सन्दर्भ : शहिद सप्ताह ‘किसिया क्यनेगु वा’
रवि रंजित | पोहेलागा द्धादशी ११४२, माघ १५ सनिवाः
सहिद धयाम्ह सु धकाः न्यन धाःसा उकिया लिसः छगू हे जक वइ, ‘देय्या नितिं जीवन बलिदान ब्यूम्ह छम्ह महान सपुत ।’ थज्याःपिं महान योद्धातय्त देय् व जनतां गबलें ल्वमंके फइमखु, ल्वःमंके नं मज्यू । छाय्धाःसां व हे महान योद्धातय्गु बलिदानं यानाः थौं झीसं स्वतन्त्रताया सासः ल्हाय् खनाच्वंगु दु । उकिं थज्याःपिं सपुततय्त, थज्याःपिं अमर शहिदतय्त देय् व जनतां गबलें ल्वःमंके फइमखु, थःगु नुगलं गबलें तंकाछ्वय् फइमखु ।
छम्ह साधारण मनुखं थं व्यापार, व्यवसाय अथवा नोकरी छगू यानाः याउँक थःगु छेँजःलिसे जीवन हनेफइगु खः । तर अज्याःपिं हे सहिदतय्सं थःगु छेँजः, सम्पत्ति तकं त्याग यानाः शासकतय्गु लोभ लालचया जालं मक्यंसे जनताया स्वतन्त्रताया नितिं थःगु जीवन बलिदान बियाः निरंकुशताया विरोधय् जनताया मिखा चाय्केत ताःलाःगु खः ।
नेपाःया इतिहासं क्यं, वि. सं. २००७ सालया क्रान्तिनिसें बि.सं. २०६२÷६३ साल तकया आन्दोलनया झ्वलय् यक्वसिनं थःगु जीवन देय्या नितिं अर्पण याःगु दु । २००७ सालया जहाँनिया राणा शासनविरुद्धया संघर्ष धा, अथवा निरंकुश पंचायती व्यवस्थाविरुद्ध २०४६ सालय् जूगु जन आन्दोलन धा, अथवा लोकतन्त्र व गणतन्त्रया नितिं २०६२÷६३ सालय् जूगु निगूगु जनआन्दोलन, ईतिहासया थीथी कालखण्डय् राज्यसत्ता विरुद्ध जूगु थीथी आन्दोलनय् यक्वसिनं थःगु जीवनया वलिदान बियाः संघर्ष सफल याय्त योगदान बियावन । थज्याःपिं सहिदतमध्ये गुलिंयात सकसिनं म्हसियाच्वंगु दुसा गुलिं अज्ञात सहिद जुयाः इतिहासया गर्भय् हे तनाच्वंगु दु ।
नेपालय् शहिदतय् खँ ल्हाय्बलय् विशेष यानाः २००७ सालया क्रान्तिया इलय्या प्यम्ह सहिनतय् नां सकसिनं लुमंकी । वि. सं. २००७ सालया राणा विरोधि अभियान सफल याय्गु झ्वलय् वि. सं. १९९७ साल माघ १० गतेया चान्हय् शुक्रराज जोशी शास्त्रीयात टेकुया मचलीइ फाँसी बिल सा माघ १३ गते धर्मभक्त माथेमायात येँया सिफलय् यंकाः निकःतक फाँसीं बचे जूसां तबि तसकं अमानविय व क्रुरतापूर्वक सास्ती यासें दाय्फक्व दायाः बेहोस जूम्हेसित स्वकःया पालय् चान्हय् जाँसी बियाबिल । अथे हे, वि.सं. १९९७ साल माघ १५ गते गंगालाल श्रेष्ठ व दशरथ चन्दयात शोभा भगवतिया बिष्णुमति खुसिया बगरय् सुथय् न्हापां राणातय्गु मतियारं गोलिं कय्काः स्यानाबिल ।
राज्य पक्षं सहिदतय् सम्मानय् गुलि बांलाःगु ज्या यात वा मयात व सकसिनं खनाच्वंगु खँ खः । दच्छिया छकः सहिद सप्ताह हनाच्वंगु दु । उबले सहिदतय्त लुमंकाः थीथी ज्याझ्वः याइ, सहिदतय् झ्वाताय् माल्यार्पण जुइ, भाषणबाजी नं जुइ । थःगु ज्यानया तकं परवाह मयाःसे देय् व जनतायात निरंकुशतापाखें मुक्त याय्त न्ह्याक्व हे दुःख कष्ट नयाः नं अन्ततः सफल जुसें नेपाःमितय्त म्वाय्ग अधिकार चूलाकाब्यूपिं महान सहीदतय्गु नामय् राज्यपाखें दच्छिया छकः ‘सहिद सप्ताह’ धकाः न्ह्याकावयाच्वंगु खँ च्वछाय्बहःजू । व बाहेक मेगु छु यात धकाः निभाः त्वयाच्वंथाय् लालटिन ज्वनाः मालेमाःगु अवस्था दु । उलि जक मखु, थवंथवय्या ल्वापुइ मनू सित धाःसा वयात सहिद घोषणा याय्माःगु माग यासें हडताल, बन्द, जुलुस याइपिं जनतां नं थुकिया लिसः बीमाःगु अवस्था दु ।
आः राज्य पक्षया सहित सप्ताहया नि खँ ल्हाय् । सहि सप्ताह ज्याझ्वःया झ्वलय् सहिदतय्गु झ्वाताय् स्वांमाः क्वखाय्के धुंकाः ख्वबि हाय्काः सहिदतय्गु नामय ताःताःहाकःगु, न्यनेबलय् हि क्वाइगु न्वचु नं बी । तर ‘गोहिया ख्वबि’ हाय्काः थःगु न्वचु सिधय्काः लिहांवने धुंकाः दच्छितक सहिदतय्गु योगदानयात ल्वःमंकाः थःथःगु स्वार्थय् व्यस्त जुइगु कथंया प्रवृत्तीं छगू कथं सहिदतय्गु अपमान जुयाच्वं थें ताय्के मालाच्वंगु दु । थौं वय्कः सहिदतय्गु छेँ छु गुगु अवस्थाय् दु, सहिदतय् छेँजः गज्याःगु अवस्थाय् च्वनाच्वन धकाः राज्य पक्षं छकः सीकेत थौंतकं स्वःगु दइमखुनि ।
धात्थें हे सहिदतय्त कदर व सम्मान जुइगु ज्या याय्गु खःसा फुकं राजनीतिक दलया नेता कार्यकर्तातय्सं थःथःगु स्वार्थ त्वःताः देय् व जनताया हित व उन्नति जुइगु ज्यायात प्राथमिकताय् तयाः सहिदतय्गु छेँजःया अवस्थाया बारे च्यूताः कासें उमिगु छेँ, ज्याकुथि नापं उमिसं छ्यलीगु हलंज्वलंयात संरक्षण यानाः इतिहासयात म्वाकातय् माःगु दु । मखु दच्छिाया छकः जक सहिदयात लुमंकाः सहिदया नामय् राजनीति याय्गु खःसा ‘सहिद सप्ताह’ खालि किसिया क्यनेगु वा थें जक जुइ, नापं देय् व जनताया लागिं बलिदान बियाः सहिद जूपिनिगु व बलिदान व त्याग व्यर्थ जुवनी
।
