चिकुलाया इलय् निमोनियाया ‘भाइरस’ सक्रिय जुइगु जुया थुकिं बचे जुया च्वनेमाःगु चिकित्सकतय् सल्लाह दु। चिकुलां मस्तनिसें ज्याथः जिथिः तय्त तकं निमोनियाया संक्रमण यक्व जुइगु जुया सचेत जुइत सल्लाह ब्यूगु खः।

वंगु छुँ दँ न्ह्यवं तक स्वनिगःपिने बिस्कं सेवाया मदुगु जुया ल्वगित येँय् वयेमाः । आः वया बिस्कं सेवा स्वनिगः पिने नं थ्यने धुंकूगुलिं निमोनियाया हुनिं अकालं ज्यान वनीगु म्हो जूगु दु। चितवन मेडिकल कलेज शिक्षण अस्पतालय् सेवा बिया च्वनादिम्ह प्रा.डा. शीतल अधिकारीं ख्वाउँगु मौसमय् मेमेगु ई सिबें अप्वः निमोनिया जुइगु खँ कनादिल। वय्कःया कथं, “ख्वाउँगुलिं याना निमोनिया जुइगु सिबें नं ख्वाँउगु लकसया हुनिं निमोनिया जुइ फुइ। इन्फ्लुएन्जा भाइरस ख्वाउँगुलिइ सक्रिय जुइगु जुया निमोनिया जुइगु सम्भावना यक्व दइ।”

सेखँ, मुसु, ज्वर वयेसातकि मनूतय्सं निमोनिया जुल धायेगु याःसां थ्व निमोनिया मखूगु वय्कःया धापू दु। वय्कलं धयादिल, “निमोनिया साधारण कथं एक्स–रे याना स्वयेबलय् स्वँँय् तुयूगु दाग खने दःसा व निमोनिया खः।” निमोनिया स्वँय् जुइगु छगू कथंया संक्रमण खः धयादिसें वय्कलं कोभिडया इलय् भाइरसं निमोनिया बढेयाःगु कनादिल। सामान्यतया यक्वसित जुइगु इन्फ्लुएन्जा भाइरसं याना निमोनिया जुइगु व मेमेगु ब्याक्टेरियाया हुनिं नं निमोनिया जुइगु वय्कलं कनादिल। वय्कया कथं, “चिनिल्वय् कःघाय् मफुपिं व ल्वय्नाप ल्वायेगु क्षमता म्होपिंत बाहेक फंगस (ढुसी)नं निमोनिया याइ ।”

स्वँय् संक्रमण जुइधुंका मुसु वइगु, ज्वरो वइगु व छाती स्याइगु जुइ। साधारण भासं निमोनिया धयागु स्वँँ पाकेजुइगु खः धका धयादिसें वय्कलं धयादिल, “स्वँया छगू ब्व व पूवंक हे पाके जुइगु व थुकिया जःखः लः मुनिगु अले वहे इन्फेक्टेड जुल धाःसा न्हि दाइगु थें जुइ।” निमोनिया निगु कथंया दु। ब्याक्टेरियल निमोनिया अथे धयागु भाइरस निमोनिया या इलय् हे वासः यायेफःसा थुकिया खास हे दागत खनेदइ मखु। छुं छुं निमोनिया गथे कि कोभिड निमोनिया लनेधुंका नं स्वँय् दाग खने दयाच्वनिगु वय्कलं धयादिल। इलय् हे वासः यायेफत वा मेमेगु छुं जटिल न्हि दाइगु मजुल धाःसा साधारणकथं निमोनिया लना वनिगु ल्वय् खः।

वय्कलं धयादिल, “ल्वय् नापं ल्वाय्गु क्षमता, इलय् हे सही एन्टिबायोटिकया छ्यला व ल्वगिया सुसाःकुसाः गुजागु जूगु दु, थुजागु खं निमोनिया लनी कि मलनी धैगु खँ सि दइ।” साधारण कथं निमोनिया ब्वलनीगु हुनिं धयागु भाइरस व ब्याक्टेरिया हे मू खः। अप्वःयाना ल्वगियात इन्फ्लुएन्जा, कोभिड व सासः ल्हायेगुलि लिच्वः लाकीगु भाइरसं हे खः। अथेहे ब्याक्टेरियाया हुनिं जुइगु निमोनिया साधारण स्ट्रेप्टोकोकस निमोनिया खः। थ्व अप्वःयाना हुलमुलय् वने बले जुइगु निमोनिया खः। निमोनियापाखें बचे जुइत हुलमुलय् वनेबले मास्क छ्यलेगु, सेखँ चापिं मनूतय् न्ह्यःने मवनेगु, मुसु तयेबले, हाछ्यूँ यायेबले थ्व पुनिगु जुया कोभिडया इलय् नालागु मापदण्डत नालेमाःगु खँ वय्कलं तनादिल।

आः निमोनियाया भ्याक्सिन नं काये दयेधुंकूगु खँ वय्कलं धयादिल। इलय् हे वासः याये फःसा अप्वःयाना निमोनिया लना वनी। ल्वय् नाप ल्वायेगु क्षमता म्हो जूगु अवस्थाय् अप्वःसित लंके थाकुइ । करिब १० प्रतिशतयात लंके थाकुइगु खँ वय्कलं धयादिल। वय्कया कथं, “लः यक्व मुंगु दु, निमोनिया तःधँ व गबलेँ गबलेँ खै पिहावये मफया जूगु निमोनिया खःसा व तसकं जटिल हे जुइ।”

Categorized in राष्ट्रिय