नेपाः–अङ्ग्रेज युद्धय् त्याकू दिंया लुमन्तिइ थौं पाल्पाय् ऐतिहासिक भगवतीया खःलिसेंया सिन्दुर जात्रा न्यायेकेत्यंगु दु। न्हापा न्हापाथें हे थुगुसिइ नं निसः व खुक्वःगु खःयात्राया कथं सिन्दुर जात्रा पिकायेत्यंगु खः।

विसं १८७१ निसें १८७२ जक जूगु तत्कालीन नेपाः–अङ्ग्रेज युद्धय् पाल्पाली कमाण्डर कर्णेल उजिरसिंह थापां अङ्ग्रेज फौजयात बुकेत ताःलाःगुलिं पाल्पाय् दँय्दसं भाद्र कृष्ण नवमीया दिं विजयोत्सव न्यायेका वयाच्वंगु दु। हलिंमय् गनं मबूगु ब्रिटिस सेनायात नेपालं युद्धय् बुकूगु खः।

हलिंन्यंकं थःगु साम्राज्य तब्याकाः जूगु अङ्ग्रेज फौजयात नेपाली सेनां बुकाः जितगढीपाखें हे नेपाःया वीरताया इतिहास कीउगु खः। तत्कालीन कर्णेल थापाया नेतृत्वय् दूगु नेपाली फौजं वीरता व मग्यासें ल्वानाः त्याकाः थःगु ध्वाँय् ब्वयेकेत ताःलाःगु खः। नेपालं विसं १८७१ पुसनिसें १८७२ जेठ तक जूगु अङ्ग्रेजलिसेया युद्धय् बुटवलया जितगढीलिसेंया लागाय् त्याकूगु लुमन्तिइ १८७७ सालनिसें मदिक्कं दँय् दसं पाल्पाय् विजयोत्सव न्यायेकेगु परम्परा न्ह्याकाच्वंगु दु।

कर्णेल उजिरसिंह थापां जितगढीइ त्याकल। पाल्पाया तानसेनय् भगवतीया देगः पलिस्था यानाः सिन्दुर यात्रा यानाः भगवतीया जात्रा पिकाये धकाः भाकल याःगु व युद्ध त्याके धुंकाः १८७६ लय् भगवतीया देगः पलिस्था यानाः भगवती जात्रा पिकायेगु परम्परा न्ह्याकूगु खः। थौंया दिं मस्त, ज्याथः जिथि, ल्याय्म्ह, ल्यासे सकलें भगवती उत्सवया ब्वः जुइ। गां–गामं मेला स्वयेया निंतिं मनूत थन थ्यंकः वइ। तानसेन बजाःया चहःपहः स्वयेबहःजु, स्वःस्वथाय् मनूत म्वःम्वः दु। नेपालं अङ्ग्रेजलिसेया युद्धय् बुटवलया जितगढीलिसेंया थासय् त्याकूगु लुमन्तिइ विसं १८७७ निसें न्यायकेका वयाच्वंगु विजयोत्सव थौं तकं मदिक्कं न्ह्यानाच्वंगु दु।

दँय्दसं पाल्पाय् श्री ७ रणउजिरेश्वरी भगवती गुठी व्यवस्थापन समितिं विजयोत्सव कथं ऐतिहासिक भगवती जात्रा (खः जात्रा) पिकायेगु यानाच्वंगु खः। थुगुसीया भगवती जात्राया तयारी पूवंगु समितिया नायः अशोककुमार महर्जनं धयादिल। वय्कलं धयादिल, “जिमिसं स्थानीय सरकार, जिल्लाया सरोकारवाला निकाय, थन न्ह्याइगु मेमेगु जात्राया व्यवस्थापकपिं नाप च्वनाः जात्रायात गथे यानाः व्यवस्थित व मर्यादित दयेके फइ धकाः न्वाखँ कायेगु व वहे कथं ज्या यायेगु याना च्वनागु दु।” ऐतिहासिक भगवतीया खः जात्रां भगवतीया महिमाया प्रचारप्रसार व धार्मिक पर्यटन प्रवद्र्धनय् ग्वाहालि जुइगु विश्वास कयागु धकाः नायः महर्जनं धयादिल।

थुगुसीया भगवती खःजात्राय् नेपाः सरकारया पाखें उपप्रधान लिसें अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेल, संस्कृति, पर्यटन लिसें नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डे, प्रधानसेनापति बलाधिकृत रथी श्री अशोकराज सिग्देल, प्रदेशया मन्त्री, सङ्घीय सांसद, प्रदेश सांसदलिसेंया उच्च पदस्थ व्यक्तित्व पिनिगु ब्वति दइगु भगवती देगः व्यवस्थापन समितिया सदस्यसचिव प्रकाशनाथ गङ्गोलं धयादिल। वय्कःया कथं पूजा तान्त्रिक विधि कथं मूलपुरोहितपाखें पाय्छि १२ः०० ताः इलय् बलिलिसेंया पुजा, बढाइँ यानाः भगवतीया द्यःया झ्वाताः यात खतय् तइ। सचिव गङ्गोलं धयादिल, “१२ः३० ताः इलय् खःयात स्वक्वः तक देगः चाःहिकी व कर्णेल पुजा यायेधुंकाः नगर चाःहिकी।”

रथयात्राय् नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, निजामती कर्मचारी, सङ्घसंस्थां ब्वति कायेगु याइ। दँय्दसं कुमाल समुदायपाखें विजयोत्सवया खः बजाः चाःहिकेगु परम्परा दयाच्वंगु दु। भगवतीया खःयात निखें तयातःगु निगू बल्लाःगु न्वःयात ब्वय् क्वबियाः जयजयकारया सः थ्वयेकाः व बन्दुकया बढाइँनापं झ्वाताःयात खःतय् तयाः नगर चाःहिकी। ऐतिहासिक महत्व क्वबिनाःच्वंगु जात्राया झ्वलय् शान्ति सुव्यवस्था ल्यंकातयेत जिल्लाया सुरक्षा व्यवस्था नापं कडा याःगु दु। जात्राया दिं प्रदेश सरकारं थौं थन सार्वजनिक बिदा नापं बियातःगु दु।

Categorized in राष्ट्रिय