मातृभाषा पत्रकारिता सच्छि दँय् नेपालभाषाया समाचार
नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ | कौलागा सप्तमी ११४४, कार्तिक ८ बिहीवाः

सरकार नीस्वंगु सच्छिन्हु दुने याय्माःगु ज्याय् नेपाल टेलिभिजन नेपालभाषाया बुखँ व राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषा व मैथली भासं बुखँ प्रकाशन जूगु मातृभाषा पत्रकारिता ख्यलय् छगू तःधंगु उपलब्धी खः। नेपालय् मातृभाषा पत्रकारिता न्ह्यागु सच्छि दँ लसताय् सरकारया थुगु निर्णययात लसकुस याय् हे माः।
नेपाल टेलिभिजनय् नेपालभाषाया बुखँया निति नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू नं वंगु दच्छि न्ह्यःनिसे मदिक्क कुतः याना वयाच्वंगु खः। दबू नं २०७९ फागुन ८ गते तत्कालीन सञ्चार लिसे सूचना प्रविधि मन्त्री रेखा शर्मायात दबूया कार्यसमितिया पुचलं नापलानाः मातृभाषा पत्रकारिताया बिकास याय्माःगु बिषय गुगू बुँदाया ध्यानाकर्षण पौ लःल्हाःगु खः। उगु गुंगू बुँदाय् नेपाल टेलिभिजनय् व राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषाया बुखँ तयेमाः धकाः ध्यानाकर्षण याकूगु खः।
संचार मन्त्री रेखा शर्मा बुखँ तयेगुली सकारत्मक जूसा उगु इलय् थीथी कारणं यानाः बुखँ तय्गु ज्या मजु।पत्रकार दबू नं वंगु जेष्ठ महिनाय् न्हापागु अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेनयासे मातृभाषा पत्रकारिता बिकासया नितिं च्यागू बुँदाया घोषणा जारी याय्गु ज्या जुल। अथेहे नेकपा एमाले अध्यक्ष केपि शर्मा ओलीया नेतृत्वय् स्वला न्ह्यः गठन जूगु सरकारय् सञ्चार लिसे सूचना प्रविधि मन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङ नियुक्त जुल। सञ्चार मन्त्री गुरुङयात नं पत्रकार दबू न मातृभाषा पत्रकारिता बिकासया नितिं वंगु २०८१ साउन ३१ गते गूगु बुँदाय् खँ तयाः ध्यानाकर्षण पौ बिइगु ज्या जूगु खः। उगु ध्यानाकर्षण पत्रय् नेपाल टेलिभिजनय् व राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषाया बुखँ प्रसारण यायेमाःगु बुँदा दुथ्याः।
उगु ध्यानाकर्षण पौ लःल्हानाः कासें मन्त्री गुरुङं नेपालय् मातृभाषा पत्रकारिता थकायेगुलि थःम्ह फूगु ग्वाहालि याय्गु नापं नेपाल टेलिभिजनय् व राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषां बुखँ दुथ्याकेगु ज्या जुइ धका बचं बियादीगु खः।संचार मन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङ प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीनाप संचार मन्त्रीं सच्छि दिं दुने याय्माःगु ज्याय्गु नेपाल टेलिभिजनय् व राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषां बुखँ दुथ्याका थुकियात कार्यन्वयन याय्गु कथं असोज २९ निसे राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषा व मैथलि भाषां बुँख परीक्षण प्रसारण याय्गु ज्या जूगु खःसा असोज ३० गते नेपाल टेलिभिजन छगू अनौपचारिक ज्याझ्वः दथुइ बिधिवत उलेज्या याय्गु ज्या जुल।
आः नेपालभाषां बुखँ सरकारी स्तर रेडियो नेपाल, गोरखापत्र, राष्ट्रिय समाचार समिति व नेपाल टेलिभिजन सरकारया प्यगू हे थासय् थ्यंगु दु । थ्व धइगु नेपालय् मातृभाषां पत्रकारिता न्ह्यागू सच्छि दँ दुने जूगु उपलब्धि कथं कायेमाः। पत्रकार दबू न गूगु बुँदाया माग मध्ये छगू बुँदा पूरा जूगु दु। उगु माग न मातृभाषा शब्तादी दँ कथं हनाच्वंगु इलय् नेपाल टेलिभिजन व राष्ट्रिय समाचार समितिइ नेपालभाषा बुँख दुथ्याकेगु सरकार निर्णययात झीसं लसकुस याय्माः। अथेहे मेगु बुँदा न उलि हे महत्व दु उकियात पूवंकेगु नितिं पत्रकार दबू नं दवाव बिइगु कथं ज्या यानाः हे च्वनी।
मेगु बुँदाया खँ ल्हाय्गु खःसा नेपाःया न्हापांम्ह मातृभाषी पत्रकार धर्मादित्य धर्माचार्ययात राष्ट्रं न्हापांम्ह मातृभाषी पत्रकार घोषणा याय्माःगु, धर्माचार्यया हुलाका टिकट प्रकाशन याय्माःगु व प्रेस काउन्सिलं बियाच्वंगु मध्ये मातृभाषा पत्रकार बिया वयाच्वंगु सिरपाःया नां धर्मादित्यया नां तयाः सिरपाः घोषणा याय्माः धइगु खः। खय्त ला नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू थः स्थापना कालं निसें मातृभाषा सम्बन्धी थीथी मुद्दा ल्ह्वना वयाच्वंगु खः। थीथी ख्यलय् च्वंपिं नेवाः पत्रकारतय्त संगठित जक याय्गु मखुसें उमिगु क्षमता अभिवृद्धि याय्गु लिसे पत्रकारतय्गु हकहितयात कयाः सः थ्वय्का वयाच्वंगु खः।
उकथं हे लोकतन्त्र व सामाजिक न्यायया सुनिश्चितता जुइधुंकूगु परिस्थितिइ नेपाःया सञ्चार क्षेत्रयात पूर्ण समावेशी यायेमाःगु माग नं याना वयाच्वंगु खः। उकथं हे सरकारी सञ्चार माध्यमया लिसे निजी सञ्चार माध्यमया समाचार कक्षय् नं नेवाः लिसे आदिवासी जनजाति पत्रकारतय्गु समानुपातिक समावेशी जुइमाःगु माग नं याना वयाच्वंगु खः। नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू केवल नेवाः पत्रकारया नितिं जक मखु देय्या फुक्कं मांभाय्या पत्रकारया सम्मान यायेमाःगु माग नं याना वयाच्वंगु खः। गुकिया लिच्वः कथं थौं सरकारी सञ्चार माध्यमय् जूसां थीथी भाय्या समाचार दुथ्याकेफइगु अवस्था ब्वलंगु दु।
थ्व छगू मांभाय्या पत्रकारिता याना वयाच्वंपिनिगु नितिं लसताया खँ खत। बहुभाषिक नेपाः देय्या संचार ख्यः नं उकथं हे जुइमाःगु माग झी नेवाःतय्गु खः। तर वंगु इलय् राज्य गुगु नं कथं मू मबियाच्वंगु मातृभाषायात गुगु मान्यता बीगु ज्या जूगु दु। थुकिया नितिं थीथी ख्यलं योगदान याःपिं सकलें सुभाय्या पात्र खः। झीगु ज्या अझ पूवंगु मदुनि। दकलय् न्हापां ला धर्मादित्य धर्माचार्ययात नेपाःया न्हापांम्ह मातृभाषा पत्रकार धकाः मान्यता बीकेगु ज्या ल्यँ दनि। उकथं हे थीथी मातृभाषां पिहां वयाच्वंगु पत्रिकायात म्वाकेगु नितिं सरकारी स्तरं आपालं ज्या याय् ल्यं दनि। अज्याःगु ज्या पूवंकेगु नितिं थप ज्या याय्माःगु आवश्यकता अझ नं दनि।
अथे जुयाः समानुपातिक विज्ञापन जक मखु स्थानीय स्तरं वइगु थीथी कथंया विज्ञापन नं मातृभाषाया पत्रिकाय् अनिवार्य बीमाःगु व्यवस्था नं थौंया आवश्यकता जुयाच्वंगु दु। सरकारी स्तर याय्माःगु थज्याःगु ज्याया धलः हे दयेका सरकारयात घ्वाय्गु ज्या धाःसा निश्चित रुपं नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया दायित्व जुइ।