२०८१ बैशाख १४, शुक्रबार

हर्क साम्पाङं गनथाय् मखू खँ ल्हात ?

बिराजकाजी राजोपाध्याय | गुंलागा द्धादशी ११४२, भाद्र ८ बुधवाः

निम्ह मेयरतय् दथुइया वाकयुद्ध थौंकन्हय् चर्चाया विषय जुयाच्वंगु दु । सामाजिक संजालय् स्वल धाःसा निम्ह मेयरतय् दथुइ घोचपेचं जाःगु स्टाटस वा भिडियो अले उकिया समर्थन व बिरोधय् मनूतय् कमेन्ट वा पोस्ट ? थ्व दक्वं खँ शुरु जूगु धइगु धरान उपमहानगरया मेयर हर्क साम्पाङया येँ भ्रमणनिसें खः ।
 
उगु इलय् येँया हरेक चोक चोक, थाय्थासय् फोहोरया पहाड मुनाच्वंगु खः । (आः नं स्थिती ला छु हे पाःगु दु धकाः) फोहोर धाय्वं नवइगु ला जु हे जुल । फोहोरया व्यवस्थापन मजूगु व येँ महानगरवासीत फोहोरया गन्ध सह यानाः च्वनाच्वनेमाःगु स्थितीयात कयाः हर्कं ध्याचुलिं जाःगु पोस्ट यात । हर्क थनं लिहांवंगु व युवा संघया कार्यकर्तात जानाः फोहोर मुनेगु न्ह्याकूगु पाः लात । उकी नं हर्कं जि येँय् मवंगु जूसां फोहोर द्वँचिना हे च्वनीगु का धकाः स्टाटस तयाबिल । उकिया लिसलय् येँ महानगरपालिकाया मेयर बालेन्द्र शाह ‘बालेनं’ ‘छिगु हे तुतां चिं कयाः जिं चुनाव त्याकागु खः नि’ धकाः ध्याचू नकाः कमेन्ट यात । थनं न्ह्यात निम्ह मेयरतय् दथुइया वाक युद्ध ।
 
थ्व घोचपेच थुलि ताःहाकयावनी, थुकिं छगू कथं स्टाटर वार अथवा वाकयुद्धया रुप काइ धकाः शायद सुनां नं बिचाः याःगु खइमखु । छगू ई घोचपेच जुइ अले साम्य जुयावनी धकाः अप्वःसिनं अनुमान याःगु खः तर, अथे मजू । आः वयाः ला थुकिं बांमलाःगु हे रुप काय्धुंकल । घोचपेचया शुरुवात याःम्ह ला हर्क हे खः । आः वयाः हर्कं थःगु पदीय मर्यादा मतःसे न्हिं न्हिं धइथें बालेनयात लिसः ब्युसें भिडियो हे पोस्ट यानाच्वंगु नं छगू कथं गलत हे खः । तर थ्व विषययात ताःहाकः दय्कूपिं, थुकियात बांमलाःगु लँय् यंकूपिं बालेनया समर्थकत हे खः धाःसां पाइमखु ।
 
घोचपेचया दथुइ धरान उपमहानरया मेयर हर्क साम्पाङं फोहोर व्यवस्थापनय् ग्वाकेत हे थम्हं उकथंया पोस्ट यानागु नं धाय्धुंकूगु खः तर, अझं नं लाक्वपाक्व धयाः बालेनया समर्थकतय्सं हर्कयात नं ग्वाकूगु हे खः । आः वयाः हर्क साम्पाङं थःगु पदीय मर्यादां पिने वयाः छम्ह आम सर्वसाधारणं थें हरेक आरोप व कमेन्टया लिसः बीगु यानाच्वंगु दु । थुकिया दथुइ येँ महानगरया अवस्था व बालेनया ज्याखँ स्वय्गु खःसा हर्कं बालेनयात वा येँ महानगरयात गुलि नं आरोप बिल, गुलि नं न्ह्यसः थन, उकी हर्क गनथाय् गलत जूगु दु, छु मखूगु खँ ल्हाःगु दु ले सा धकाः नं धाय्मालीगु अवस्था खनेदु ।
 
हर्क साम्पाङ निर्वाचन त्यानाकथं हे कन्हय्कुन्हुनिसें हे थः हे ल्वहँ कुबियाः श्रमदान यानाः धरानया त्वनेगु लःया समस्या समाधान याय्त जानाच्वंगु दु । थौंया दिनय् हर्कं धरानय् गन फोहोर दु, क्यनाब्यु, दुसा पाँच मिनेटया दुने व फोहोर व्यवस्थापन याय् धकाः हाथ्या बीफुगु अवस्थाय् धरानयात थ्यंकूगु दु । हर्कयात न सरकारी गाडी माः, न सुट वा थिकेगु वसः । थःगु पुलांगु मोटरसाइकल गयाः साधारण वसतय् जुयाच्वंम्ह हर्कं थःगु सच्छि न्हुया दथुइ छु छु याना धकाः सानका साथ धाय्फुगु अवस्थाय् दु । धरानया नितिं धात्थें हे छगू आशाया जः जुयाः दनाच्वंगु दु हर्क साम्पाङ । थज्याःगु अवस्थाय् बालेनं छु याःगु दु ले धाःसा घोषणाया खँ आपाः दय्फु, लिच्वःया खँ शुन्य हे तिनि ।
 
हर्कं दकले अप्वः न्ववाःगु खँ धइगु फोहोर व्यवस्थापनया हे खः । फोहोर छगू मुनेमफुम्ह धकाः बालेनयात तारन्ताः हे धयाच्वंगु दु । थ्व खँ नं गलत धाय्थाय् मदु । छम्ह इन्जिनियर येँ महानगरया मेयर जूबलय् छुं न्हू कथं ज्या याइ धकाः अप्वःसिगु आशा दुगु खः । तर फोहोर व्यवस्थापनया सवालय् स्वल धाःसा बालेनं नं पुलांपिं मेयरतय्सं थें बन्चरे डाँडा, सिसडोलय् फोहोर वाकेबीगु जक हे याय्गु स्वल । अन अवरोध जूबलय् दक्वसिनं सिसडोलबासीतय्त हे जक ब्वःबीगु ज्या यात । फोहोरय् राजनीति जूगु खय्फु । तर फोहोरया समस्या समाधानया नितिं दीर्घकालीन योजना आःतक न्ह्यःने मवःगु नं सत्य हे खः ।
 
अले स्वदँया नितिं फोहोर वाय्गु धकाः १८ दँतक फोहोर अन हो वानाच्वंगु दु । १०न्हु थःथाय् उलि फोहोर मुनाच्वंबलय् वाथावाथा कनाः लाक्वपाक्व धकाः सिसडोलबासीतय्त ब्वः बियाच्वंपिन्सं १८दँ दय्धुंकल, येँ नापं मुक्कं स्वनिगःया उलिमछि फोहोर थःथाय् मुंकाः च्वनाच्वनेमाःपिं सिसडोलबासीया स्वास्थ्य अवस्था व हालत गय् जुल जुइ धकाः नं बिचाः याय्माः ।
 
फोहोरयात मोहर दय्केगु धाल । ग्व, छु जुल ? ध्वगीगु व ध्वमगीगु फोहोर बिस्कं बिस्कं तय्गु व बिस्कं बिस्कं दिनय् वां छ्वय्गु नं धाल । थुलि ज्या हे प्यन्हु न्ह्याकेमफुत, थौं वयाः हाकनं व हे पुलांगु पहः जुइधुंकल । थुकी नं बालेनया समर्थकतय्सं धाइ तिनि, जनता हे मज्यू । जनताया दंदँ न्ह्यःनिसेंया बानी बालेनया छगू आदेशं हिली धकाः बिचाः यायेगु मुर्खता जुइ । थुकिया नितिं ला भचा ई नियम कडाइका साथ लागू याय्माल, जनतायात व हे कथंया बानी दय्केमाल ।
 
यमबुद्धया शालिक दय्केगु धाल, सकसिनं विरोध याःबलय् जिगु हे तलबं दय्के धाल । जनप्रतिनिधियात तलब हे मदु, आः द हे मदुगु तलबं गथे यानाः यमबुद्धया शालिक दय्कीगु खः धयाच्वंबलय् हाकनं यमबुद्धया नामय् पार्क दय्केगु धाल । उकिया नितिं ला करीब डेढ करोड बजेट फ्यात । थः ¥यापर पासाया नामय् पार्क दय्केत झीसं हे पुलातयागु करया धेबां उलिमछि बजेट फ्याःम्हेसिनं फोहोरया समस्याया दीर्घकालीन समाधानया नितिं गुलि बजेट फ्यात धकाः न्ह्यसः न्यनेबलय् ला बालेनया समर्थकतय्सं ब्वः बी मखु जुइला ? हाकनं बालेनया उग्र समर्थकतय् न्ह्यःने उलि न्ह्यसः नं तय्मदुगु खःला नं मस्यू । 
 
फोहोरया ला उलिमछि खँ ल्हाय् हे धुन । फुटपाथ पसः चीकेगु धाल, न व घोषणां हे सार्थकता काय्फत । येँ महानगरया ज्याकू न्ह्यःने हे धइथें बछि बछि सडक क्वत्यलाः फुटपाथ पसः तयाच्वनंव उलि हे नं चीकेफुगु खनेमन्त । येँया संस्कृति, सम्पदा संरक्षण याय्गु धाल । संस्कृतिया निरन्तरताया नितिं, बाजं गुरुया सम्मानया नितिं लिसें गुथि व थीथी नेवाः संघसंस्थायात न्हापा फ्यानावःगु बजेट हे नं क्वपाःगु खँ वयाच्वन । येँयाःया व्यवस्थापन यानावःगु इन्द्रजात्रा व्यवस्थापन समितियात ह्याउँगु किताबं (रेड बुक) चीकूगु खँ वल । दक्वं खँय् वइतं थ्वइतं दोष बीगु नं अप्वः नतिजा ला छुं हे खँय् बीमफु ।
 
न्हापा ला थम्हं यानावयागु ज्या स्वयां मेयरया ज्या यक्व हे अःपूगु धाःम्ह बालेनं आः छाय् वइतं थ्वइतं दोष बीगु नं अप्वः छुं हे नतिजा बी मफूगु ले ? आः थुकी नं वःगु हे यक्व मदुनि, आसे ले धाय्गु खःसा हर्कयाके सच्छिन्हु दुने यानागु ज्याया धलः हे दुथाय् बालेनयात जक गुलि ई माःगु खः ले ? कम से कम फोहोरया व्यवस्थापनया खँय् ला छगू स्यल्लाःगु योजना न्ह्यःने हजि, धात्थें समाधान जुइगु योजना खत धाःसा येँ महानगरबासी सकसिनं साथ हे बी, वइतं थ्वइतं सुइतं नं दोष बियाच्वनेमाली मखु । सकसिनं बालेनयात सुवाः हे बी ।