नेपाःया राजनीति हाकनं छकः तरंगित जूगु दु। त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमान स्थलय् भिजिट भिसा प्रकरणय् गृह मन्त्रालयया सहसचिव स्वायेवं नेपाःया राजनीति तरंगित जूगु खः।

अथे ला नेपाःया फुक्कं राजनीतिक पार्टीया नेता कार्यकर्ता भ्रष्टाचारय् दुथ्याःगु खँ इलय् ब्यलय् नेपाःया राजनीति तरंगित जुयाच्वंगु न्हूगु खँ मखयेधुंकल। तर नं दँय् दसं धयाथें जुयाच्वंगु तरंगित राजनीतियात गबलें नं विवादय् मवइ कथं ज्यंकेगु ज्या धाःसा जुयाच्वंगु मदु। २०४७ सालय् प्रजातन्त्र व्यवस्था स्थापना जुइधुंकाः नेपाःया राजनीतिक पार्टीत अप्वः धयाथें विवादय् लायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु। अले थ्व ज्या थौं नेपाः लोकतान्त्रिक गणतन्त्र जुइधुंकाः नं विशेषतः भ्रष्टाचारय् नेतातय् संलग्नतायात कयाः राजनीतिक रुपं तरंगित जुइगु पाय्छि ज्या खः धकाः धायेफइगु अवस्था धाःसा निश्चित रुपं मदु।

२०४६ साल न्ह्यः राजतन्त्रकालय् भ्रष्टाचार जुयाच्वंगु धासें नेपाःया राजनीतिक पार्टीतय्सं राजतन्त्रया विरुद्ध वकालत यायेगु यानाच्वंगु खः। तर प्रजातन्त्र स्थापना लिपा नं राजतन्त्रया इलय् जूगु भ्रष्टाचार नियन्त्रण जुइगु स्वयां झन जक अप्वया वन। प्रजातन्त्र कालय् जूगु थीथी काण्डयात कयाः नं आपालं विरोध मजूगु निश्चित रुपं मखु। वर्तमान सत्तारुढ एमालें हे उगु इलय् भ्रष्टाचारया थीथी मुद्दा ल्ह्वनाः आन्दोलन याःगु खः। निरन्तर रुपं देशय् भ्रष्टाचार अप्वया वनाच्वंगु व देय्या विकासय् राजनीतिक रुपं धिसिलाक्क ज्या यायेमफुगु धासें २०५१ सालय् माओवादीं जनयुद्ध न्ह्याकूगु खः। माओवादी जनयुद्ध लिपा छगू कथं देय् विकासय् छुं भचा लिउने लाःगु निश्चित रुपं खः।

तर समग्रय् स्वयेगु खःसा राजनीतिक रुपं चेतना थनेगु ज्याय् धाःसा माओवादी ताः लाःगु खः। थ्वहे माओवादी जनयुद्धया दथुइ हे २०५८ साल पाखे राजतन्त्रया वंश नाश जुइकथं दरबार हत्या काण्ड जुल। गुकिया लिच्वः कथं तत्कालीन राजकुमार ज्ञानेन्द्र शाहं देय्या शासन सत्ता हे थःगु ल्हाःतय् कायेगु ज्या यात। ज्ञानेन्द्र शाहं शासन सत्ता थःगु ल्हातय् कायेधुंकाः तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादर देउवायात अयोग्य घोषित यानाः शासन सत्ता थःगु ल्हातय् कायेगु ज्या यात। ज्ञानेन्द्र शाहं शासन सत्ता थःगु ल्हातय् कायेवं राजनीतिक पार्टीतय्सं आन्दोलनय् कुहां वल। तर राजनीतिक पार्टीत आन्दोलनय् कुहां वःसां नं जनता धाःसा आन्दोलनय् कुहां मवयेवं राजनीतिक पार्टीया आन्दोलन खास हे ताः लाये मफयाच्वंगु खः।

राजनीतिक पार्टीतय्सं न्हिया न्हिथं आन्दोलनया ज्याझ्वः घोषणा याःसां नं जनता धाःसा आन्दोलन प्रति उत्सुक मजुयाच्वंगु अवस्थाय् तत्कालीन इलय् जनयुद्ध यानाच्वंगु माओवादी लिसें नेपाली कांग्रेस सहित राजनीतिक पार्टीतय्सं १२ बुँदे सहमति यायेवं सुस्त जुयाच्वंगु आन्दोलनं गति काल। गुकिया लिच्वः कथं आपालं सर्वसाधारण जनता सतकय् कुहां वल। अन्ततः तत्कालीन इलय् शासन सत्ता थःगु ल्हातय् कयाच्वंम्ह ज्ञानेन्द्र शाहं जनताया अधिकार लित बीत बाध्य जूगु जक मखु राजगद्दी तकं च्यूत जुइमाःगु अवस्था वल। जनआन्दोलन सफल जुइधुंकाः आम सर्वसाधारण नेपाःमि जनतां देशय् न्ह्यानाच्वंगु बेथिति ज्यनीगु विश्वास याःगु खः। तर देशय् न्ह्यानाच्वंगु बेथिति गथे खः अथे हे जुयाच्वंगु।

अथे ला राजनीतिक पद्धति हिलेवं छुं हिउपाः वइ धइगु आशा आम सर्वसाधारण जनतां न्ह्याबलें याइगु खः। वहे कथं देशय् छुं हिउपाः निश्चित रुपं वःगु दु। तर सरकारय् च्वनाः राजनीतिक पार्टीतय्सं यानाच्वंगु भ्रष्टाचार धाःसा म्हो मजू। राजनीतिक पार्टीतय्सं थः पार्टीया सतिपिनिगु नामय् याइगु भ्रष्टाचार जक मखु थीथी कथंया भ्रष्टाचारय् थः कार्यकर्तात तप्यंक दुथ्याःगु खःसां नं उमित कारबाही यायेगु पलेसा संरक्षण बियाच्वंगु कारणं यानाः थौं देशय् भ्रष्टाचार झन झन तच्वया वनाच्वंगु खः धकाः धायेत लिफः स्वयेम्वाः। अथे थज्याःगु भ्रष्टाचारय् दुथ्याःगु पार्टी धइगु नेकपा एमाले व नेपाली कांग्रेस हे न्ह्यःने लाः धइगु खँ स्पष्ट दु।

आः नं भिजिट भिसा प्रकरणय् नेपाली कांग्रेसया नेता लिसे वर्तमान गृहमन्त्री रमेश लेखकया संलग्नतायात कयाः न्ह्यसः ब्वलनाच्वंगु दु। तर सरकारया लिसें सम्बन्धित पार्टीं तकं लेखकयात कारबाही यायेगु ला गन खः गन अझ संरक्षण यायेगु ज्या यानाच्वंगु धइगु डिबम्बना पूर्ण ज्या खः। छुं नं राजनीतिक पार्टी दुने सुं नं भ्रष्टाचारी दुसा उमित कारबाही यायेगु न्हापांगु दायित्व राजनीतिक पार्टीया हे खः। तर अथे जुयाच्वंगु मदु। मेता खँ वर्तमान इलय् आपालं धयाथें राजनीतिक पार्टीया नेतात करोडौं तकया सम्पत्ति दु। तर उमिगु सम्पत्तिया स्रोत छु खः धइगु खँ अझ नं जनतायात स्पष्ट यायेगु ज्या राजनीतिक पार्टीतय्सं यानाच्वंगु मदु। तत्कालीन पञ्चायती कालय् राजतन्त्र विरुद्ध चप्पल न्ह्यानाः स्वनिगलय् दुहां वःपिं फुक्कं धयाथें नेतातय् स्वनिगलय् छेँ दुगु जक मखु करोडौं तका थीथी व्यवसाय लगानी यानाच्वंगु दु। तर उकिया स्रोत धाःसा अझ नं सार्वजनिक जुयाच्वंगु मदु।

थुकथं नेतातय् सम्पत्तिया स्रोत सार्वजनिक मजू धइगु हे उमिसं भ्रष्टाचार यानाः हे उगु सम्पत्ति कमे याःगु खः धइगु खँ स्पष्ट दु। यदि मखु धइगु खँ उकथं करोडौं अर्बौं तकाया सम्पत्ति गन वल। छु थ्व बारे राजनीतिक पार्टीतय्सं थः पार्टीया नेता कार्यकर्तातय्के न्यनेम्वाला? कि थथे न्यनेगु राजनीतिक पार्टीया दायित्व मखु। भ्रष्टाचारया कारणं यानाः छुं छुं नेतात थौंकन्हय् जेलय् लानाच्वंगु दु। यदि नेपाःया फुक्कं नेतातय् सम्पत्तिया स्रोत छानबिन यायेगु खःसा आपालं नेता कार्यकर्ताया भ्रष्टाचार काण्डय् जेलय् लाइगु सम्भावना दु। आः जेलय् लानाच्वंपिं नेतातय्त नं थ्व राजनीतिक पार्टीतय्सं बचे यायेगु आपालं कुतः याःगु खः। तर जनदबाबया न्ह्यःने उमित बचे यायेफइगु अवस्था मदयाः जक राजनीतिक पार्टीतय्सं उमित बचे यायेगु ज्यां लिचिउगु खः धइगु खँ जगजाहेर दु।

आःया त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलया भिजिट भिसा काण्डय् गृहमन्त्रीया सचिवालयया दुजःपिं तकं दुथ्याःगु खँ सार्वजनिक जुयाच्वंगु दु। तर उमित कारबाही यायेगु खँय् गृहमन्त्री हे लिचिला च्वंगु अनुभव नं जनतां यानाच्वंगु दु। त्रिभुवन विमानस्थलया अध्यागमन कार्यालयया प्रमुखयात ज्वनेगु सुचं लिक जुइवं सहसचिवयात विमानस्थलं सःतेगु गुगु ज्या जुल थ्व नं छगू भ्रष्टाचारयात त्वःपुइगु निंतिं याःगु ज्या खः धकाः सर्वसाधारण जनतां थुइकाच्वंगु दु। अले सरकारं ज्वनेत्यम्ह मनूयात छाय् लित सःतल धइगु बारे अझ नं स्पष्ट मयाःगु धइगु हे भ्रष्टाचारय् सरकारया नं संलग्नता दु धइगु दसि खः।