प्रजातन्त्रं जक मातृभाषा पत्रकारिताया विकास मजुइगु मातृभाषी पत्रकारतय् धापू
लहानान्युज | कछलाथ्व पुन्ही ११४१,जेष्ठ १२ बुधवाः
मातृभाषा पत्रकारिता क्षेत्रया विकासया लागिं प्रजातन्त्र जक वयां मगाःगु सरोकारवालातय्सं धाःगु दु । खुक्वःगु मातृभाषा पत्रकारिता दिवसया लसताय् थौं ग्वसाः ग्वःगु आयोजित भच्र्युअल ज्याझ्वःया वक्तातय्सं नेपालय् मातृभाषा पत्रकारिताया विकासया लागिं राज्यं विशेष प्याकेज हयेमाःगुलिइ बः बिल । दिवसया लसताय् नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबुलिं भच्र्युअल अन्तरक्रिया ज्याझ्वःया ग्वसाः ग्वःगु खः ।
ज्याझ्वलय् नवासें वरिष्ठ पत्रकार सुरेश किरण मानन्धरं देशय् तःक्वः हे राजनीतिक ह्यूपाः वलं नं मातृभाषा पत्रकारिता ख्यलय् छुं हे ह्यूपाः महसूस यायेमफूगु धयादिल । ‘मातृभाषा पत्रकारिता ख्यःया लक्षित पुचः हे चीधं, थुकिया बजार चीधं, अथेजुयाः थ्व ख्यलय् व्यावसायिक पत्रकारिता तसकं हाथ्यालं जाः’, मानन्धरं धयादिल, ‘मातृभाषा पत्रकारिताया विकासया लागिं राज्यं हे विशेष सुविधाया प्याकेज हयेमाः ।
पत्रकार राष्ट्रिय दबूया केन्द्रीय नायः सुरजवीर बज्राचार्यं निदँ न्ह्यः जूगु मातृभाषा पत्रकारिता सम्मेलनं पत्रकारिता सम्वद्ध सरकारी निकायलय् समानुपातिक, समावेशी प्रतिनिधित्व, संचारगृहलय् विषयवस्तुलिसें व्यक्तिया समावेशी उपस्थिती, मातृभाषी पत्रकारया क्षमता विकासलिसेंया विषय दुथ्याकाः घोषणा पत्र जारी यानागु लुमंकादिल । घोषणापतिइ ल्ह्वनागु मागत पूवंकेत पत्रकार दबूलिसें मातृभाषा पत्रकारिता सम्वद्ध दक्वं संघसंस्था छधी जुयाः राज्ययात दबाब बीमाःगु बज्राचार्यया धापू खः । ‘मातृभाषा पत्रकारिताया विकासया खँय् झीसं सुझावत राज्ययात बियागु दु, थुगु माग कार्यान्वयनया खँय् राज्य गन दु धकाः न्ह्यसः तयेमाःगु अवस्था दु । थुगु न्ह्यसः छकः पतिं लिसा कयाच्वने म्वाःलेमा, थ्व हे आशा याये’ बज्राचार्यं धयादिल ।
अन्तरक्रिया ज्याझ्वलय् नवासें नेपाल पत्रकार महासंघया केन्द्रीय छ्यान्जे नारायण किलम्बुं मातृभाषा पत्रकारिता दिवस सरकारं हे हनेमाःगु माग तयादिल । मातृभाषां हे देय्या म्हसीका बियाच्वंगु अवस्थाय् मातृभाषा पत्रकारिताया विकास नं राज्यया हे दायित्व खःगु किलम्बुं धयादिल । थुकिया लागिं राज्ययात दबाब बीत थम्हं महासंघपाखें फक्व पहल यायेगु प्रतिवद्धता नं किलम्बुं प्वंकादिल ।
अथे हे, नेपाल आदिवासी जनजाति पत्रकार महासंघया नायः डण्ड गुरुङं मातृभाषा पत्रकारितां सच्छि दँ पूवंकेत्यंबलय् नं मातृभाषां न्ह्यानाच्वंगु संचारमाध्यमं थःगु मौलिक विषयवस्तु न्ह्यब्वयेमफूगु बिचाः तयादिल । ‘झीसं मेपिनिगु सामग्री अनुवाद जक याना, झीसं हे थःगु समुदायया सुचं, मुद्दायात समाचारया विषय दयेकेमफुसा मेपिनिगुपाखें छु आश यायेफइ ?’ गुरुङं न्ह्यसः तयादिल । समुदायया भाषा, संस्कृति व संस्कारया संरक्षणलिसे नं स्वानाच्वंगुलिं मातृभाषा पत्रकारिता तसकं हाथ्यालं जाःगु व गम्भीर विषय जूगु गुरुङया धापू खः ।
मधेसी पत्रकार समाजया नायः मोहन सिंहं मातृभाषा पत्रकारितायात अलगधार व खस नेपाली भाषाया पत्रकारितायात मूलधारया नां बियाः विभेद जुयाच्वंगु खँ तयादिल । सम्वन्धित समुदायया लागिं मातृभाषा पत्रकारिता हे मूलधार खःगु दावी यासें सिंहं मूलधार वा अलगधार कथंया विभेदं जाःगु बिचाःयात फायाः न्ह्याःवनेमाःगु बिचाः तयादिल ।
पत्रकार दबूया वरिष्ठ न्वकू नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठं २०७५ सालय् न्हापांगु मातृभाषा पत्रकारिता सम्मेलनया ग्वसाः ग्वयागु लुमंकुसें थुगुसी निक्वःगु सम्मेलनको यायेगु योजना दुगु खःसां महामारीया अवस्थाय् यायेमफूगु जानकारी बियादिल । इलं छिनकि सम्मेलनया ग्वसाः ग्वयेगु श्रेष्ठं धयादिल ।
थनिं ९६ दँ न्ह्यः नेपाल सम्वत १०४५ (वि.सं. १९८२) य् यलया चिकंबहियाम्ह धर्मादित्य धर्माचार्यं (जगतमान वैद्य) कलकत्तां ‘बुद्ध धर्म’ नामं नेपालभाषाया पत्रिका पिथनादीगु खः । थ्व हे पत्रिकायात नेपाःया न्हापांगु मातृभाषी पत्रिकाया रुपं कयातःगु दु । इतिहासया हे न्हापांगु मातृभाषी पत्रिका ‘बुद्ध धर्म’ व निगूगु दँय् ‘बुद्ध धर्म व नेपालभाषा’ नामं पिदंगु खः । राणाकालीन कठोर इलय् न्यादँतक्क थुगु पत्रिका पिदन । थ्व हे पत्रिका प्रकाशनयात आत्मसात् यासें धर्मादित्य धर्माचार्यया बुदिं बछलाथ्व चतुर्दशीया दिनय् पत्रकार दबुलिं न्हापांम्ह मातृभाषा पत्रकार धर्माचार्यया बुदिं अले मातृभाषा पत्रकारिता दिवस हनावःगु दु ।
दिवसया झ्वलय् दबुलिं पुल्चोकस्थित धर्मादित्यया सालिकय् स्वांमाः क्वखायेकेगु लिसें ¥यालीया नं ग्वसाः ग्वयाः धर्मादित्यया बुदिं हनेगुलिसें मातृभाषा पत्रकारिता सम्मेलन यानावःगुलिइ थुगुसी कोरोना महामारीया हुनिं उगु ज्याझ्वःत स्थगित जूगु दु । धर्मादित्य धर्माचार्यया जन्म ने.सं. १०२२ बछलाथ्व १४ (वैसाख शुक्ल चतुर्दशी) स यल सप्तपुर महाविहार, चिकंबहिलिइजूगु खःसा ने.सं. १०८३ स वय्कः मदुगु खः ।
Categorized in राष्ट्रिय
