थौंया ई धइगु डिजिटलया युग खः । हलियकं याउँक छगू थासं मेगु थासय् अपुक व याउँक स्वापू तय्गु माध्यम खः सामाजिक सञ्जाल । थौकन्ह्यः सुं नं मनू थुगु सामाजिक सञ्जालपाखे तापाक च्वनेफुगु मदु। सूचना व संचारया विकास व विस्तारं थौं सु मस्त, सु ल्याय्म्ह, सु बुराबुरी थुकियात छ्यला बुलाय् हयाच्वंगु हे दु।

हलिन्यंक खँ ल्हाय्त अपूगु माध्यम खः थौकन्ह्यः सामाजिक सञ्जाल।सामाजिक सञ्जालपाखे सुचं, मनोरञ्जन, ताजा सुचंया आदान प्रदान, सीप प्रवद्र्धन, व्यवसायिक फाइदा नाप मेमेगु निंतिं नं उपयोगी जुया वयाच्वंगु दु। थुकिं यानाः यक्वसितं बौद्धिक व प्राज्ञिक फाइदा जुयाच्वंगु दु । सामाजिक सञ्जाल मानव सभ्यताया विकासय् यक्व कथं उपयोगी जूसां नं दुरुपयोग नं व्यापक रुपं जुयाच्वंगु दु ।

सामाजिक सञ्जालया दुरुपयोगं आपालं भ्रम न्यंकेगु, अपराध अप्वय्केगु, ठगी याय्गु, मेपिनिगु हत्या याय्गु आदिं समाजय् छगू कथं त्रास ब्वलनाच्वंगगु दु।  नेपालय् तकं जुयाच्वंगु थज्याःगु दुव्र्यवहार गम्भीर हाथ्या जुया बिउगु दु । थ्व छगू गम्भीर बिषय जुयाच्वंगु दु। हलिन्यंकं छगू हाथ्या जुयाच्वंगु दु । नेपालय् नं स्वय्गु खःसा सामाजिक सञ्जाल छ्यलाः थःगु निहित स्वार्थ पूवंकेगु ज्या अप्वया वनाच्वंगु दु । थुकिइ राज्य संयन्त्र व आम नागरिकं अनेक कथंया उत्पीडनया सामना याय्माःगु अवस्था वःगु दु। सामाजिक सञ्जालं गुलि मनूतय्त नागरिक अधिकार व स्वतन्त्रता याय्गुलि ज्या याःगु दुसा गुलिसित धाःसा नागरिक अधिकारपाखें बञ्चित याय्गु कुतः जूगु दु। सामाजिक सञ्जालपाखे मानहानी अप्वया वनाच्वंगु दु । लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीया खुल्ला व उदारवादी प्रावधानया दुरुपयोग यानाः अपराधया प्रवृत्ति अप्वय्केगु कुतः जुयाच्वंगु घटनात आपालं दु।

थज्याःगु अवस्थाय् राज्यया सम्बन्धित निकायं समाधानया निंतिं गम्भीर पलाः न्ह्याकाच्वंगु दु। लिपांगु घटना कथं स्वय्गु खःसा मेडिकल ब्यवसायी दुर्गा प्रसाईंपाखे सामाजिक सञ्जाल दुरुप्रयोग याःगु द्धपनय् प्रहरीं ज्वनेगु ज्या तक जुल। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीविरुद्ध नक्कली दस्तावेज छ्यलाः भ्रम बिइगु ज्या याःगु गम्भीर द्वपं बिया प्रसाईंयात वयाःगु छेँ वनाः ज्वंगु खः। प्रसाईंयात आः सामाजिक सञ्जाल दुरुपयोग यानाः अपराध याःगु द्वपं लाःगु दु। नेपाल प्रहरीया केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरों ख्वपया मध्यपुर थिमि निकोसेरापाखें प्रसाईंयात गिरफ्तार याःगु खः ।

प्रसाईं प्रधानमन्त्री ओलीयात गम्भीर द्वपं ब्यूगु खः। थ्व हे हुनिं प्रसाईं विरुद्ध कीर्ते व विद्युतीय अपराध नियन्त्रण ऐन अन्तर्गत कसुर याःगु मुद्दाय् अनुसन्धान न्ह्याकूगु दु । प्रसाईं सामाजिक सञ्जालय् छगू शंकास्पद भिडियो सार्वजनिक याःगु खः । उगु भिडियोय् प्रधानमन्त्री ओलीं कम्बोडियाया ‘स्मार्ट एक्जियाटा टेलिकम कम्पनी’ इ ३२ अर्ब नेपाली तका अवैध रुपं लगानी याःगु द्वपं बियातःगु खः ।प्रहरीया कथं प्रसाईंयात विद्युतीय कारोवार ऐन, २०६३ या दफा ४७ कथं अनुसन्धान न्ह्याकूगु दु ।

ऐनया प्रावधान कथं ‘कम्प्युटर, इन्टरनेट लिसेंया विद्युतीय माध्यमय् प्रचलित कानूनपाखें निषेध यानातःगु सामग्री प्रकाशन व प्रदर्शन, वा सार्वजनिक नैतिकता, शालीनता विरुद्धया सामग्री वा सुयातं प्रति घृणा वा द्वेष न्यंकेगु वा ख्याच्वः बीगु, उत्पीडन याय्गु, अपमान याय्गु वा छम्ह व्यक्तियात थुज्वःगु हे मेगु छुं नं ज्या याइम्ह बाय् याके बीम्हेसित छगू लख तका जरिवाना बाय् न्यादँ तक जेल सजाय बाय् निगुलिं सजाय जुइ । यदि दोषी ठहर जुल धाःसा जरिवाना व जेल सजाय नितां जुइफु । सामाजिक सञ्जालया दुरुपयोग याःगु धासें प्रसाईं थ्व सिबें न्ह्यः नं प्रहरी हिरासतय् काःगु खः ।

मिसा चरित्र हत्या याःगु उजुरी वयेवं असोज ६ गते प्रसाईंयात प्रहरीं गिरफ्तार याःगु खः। उगु इलय् प्रसाईंयात न्यान्हु तक हिरासतय् तयाः छगू लख तका धरौटीइ त्वःतूगु खः। काठमाडौंया जिल्ला अदालतय् थःगु गलत ज्या स्वीकार यानाः धरौटीइ त्वःतूसां वय्कः विरुद्धया मुद्दा अझ नं विचाराधीन जुयाच्वंगु दु। सामाजिक सञ्जालया दुरुपयोग याःगु द्वपनय् हाकनं गिरफ्तारीइ लायेधुंकाः वय्कः विरुद्धया मुद्दा झन गम्भीर जूगु खनेदु। कीर्तेया मुद्दाय् मुलुकी संहिता–२०७४ आकर्षित जूगु दु। प्रसाईं सामाजिक सञ्जालय् तःगु दस्तावेज नक्कली जूगु खँ धाय्धुंकूगु दु ।

नक्कली दस्तावेज दयेकाः प्रधानमन्त्री ओलीयात अपमान याय्गु दुस्साहस थें च्वं। नक्कली दस्तावेज दय्केगु अपराधया निंतिं वयात ‘रोजगारीइ मबीगु’ द्वपं बीफु। राष्ट्रिय फौजदारी संहिता–२०७४ या दफा २७६ कथं अथे याय्मज्यूगु धयातःगु दु। उगु ऐनया दफा ३०६ कथं अपमान याय् दइमखु । यदि थुपिं अपराध पुष्टि जुल धाःसा निदँ कैद व विद्युतीय माध्यमपाखें अज्याःगु अपराध जूसा दच्छि कैदया व्यवस्था नं दु । सामाजिक सञ्जाल बांलाक छ्यलेगु खःसा थुकिइ बांलागु हे लिच्वः वइ। थःगु नुँगः खँ तय्गु बांलागु माध्यम खः थौकन्ह्यः सामाजिक सञ्जाल।