धर्म परिवर्तनया खँ : विरोध याय्गु छाय् ?
राजेन्द्र कुमार पुता | ञंलाथ्व पंचमी ११४१, भाद्र २६ सनिवाः
थन इलय्ब्यलय् धर्म परिवर्तनया बारे चर्चा परिचर्चा, विरोधया सः थीथी माध्यमं थ्वयाच्वंगु दु । विशेष यानाः थन मेमेगु धर्मया अनुयायीत क्रिश्चियन धर्मपाखे आकर्षित जुयाच्वंगु व क्रिश्चियन धर्मय् वनाच्वन धैगु खँय् थीथी मत वयाच्वंगु दुगु हे जुल । थ्व च्वसुइ धर्म परिवर्तनयाबारे कुलेगु कुतः जक यानागु दु । थ्व च्वसुया उद्देश्य गुगुं धर्म प्रचार याय्गु नं मखु । अले गुगुं धर्मया समर्थन वा विरोध नं मखु ।
धर्म परिवर्तनया खँ वलकि मेमेगु धर्मय् वनीगु सिबें क्रिश्चियन धर्मय् वंगु खँयात कयाः जक थन अप्वः चर्चा वा विरोध यानाच्वंगु खनेदु । थन क्रिश्चियानितिइ जक मखु, मात्राय् म्ह्वः वा अप्वः जुइफु, मेमेगु धर्मय् नं वनाच्वंगु यक्व दु । तर चर्चा, परिचर्चा व विरोध खालि क्रिश्चियन धर्मय् परिवर्तित जूगुलिइ जक खनेदयाच्वंगु दु । मेमेगु धर्म परिवर्तन सुनां नं खनाच्वंगु मदु, अले क्रिश्चियन धर्मय् परिवर्तित जुलकि जक बय्बय् । थथे छाय् ? थथे भनं क्रिश्चियन धर्म प्रतिजक पूर्वाग्रह छाय् ? क्रिश्चियन जक माने याय्ज्यूगु धर्म मखुला ? थ्व क्रिश्चियन धर्म जक गज्याःगु धर्म गुकिइ मेमेगु सम्प्रदाययापिं वने हे मज्यूगु ? क्रिश्चियन धर्मय् वनकि अपराध याःगु थें च्वंक विरोध जुइमाःगु, विरोध याय्माःगु छाय् ? थ्व न्ह्यसःया लिसः जिं थौंतक लुइकेमफुनि ।
थौं थ्व छगू बहसया हे शुरुवात याय्माःगु जरुरी खना, धर्म परिवर्तनया बारे । थन जिं न्ह्यब्वय् त्यनागु खँय् स्वयागुं मत अभिमत दत धाःसा लसकुस दु, स्वच्छ बहसया निंतिं ।
धर्मय् आस्था तय्गु मनूया व्यक्तिगत स्वइच्छा व नैशर्गिक अधिकारया खँ खः । उकिं आस्था परिवर्तन याय्गु धइगु छुं नं अर्थय् गलत मखु । परम्परागत रुपं स्वय्गु वा धाय्गु खःसा मनू गुलि धार्मिक जुइ उलि नैतिकवान जुइ । धर्म छगू नैतिकता नं खः । धर्मया ख्यलय् जुइगु प्रवचनय् थें नैतिकताया ज्ञानया खँ मेथाय् शाय्द म्ह्वः हे जक न्यनेदु । उकिं न्ह्याम्हस्यां न्ह्यागु हे धर्म नालेमा, स्वइत नं आपत्ति मजुइमाःगु खः ? तर थन आपत्ति जुयाच्वंगु दु । तस्सलं हे आपत्ति यानाच्वंगु दु । अथे छाय् ? धर्म परिवर्तनं छु स्यंकी ? स्वय् छुं नं स्यंकी मखु ।
थःथःगु आस्था कथं हनी, च्वनी । उकिसनं नेपाः धइगु बहुधार्मिक, बहुसाँस्कृतिक, बहुभाषिक, बहुजातीय धकाः झीपिं कथु गंक हालाः जुयापिं हे खः, सभा, जुलुस यानापिं हे खः । उकिया हे लिच्वः कथं संवैधानिक अधिकार ला काय्धुनापिं हे खः, झीपिं । अथेसां नं झीगु समुदाययापिं क्रिश्चियन धर्मय् परिवर्तित जल धइगु सवालय् झीपिं थुलि आतंकित छाय् ? थुलि ग्याःगु छाय् ? क्रिश्चियनतय्सं झीगु समुदाययापिन्त धर्म परिवर्तन यानाच्वन धकाः इमिप्रति थुलि आक्रमण छाय् ? धार्मिक स्वतन्त्रता दुगु थासय्, धर्म निरपेक्ष देसय् छम्ह मनुखं वा समुदाययापिन्सं क्रिश्चियन धर्म नाल धकाः विरोधया ज्याझ्वः यानाजुइमाःगु छाय् ? थ्व अनुत्तरित न्ह्यसःत खः ।
धर्मया सार फुक्कसिगुं बांलाः । चाहे व बौद्घ, जुइमा, चाहे हिन्दु जुइमा वा मुश्लिम । मेमेगु धर्म थें क्रिश्चियन धर्म मानवताया पक्षधर हे खः । तर मेमेगु धर्मय् थें हे क्रिश्चियन धर्मय् नं दोष दु । कमीकमजोरीत दु । तर व दोष व कमिकमजोरी अथें हे खनेदुगु धाःसा मखु । मेमेगु धर्मय् थें हे धर्मया ओरिजिनय् सिबे नं अनुयायी व इलय्ब्यलय् थुकिया व्याख्या व विश्लेषण नापनापं थाय् व परिस्थिति कथं धार्मिक नेतातय्सं याइगु व्यवहार व इमिगु स्कुलिङ कथं पानावइ । गुलिं धर्मय् थ्व हे कारणं नं यक्व विकृति व विसंगति वयाच्वंगु नं दु । थ्व प्रकृया थौंतक द्यूगु नं मदुनि ।
आस्थाया खँ ल्हाय्गु खःसा छगू धर्म त्वःताः मेगु धर्म नालाकयाच्वंपिं थन यक्व दु । बौद्घ पृष्ठभूमियापिं गुुलिं कट्टर हिन्दु जुयाच्वंपिं नं दु । कट्टर हिन्दु पृष्ठभूमियापिं गुलिं कट्टर बौद्घ जुयाच्वंपिं नं दु । थःगु परम्परागत धर्म त्वःताः श्रीकृष्ण प्रणामी, ब्रम्हकुमारी, जय गुरुदेव, साइबाबा, हिन्दु, बौद्घ क्रिश्चियन जुयाच्वंपिं नं यक्व दु । उकिं धर्म परिवर्तनया खँ तःधंगु खँ मखु । मू खँ व मनुखं वा समुदाययापिन्सं धर्म परिवर्तन यानाः समाजयात स्यंकूगु दु लाकि मदु धइगु जक खः । समाजयात मभिं याइगु धर्म व उकिया अनुयायी समाजया निंतिं ज्या मवःसा झीसं विरोध अवश्य याय्माः । समाजय् इमिसं यानाः विकृति ब्वलंकूसा झीसं इमित समाजं वहिस्कार नं याय्माः । तर अथे मखुसा थःथःगु आस्था नालेत स्वयात छुकिया कपाः स्याय्माःगु ? विरोध याय्माःगु छाय् ? आकास कुतुं वय्त्यंगु थें संस्थागत रुपं वा व्यक्तिगत रुपं, योजनावद्घ रुपं विरोधया सः थ्वय्केमाःगु छाय् ?
आस्था परिवर्तनया खँ ल्हाय्गु खःसा थन अनेकौं पटक राजनीतिक पार्टी परिवर्तन याइपिनिगु ला भीड हे दु । धेबा दय्वं, मन्त्रि नय् दय्वं, पद दय्वं थःगु पार्टी त्वःताः तिंन्हुया मेथाय् वनीपिं नं थन हे दु । अलय् डीभी लात धाय्वं थःगु मातृभूमियात त्वःताः, नागरिकता त्याग यानाः अमेरिका, क्यानाडा वनीपिं ला ल्याः खानाः हे मब्याः । थन ला थः मां बाहेक फुक्क परिवर्तन यानाच्वंगु दु, याय्त तयारपिं मनूतय्गु हुल हे दु । थःगु नैतिकता हाकुतिनाः पार्टी, देस हे परिवर्तन याइपिंसिबे ला थःत बांलाः ताःगु धर्मय् परिवर्तित जूगु तसकं बांलाःगु खँ जुल । उकिं धर्म परिवर्तन गलत खँ मखु, थुकियात विरोध याय्माःगु आवश्यकता मदु ।
मेगु खँ जिं खना कथं क्रिश्चियन धर्मय् जातीय भेदभाव मदु । थथे धाय्बलय् मेमेगु धर्मय् नं मदु धइगु खँ ब्वलनेफु । तर मेमेगु धर्मय् जातीय भेदभाव मदु धइगु खँ व्यवहारिक रुपय् म्ह्वः हे जक खनेदु । उकिं मेमेगु धर्मयापिं क्रिश्चियन धर्मय् आकर्षित जू । जातीय भेदभावया सवालय् झीगु समाजय् इलय्ब्यलय् सामान्यनिसें तसकं क्रुर घटनात जुयाच्वंगु नं दु । थुकथं जातीय भेदभावं पीडितपिन्सं जातीय भेदभावं मुक्त सम्प्रदाय क्रिश्चियन धर्म नालाकाल धकाः थन विरोध जुइमाःगु छाय् ?
धर्म निरपेक्षताया आन्दोलनय् क्रिश्चियनतय्गु योगदान नं म्ह्वः मजू । तर नं थ्व धर्मयात विदेशी धर्म धकाः तच्वकं विरोध यानाच्वंगु दु । धर्म धइगु स्वदेशी विदेशी जुइमखु । हिन्दु, बौद्घ, शिख, इसाइ, मुस्लीम छुं नं धर्म विदेशी वा स्वदेशी जुइमखु । भाषा, धर्म व सिद्घान्तया देशीय सिमाना दइमखु । अय्सां नं थन विदेशी धर्म धकाः क्रिश्चियनयात जक विरोध जुइगुया अर्थ छु ? थ्व नं मेगु अनुत्तरित न्ह्यसः ।
दक्कले लिपा मधाःसे मगाःगु खँ, क्रियाय् प्रतिक्रिया जुइवं अन द्वन्द्व ब्वलनी । उकिं राजनितिक अभियान थें विरोधया ज्याझ्वः याय्गु बांलाःगु खँ मखु । बरु थम्हं बांलाःगु ज्या यानाः क्यंसा बांमलाःगु ज्या याइपिं अथें हे हतोत्साहित जुयावनी । उकिं मेपिनिगु विरोध याय्गु सिबें थम्हं सही ज्या याय्गु पाय्छि जुइ । मेगु खँ, झीगु समुदायय् गुलि मिश्रित धर्म सम्प्रदाय, मिश्रित भाषा, मिश्रित जाति व मिश्रित संस्कृति दइ उलि विकसित जुइ । मिश्रित थासय् छम्हं मेम्हसिके थीथी खँ, संस्कार व सीप सय्का काय्गु लकस दइ । गुकिं विविध पक्षया ज्ञान इनाकाय्गु ह्वःताः चूलाना च्वनी । थ्व धइगु बांमलाःगु खँ मखु । झीगु थज्याःगु समुदायया निंतिं मिश्रित ज्ञानया भण्डार दइगु अवसर धइगु झीगु निंतिं सकारात्मक पक्ष खः । तर नं थ्व क्रिश्चियन धर्म परिवर्तन यानाच्वन धकाः झीपिं विरोधय् ब्वाँय् जुयाच्वना । गुगु पाय्छि धाय्गु आधार हे मदु ।
