जात्रा पर्व् ल्याय्म्हतय्गु वःगु जागरण
दिलिप शान्ती यज्जु | चौलाथ्व दुतिया ११४४, चैत्र २८ बुधवाः
नेवाःतय् वस्ती दुगु स्वनिगःयात जात्राया देय धायेगु यानाच्वंगु दु। विशेष यानाः स्वनिगलय् दछियंकं धयाथें थीथी कथंया जात्रा जुयाच्वनी। थ्व नेवाःतय् विशेषता खत। अथे ला गन गन नेवाः वस्ती दु अन अन छु नं छुं जात्रा जुयाच्वनी । जात्रा पात्रा नखः चखः हनेगु नेवाःतय् थःगु हे बिस्कं कथंया चलन खः गुगु कि नेपाःया गुगुं मेगु समुदाययाके मदु। नेवाःतय् जात्रा पर्व थुकथं निरन्तर न्ह्यानाच्वंगु धइगु नेवाःत अझ नं थःगु म्हसिका प्रति सचेत दु धइगु छुमा खः।
छगू इलय् नेवाःतय् गुलिखें जात्रा पर्व न्हना वनिगु अवस्थाय् थ्यंगु खः। उकिया मू कारण धइगु राज्यं झी नेवाःतय्गु संस्कृतियात स्वयेगु दृष्टिकोण जक मखुसें फयांफछिं अज्याःगु जात्रा पर्व न्हंकेगु कुतः नं मयाःगु मखु। झी पुर्खातय्सं जात्रा पर्व न्ह्याकेगु नितिं तयातःगु आयस्ता राज्यसत्ता जबरजस्ती कब्जा यायेगु जक मखु अज्याःगु सम्पत्ति राज्यं फयांफछि झीगु संस्कार संस्कृति छ्ययेगु मबीगु नितिं तकां नालाकाःगु खः। राज्यया थज्याःगु दमनया दथुइ नं नेवाःतय्सं थःगु जात्रा पर्वयात निरन्तरता बियाच्वंगु दु। छगू इलय् म्हय्पिं अजिमा व थँबहीया चकंद्यःया जात्राया नितिं मनू मदयाः भल्यात तयाः जात्रा याःगु झीगु मष्टिकय् अझ नं हुया मवंनि। राज्य सत्ताया ग्वाहालि मदयेकं गुगुं नं कथंया जात्रा, पर्व, संस्कार व संस्कृतियात निरन्तरता बीगु धइगु तसकं थाकूगु ज्या खः। अझ झी पुर्खातय्सं तयाथकूगु आयस्ता गुथि संस्थान दयेकाः कब्जा यायेधुंकाः झीगु जात्रा पर्वया नितिं बीमाःगु खर्च कटौती जक जूगु मखु गुलिखें आयस्ता मदयाः जात्रा याये मफइगु अवस्था तकं वःगु खः।
जात्रा पर्व संस्कार संस्कृति झीगु म्हसिका खः धइगु जागरण आः वयाच्वंगु दु। थ्व लसताया खँ खत। थौं कन्हय् ल्याय्म्हतय् दथुइ वयाच्वंगु थज्याःगु जागरणं यानाः झीगु मौलिक परम्परा ल्यनी धइगु आशा झीसं आः यायेफु। छगू इलय् जात्राया झ्वलय् द्यः क्वबीपिं तकं मनू खाकेत थाकूगु अनुभव झीसं यानागु दु । तर थौंकन्हय् स्वतःस्फूर्त रुपं गुकथं ल्याय्म्हत थःगु जात्रा पर्व ल्यंकेमाः धकाः न्ह्याः वयाच्वंगु दु थुकिं झीगु संस्कृतियात अझ उच्चस्तरय् थकायेत ग्वाहालि याइगु आशा यायेछिं। अथे ला थौंकन्हय् झी नेवाःतय् जात्रा पर्वयात निरन्तरता बीमाः धकाः नेवाः जक मखु गैर नेवाःतय्सं नं सः थ्वयेकेगु यानाच्वंगु दु। थ्व छगू लसताया खँ खत। थुकिं जात्रा पर्व धइगु नेवाःतय्गु जक खः धकाः गुगु छाप लानाच्वंगु खः उकियात हुइगु ज्या नं बुलुहुँ जुयाच्वंगु दु। छुं नं जात्रा पर्व संस्कार संस्कृति धइगु छगू जाति विशेषया जुइ मखु। थ्व मुक्कं राज्यय् च्वंपिं जनताया खः। तर छुं महिताःतय्सं नेवाःतय् जात्रा पर्व संस्कार संस्कृतियात नेवाःतय्गु जक पेवा थें यानाः नागःतुगः यानाच्वंगु दु। अज्याःपिंत झीगु लिसः धइगु थ्वहे खः थ्व जात्रा पर्व देय्या खः देशं थुकियात हनेमाः।
झी पुर्खा तयातःगु गुलिखे आयस्ता सरकार जक मखु भूमाफियातय्सं नं कब्जा यायेगु ज्या आः नं यानाच्वंगु दु। दसुया नितिं येँया थँबही च्वंगु कमल पुखू लिसे आः नकतिनि सार्वजनिक जूगु यलया बुगः द्यःया रथ दयेकिगु ञवा गुथिया जग्गा कब्जा यानाः अन दुगु दिगुद्यः तकं वांछ्वया बीगु ख्याच्वः वयाच्वंगु दु। अले थ्व ख्याच्वः यलया ञवा गुथियात जक वयाच्वंगु ख्याच्वः कथं झीसं कायेमजिउ। थ्व मुक्कं नेवाःतय्त वयाच्वंगु ख्याच्वः कथं कायेमाःगु अवस्था थौं जुयाच्वंगु दु। थ्वहे झ्वलय् बुंगःद्यःया जात्रा न्ह्यःने वयाच्वंगु दु। अले बुँगः द्यःया रथ दयेके न्ह्यः पुजा यायेमाःगु दिगु द्यः पुजा याये मफइगु खँ गुथियारतय्सं वक्तव्य जारी यानाः धायेधुंकूगु दु। यदि गुथियारतय्सं रथ दयेकेगु ज्या मन्ह्यात धाःसा निश्चित रुपं थ्व दँय् रथ जात्रा यायेत थाकुइफु वा रथ जात्रा हे मजुइगु सम्भावना दु। थ्व खँय् गुथियारतय्सं सम्बन्धित निकाययात जानकारी बीधुंकूगु दु। तर सम्बन्धित निकायं उकियात गुकथं कयाच्वन धइगु खँ सार्वजनिक जूगु मदुनि। थ्व खँय् आः झीसं चिउताः क्यनेमाःगु आवश्यकता जुयाच्वंगु दु।
बुंग द्यःया जात्रा धइगु स्वनिगःन्यंकंया जात्रा खः। बुगं द्यः जात्रा यायेत येँ, यल, ख्वप, किपू आदि देय्या मनूत वयाः जात्रा यायेमाःगु प्रचलन दु। थ्व धइगु मुक्कं स्वनिगःया जात्रा खः। उकथं हे थ्व जात्राया झ्वलय् नेवाः दुनेया थीथी जातिं थीथी कथं हे भूमिका म्हितेमाः। अझ धायेगु खःसा राष्ट्र प्रमुख तकं जात्राय् वयेमाःगु प्रचलन दु। उकिं थ्व नेवाःतय् जक जात्रा मखु मुक्कं राष्ट्रया जात्रा खः धकाः धायेमाः। राष्ट्रया हे थज्याःगु अमूल्य जात्राया जग्गा कब्जा यानाच्वनं नं थौं द्यः तकं पुजा याके बीमखु धकाः गुगु कथं भूमाफियातय्सं ख्याच्वः बियाच्वंगु दु आः उकियात प्रतिकार यायेमाःगु अवस्था ब्वलंगु दु। प्यपि जग्गा दुगु दिगुद्यःया जग्गा कब्जा याःपिंत कारबाही याकेगु नितिं राज्ययात दबाब बीगु ज्या इलय् याये मफुत धाःसा हाकनं मेगु छाँया सेन्टर मदयेकी धकाः धायेफइगु अवस्था मदु। उकिं आः झीसं गथे न्हापा गुथि विधेयक विरुद्ध सः थ्वयेकूगु खः उकथं हे स्वनिगःया जात्रा पर्व लिसे सम्बन्धित जग्गा लित हयेगु नितिं सः थ्वयेकेमाःगु अवस्था थौं जुयाच्वंगु दु। ई दुगु इलय् थुखेपाखे झीसं ध्यान बीमाःगु आवश्यकता थौं जुयाच्वंगु दु। बुंग द्यःया जात्रा दीगु धइगु बांलाःगु खँ निश्चित रुपं मखु। थ्व खँय् सम्बन्धित निकायं याकनं ध्यान बीमाःगु आवश्यकता थौं जुयाच्वंगु दु।
