगू तःधंगु हे ह्वःताः कथं काय्फइ । थुकिं लजगाःया ह्वःताः बियाकथं ब्वनीपिं नं अप्वइगु निश्चित हे जुल । न्हूगु पुस्ताय् भाय् तनावनाच्वंगु समस्या, नेपालभाषा विषय कयाः उच्च शिक्षा कयावःपिनिगु नितिं लजगाःया
समस्या, ब्वने न्ह्याःपिनिगु नितिं गन ब्वनेगु धइगु समस्या लिसेंया समस्यात आः ज्यनीगु आशा याय् थाय् लुयावःगु दु ।
मातृभाषा शिक्षाया माग नेवाःतय्सं यानावःगु तःदँ हे दय्धुंकल । थःगु मांभासं ब्वनेमखंगुया स्याःचाः झी जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठं थःगु च्वसाया माध्यमं गुलि प्वंकल गुलि । थःगु भासं ब्वनेदय्माल, थःगु भाय् छ्यले दय्माल धकाः नेवाःत आन्दोलित जुजुं छुं उपलब्धी
ल्हातय् लातला धइथें जुलकि गलबें सर्वोच्चं अदालतपाखें सा गबलें राज्यया थीथी निकायपाखें व उपलब्धीयात लाकाकाय्गु ज्या नं विगतय् जुयावन । वंगु दिनय् मातृभाषा शिक्षाया ख्यलय् ला समुदाय स्तरं जगतसुन्दर ब्वनेकुथि न्ह्याकेगु अथवा शिक्षा अभियन्ता दिपक तुलाधरया व्यक्तिगत कुतलं नेवाः बस्ती नेवाः स्कूल अभियान न्ह्याकाः थीथी स्कूलय् नेपालभाषा विषय नं ब्वंकेबीगु ज्या ला जुल तर राज्यस्तरपाखें नेवाःत न्ह्याबलें आशां हे द्यानाच्वंगु खः।
आः जनतां ल्यःपिं जनप्रतिनिधिया स्थानीय सरकार वय्धुंकाः धाःसा येँ महानगरपालिका दुने मातृभाषा शिक्षाया खँय् तःधंगु हे जः खनेदयावःगु दु । नेपालभाषा विषयया पाठ्यक्रम तयार यानाः येँ महानगरपालिकां थुकिया पठनपाठन न्ह्याकेगु नितिं आः शिक्षकया माग याःगु दु । नेपालभाषा ब्वनीपिनिगु नितिं थ्व तःधंगु लसताया खँ जुल सा शिक्षकया माग जूगुलिसें नेपालभाषा ब्वनाः छु याय्गु धाइपिनिगु नितिं लजगाःया लँपु क्यनेथें नं जूगु दु।
