२०८१ बैशाख २७, बिहिबार

हलिं नेवाः दिं तःजिक हन

लहनान्युज | चिल्लागा अष्टमी ११४४, चैत्र २० मंगलवाः

वंगु शनिबाः अर्थात मार्च ३०, धायेबलय् थुगुसीया मार्चया लिपांगु शनिबाः। हलिं नेवाः दबूया आह्वानय् दँय्दसं मार्च महिनाया लिपांगु शनिबाः हलिं नेवाः दिं हनेगु यानाच्वंगु दु। हलिंन्यंक थीथी देशय् च्वनाच्वंपिं नेवाःतय्सं थुगु दिनय् थीथी ज्याझ्वः यानाः हलिं नेवाः दिं हनेगु यानाच्वंगु दु। व हे झ्वलय् ‘सांस्कृतिक प्रवद्र्धनया नितिं हलिं नेवाः दिं’ धइगु नारालिसें वंगु शनिबाः न्हय्क्वःगु हलिं नेवाः दिं हंगु दु। न्हय्क्वःगु हलिं नेवाः दिंया झ्वलय् नेपाःया ज्याझ्वः वंगु शनिबाः यल लाय्कुलिइ केशव नारायण चोकय् जुल।
 
हलिं नेवाः दबू नेपाः देय् मू कवःया ग्वसालय् जूगु ज्याझ्वलय् वरिष्ठ कलाकार मदनकृष्ण श्रेष्ठं भाषा सम्बन्धि थुगु ज्याझ्वलं थःत २२ सालय् रेडियो नेपालं जीवन दबू ज्याझ्वः लिकाःगु ई लुमंकूगु धयादिल। ‘न्हापा रेडियो नेपालया जीवन दबू ज्याझ्वलं मोहनि, स्वन्ति वःगु, गुंला वःगु सियाच्वनी। तर व ज्याझ्वः बन्द जूबलय् दक्व नेवाःतय् नुगलय् स्यात, नेवाःतय्सं साहित्यमार्फत थःगु विरोधया सः थ्वयेकूगु व दिं थौं लुमनाच्वन’ कलाकार श्रेष्ठं धयादिल। २२ सालया व हे भाषा आन्दोलन जूगु इलय् गठन जूगु मुनासः संस्थां थौं थःत कलाकारया रुपय् थनेहःगु श्रेष्ठं धयादिल।
 
हलिं नेवाः दबू नेपाः देय् मू कवःया नायः सुरेन्द्रभक्त श्रेष्ठं थनिं न्हय्दँ न्ह्यः सन् २०१८य् नेपालय् ग्लोबल नेवाः कन्फरेन्स यानाः हलिं नेवाः दिवस हनेगु न्ह्याःगु लुमंकादिल। ‘हलिं नेवाः न्हियात मान्यता बीकाः पंचाग निर्णायक समितिया क्यालेन्डरय् दुथ्याकेत राज्ययात दवाब बियाच्वनागु दु। लिसें थगुने प्रधानमन्त्रीं नेवाः अध्ययन अनुसन्धान प्रतिष्ठान गठन यायेगु प्रतिवद्धता प्वंकादीगु खः। उकिया लागिं नं पहल जुयाच्वंगु दु, थुकी सकसिगु साथ माःगु दु’ नायः श्रेष्ठं धयादिल । हलिंन्यंक न्यनाच्वंपिं नेवाःतय्त छगू हे दबुलिइ थनाः नेवाः भाय्, तजिलजि व अधिकारया लागिं सः ल्ह्वनेगु छगू माध्यमया विकास यायेगु आज्जु दुगु दिवसयात सकसिनं थःगु हे तायेकाः हनेत वय्कलं इनाप यानादिल।
 
ज्याझ्वःया मेपिं वक्तातय्सं साहित्यमार्फत न्ह्याःगु भाषिक आन्दोलन आः राजनैतीक अधिकार प्राप्तिया नितिं न्ह्याःवनेमाःगु खँय् बः ब्यूगु खः । ज्याझ्वलय् बागमती प्रदेश सांसद रघुनाथ महर्जन, प्रेमभक्त महर्जन, हरिप्रभा श्रेष्ठ खड्गी, यल प्रमुख जिल्ला अधिकारी तुलसी बहादुर श्रेष्ठ, यल प्रहरी परिसरका प्रमुख बरिष्ठ प्रहरी निरीक्षक शेखर खनाल, नेवाः देय् दबूया नायः पवित्र बज्राचार्य, यल महानगरपालिका १६ वडा अध्यक्ष निर्मल रत्न शाक्य, वल्र्ड नेवाः अर्गनाइजेसनया केन्द्रीय न्वकू शाक्य सुरेनलिसेंया उपस्थिती दुगु खः।
 
उगु हे ज्याझ्वलय् थःथःगु ख्यलय् योगदान ब्यूपिं थीथी व्यक्तित्वयात हंगु नं खः। व झ्वलय् भाषा ख्यलं भाषासेवी राजा शाक्य, साहित्यपाखे सुवर्ण शाक्य, चित्रकलापाखे किरण मानन्धर, कासा ख्यलं भारत्तोलनया महेश्वर महर्जनयात हंगु खः। अथेहे, स्वास्थ्य क्षेत्रय् नेपालय् दकले न्हापां मृगौला प्रत्यारोपण याःम्ह डा. पुकार चन्द्र श्रेष्ठ, मिसा उद्यमी सुसन कर्माचार्य, पर्यटनपाखे अजय स्थापित, इतिहास अध्ययनय् इतिहासविद् योगेन्द्रमान श्रेष्ठ सम्मानित जुल। व हे कथं, कला ख्यलं कलाकार लिसें निर्देशक पवन जोशी, सामाजिक क्षेत्रय् समाजसेवी निलकाजी कसाः, पत्रकारिता क्षेत्रं सुरेश किरण मानन्धर, अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाय् नेपाः पासा पुचः अमेरिकाय्, मोफसलय् नेवाः संस्कृति, भाषाय् योगदान ब्यूगु धासें झी पुचः विराटनगर, प्रशासन क्षेत्रं पूर्वमन्त्री लिसें आइजीपी ध्रुवबहादुर प्रधानयात हंगु खः।
 
ज्याझ्वलय् लोककवि राजभाइ जकःमिं च्वयादीगु व जुगल डंगोलं लसय् हनादीगु हलिं नेवाः म्ये नं सार्वजनिक याःगु खः। लिसें दयारत्न शाक्यं च्वयादीगु नेवारलोजी माएटर्स सफूया नं विमोचन जूगु खः। ज्याझ्वलय् थीथी कलाकारतय्गुपाखें सांगीतिक ज्याझ्वः नं जूगु खः।
 
सन् २०११य् लण्डनय् डा. बाल गोपाल श्रेष्ठया नेतृत्वय् हलिं नेवाः दबू न्ह्याःगु खः । दबूया कथं थौं तक थ्यंबलय् २० स्वयां अप्वः देशय् च्वंपिं नेवाःत दबुलिइ संगठित जुइधुंकूगु दु।