संकिपाय् श्री स्वस्थानी
विजयरत्न असंबरे | पोहेलागा आमै ११४१, माघ २९ बिहीवाः
हलिउड, बलिउड वा कलिउड न्ह्याथाय् जूसां संसारय् न्यंकभनंया संकिपाया पर्दाय् थःथःगु देश कथंया धार्मिक परम्परा वा धार्मिक बाखंयात कया संकिपा दय्केगु चलन दु । हलिउडय्क्रा ईष्टयाबारे ‘द लास्ट टेम्टेशन अफ क्राईष्ट’, ‘द टेन कमाण्डमेंट’ अले बलिउडय् ‘रामायण’ वा ‘महाभारत’ लगायतया आपालं पौराणिक व धार्मिक बाखनय् संकिपा वा सिरियल दय्कूगु दुसा चीनय् त्रिपिटक ग्रन्थ मालेत चीनं पश्चिमपाखे वंम्ह भिक्षु ह््वेन साङ्गया बारे ‘सि यउ ची’ नांयागु सिरियल अले ‘सुयान चाङ्ग’ नांयागु फिल्मया नापनापं ‘द मङ्कि किङ्ग’ नांयागु संकिपा दय्कूगु दु ।
कलिउड धका धयातःगु खस नेपाःया संकिपा ख्यःया खँ ल्हाय्गु खःसा थन नेपालय् धार्मिक संकिपा उलि दय्काच्वंगु मदु । बुद्धकालीन बाखंया लिधंसाय् दय्कुगु “चाण्डालिका”, “पटाचारा” थेंज्याःगु न्यागू खुगू नेवाः संकिपा बाहेक हिन्दु धर्मलिसे स्वापू दुगु धार्मिक संकिपा उलि पिहांवःगु मदु ।
थ्व श्री स्वस्थानीया बाखं कनेगु व न्यनेगु महिना खः । स्कन्दपुराणय् लावण्य देश धकाः वर्णन यानातःगु सक्वया नारीखुसि (सालीनदि) इ श्रीस्वस्थानी देवीया लच्छियंक कथिन साधना यानाः अपसं च्वनीगु महिना खः । थथे लच्छि ब्रत च्वनीपिन्सं माधव नारायणया विशेष पुजा याय्गु याना वयाच्वंगु दु ।
श्री स्वस्थानीया बाखनय् वर्णन यानातःकथं स्वर्गया अप्सरापिंतकं वयाः सक्वया नारीखुसिया सिथय् च्वनाः ब्रत च्वंगु खनेदु । थथे नेपाःया छगू तसकं महत्वं जाःगु श्रीस्वस्थानीया महिमायात नेपाःया छगू निगू संकिपाय् दुथ्याकेगु कुतः जूगु दु । उकी मध्ये छगू खः “श्री स्वस्थानी” । “प्रेमपिण्ड” व “आदीकवि भानुभक्त” थेंज्याःगु नेपाःया ऐतिहासिक महत्वं जाःगु संकिपा निर्देशन याःम्ह यादव खरेलं निर्देशन याःगु थ्व संकिपा नेपाःया दकले न्हापांगु धार्मिक संकिपा नं खः । शास्त्रय् बयान यानातःकथंया श्रीस्वस्थानी माताया महिमायात न्ह्यब्वयातःगु थ्व संकिपाय् झीसं न्यना व कना वयाच्वनागु बाखंयात लिधंसा कयातःगु दु ।
थुकी राकेश खड्का नांयाम्ह कलाकारं महाद्यःया रोल म्हितातःगु दु । अथेहे तुं जल शाहं स्वस्थानी देवीया रोल म्हितातःगु दुसा रघु गौतमं भगवान विष्णु व उमेश मायालुं शिव ब्राम्हणया रोल म्हितातःगु थ्व संकिपाय् उगु ईया लोकंह्वाम्ह हिरोइन् पुजा चन्दया नं छगू मेन रोल दु ।
यादव खरेलया “श्रीस्वस्थानी” छगू धार्मिक बाखं हे न्ह्यब्वयातःगु संकिपा खःसा श्रीस्वस्थानी माताया महिमायात न्ह्यब्वयातःगु मेगु संकिपा “तिलहरी” खः । तर थ्व “तिलहरी” धाःसा धार्मिक संकिपा मखु । थ्व छगू मूलधारया हे संकिपा खः, सामाजिक संकिपा खः । थुकी दुःख सियाः च्वनेमाःम्ह छम्ह मिसां सक्वय् वना श्रीस्वस्थानीया ब्रत च्वनीगु व ब्रतया प्रतापं वयागु दुःख कष्ट मदयावनीगु बाखं क्यनातःगु दु । नांजाःम्ह संकिपा बन्जाः उद्धब पौड्यालया कम्पनीं दय्कूगु थ्व संकिपाया निर्देशन बन्नी प्रधान व रेशराज आचार्य जानाः याःगु खः । थुकी श्रीस्वस्थानीया ब्रत च्वनीम्ह मिसाया रोल मौसमी मल्लं म्हितातःगु दुसा थुकी भुवन के.सी. व कृष्टि मैनालीं नं थीथी रोल म्हितातःगु दु । थ्व संकिपाया “जय जय श्री स्वस्थानी माता, महिमा तिम्रो अपार” बोलया म्ये छपु तसकं हे लोकंह्वाःगु खःसा श्रीस्वस्थानी धलं दनीगु महिना वल कि थ्व म्ये आःतक थ्वय्का वयाच्वंगु ताय्दइ ।
थुकथं नेपाःया संकिपाया पर्दाय् श्रीस्वस्थानी मातायात क्यना वयाच्वंगु दुसा नेपाःया नांजाःम्ह निर्देशक प्रकाश थापां नं श्रीस्वस्थानी मातालिसे ज्वःलाःम्ह देवी महामायाया बाखं ज्वनाः “महामाया” नांयागु छगू संकिपा दय्कूगु दु । “महामाया” व “तिलहरी” वास्तवय् “जय सन्तोषी मां” नांयागु छगू हिन्दि संकिपापाखें आपालं प्रभावित खनेदु । “महामाया” संकिपाय् गौरी मल्ल व मिथिला शर्मां दुःख स्यूपिं मिस्तय्गु रोल म्हितातःगु दुसा शिव श्रेष्ठया मेन रोल दु । थ्व संकिपाय् महामाया देवीया ब्रत च्वंगु फल कथं दुःख स्यूपिं मिस्तय्गु दुःख निवारण जुइगु क्यनातःगु दु ।
श्रीस्वस्थानी माताया महिमा वर्णन यानातःगु धार्मिक संकिपा “श्रीस्वस्थानी” व मेगु छगू सामाजिक संकिपा “तिलहरी” नेपाःया संकिपाया इतिहासय् ज्वःमदुगु छाप त्वःतेत ताःलाःगु संकिपा खः । “महामाया” संकिपां धाःसा अज्याःगु छाप त्वःतेमफुत । नीन्यादँ स्वीदँ न्ह्यः पिदंगु थुगु संकिपा धुंकाः थगुने “श्रीस्वस्थानी महिमा” नांयागु छगू संकिपा युट्युबय् पिदन । सामाजिक सन्जालया तःधना वनाच्वंगु बजाः व सुचना प्रविधिया तीव्र विकास जुयाच्वंगु इलय् संकिपा वा छुं कथंया अडियो भिडियो ज्वलंयात स्वकुमिया दथुइ थ्यंकेगु दकले प्रभावकारी लँपु कथं युट्युब छगू बल्लाःगु माध्यम जुयाः न्ह्यःने वयाच्वंगु दु ।
तरेली संगीत कुन्जया युट्युबय् तयातःगु थ्व “श्रीस्वस्थानी महिमा” या सर्जक रेशम सापकोटा खः । थुकी रेशम सापकोटां श्रीस्वस्थानीया बाखं कनाः वयाच्वंगु क्यनातःगु दुसा वय्कः भाजुं हे थ्व संकिपाय् थीथी रोल नं म्हितातःगु दु । उकी मध्ये छगू रोल महाःद्यःया रोल खः । श्रीस्वस्थानीया बाखंयात बाखं कने थें कनातःगु क्यनातःगु संकिपाय् थाय्थासय् बाखनय् वर्णन यानातःकथंया लुयात थीथी कलाकारपिन्सं अभिनयया माध्यमं न्ह्यब्वयातःगु दु । गीत संगीत व हुलाप्याखंया लिधसां कयाः न्ह्यब्वयातःगु “श्रीस्वस्थानी महिमा” नांयागु थ्व खस नेपाली भाय्या संकिपाय् चीरन अधिकारी, बसन्ती भट्ट, सपना वलि, नन्दा बस्याल, पवित्रा रिजाल, कुमार बोगटी, अर्जुन कँडेल लगायतया आपालं कलाकारपिन्सं थीथी भुमिकाय् अभिनय यानातःगु दु । थ्यंमथ्यं प्यघौति दुगु थ्व संकिपा न्हापा यादव खरेलं दय्कूगु “श्रीस्वस्थानी”थें प्रभावकारी मजूसां श्रीस्वस्थानी बाखं पूवंक हे न्ह्यब्वयातःगुलिं थुकिया महत्व नं कम मजू धाय्माः । विशेष यानाः रेशम सापकोटाया बाखं वाचन शैलीं स्वकुमिया नुगः सालेफुगु हे खनेदुसा बाखं व हुलाप्याखंया हे लु अप्वः दुथ्यानाच्वंगु “श्रीस्वस्थानी महिमा” नांयागु युट्युब संकिपाय् बाखंयात न्ह्यब्वइगु लु आपाः तय्फुगु जूसा अझ बांलाइगु खः धाय्माः ।
थुकथं नेपाःया संकिपाया संसारय् म्ह्वः हे जक ल्याखय् नेपाः देय्या छगू तःजिगु व महत्वं जाःगु धार्मिक मान्यतायात क्यनातःगु छुं छुं संकिपा पिदंगुयात तारीफ हे याय्माः।
