भारतया राजधानी दिल्ली व उत्तर प्रदेशय् जिका भाइरसया संक्रमण अप्वयेधुंकाः सतर्कता नालाकाःगु दु ।

भारतया स्वास्थ्य अधिकारीतय्सं जिका भाइरसका किटाणु अप्वयाच्वंगु अवस्थाय् खनेदुगुलिं शहरबासीयात सचेत जुयाच्वनेत इनाप याःगु दु । उमिगु कथं छन्हुं हे उत्तर प्रदेशय् ४३म्हेसिके थुगु भाइरस खनेदुगु खः ।

उत्तर प्रदेश राज्यय् लिपांगु इलय् थ्व भाइरसया प्रकोप तसकं अप्वःगु धाःगु दु । सरकारी स्वास्थ्य अधिकारीतय्सं वंगु निवाः दुने थन ७९म्हेसिके थ्व भाइरस खनेदुगु प्रमाणित याःगु दु ।

दिल्लीया उपमुख्यमन्त्री मनिस सिसोडियां जिका भाइरसया संक्रमण राजधानीइ ह्वात्तहे थहांवंगु व थुकिया निराकरणया लागिं सरकारं गाक्कं सतर्कता नालाकाःगु जानकारी बियादिल ।

विश्व जलवायु सम्मेलन जुयाच्वंगु स्कटल्याण्डया ग्लास्गो शहरय् द्वलंद्वःम्हसिया ब्वज्या याःगु दु ।

जलवायु परिवर्तन याइगु ज्यापहः दिकेगु नितिं आवश्यक पलाः न्ह्याकेमाःगु माग यासें वातावरणवादी संघसंस्था व सर्वसाधारण सडक ब्वज्याय् कुहाँवःगु खः । हलिंयंक हे लकसया क्षेत्रय् क्रियाशील संघसंस्थातयेसं दबाब अप्वयेकाच्वंगु इल् ग्लास्गोय् छगू लख सिवें अप्वः मनूखं ब्वज्या याःगु खः ।

थुगु ब्वज्या जलवायु परिवर्तन पनेगु अभियानय् दक्वःलय तःधंगु ब्वज्या याःगु खः । ब्वज्याया झ्वलय् रिभरक्लाइड शहरया सतकय् साङ्लो दयेका दनाच्वंपिं २१ म्ह वैज्ञानिकतयेत प्रहरीं नियन्त्रणय् काःगु दु ।

बेलायतया मेगु शहरय् नं जलवायु परिवर्तनया मुद्धा सम्बोधनया माग यासें ब्वज्या जूगु दु । विरोध ब्वज्याय् ऐक्यवद्धता न्ह्यथंपिं हलिंयंकया थ्यंमथ्यं १५ द्वःम्ह वैज्ञानिकतयेसं नं जलवायु क्षेत्रयात न्याय चूलाकेत आकस्मिक पलाः न्ह्याकेत लिबायेधुंकुगु धाःगु दु ।

इराकी प्रधानमन्त्रीया निवासय् ड्रोन हताः जूगु दु । प्रधानमन्त्री मुस्तफा अल–कादिमी धाःसा ड्रोन हताःपाखें ल्यनेत ताःलाःगु दु ।

राजधानी बग्दादया ग्रीनजोनय् दूगु प्रधानमन्त्री निवासय् विष्फोटक ज्वलं दूगु ड्रोनं हताः याःगु खः । प्रधानमन्त्री कादिमीया हत्या यायेगु आज्जुं उगु हताः जूगु इराकी अधिकारीतयेसं धाःगु दु ।

ड्रोन हताःलं इराकी प्रधानमन्त्री घाःपाः जूगु व वयेकयात अस्पताल यंकुगु धाःसा नं प्रधानमन्त्री कादिमी थःपिन्सं हे सामाजिक सञ्जालं थःपिं सुरक्षित दूगु जानकारी बिउगु खः ।

वयेकलं इराक व इराकी जनताया हितया नितिं शान्त व धैर्य जुइत नं इनाप याःगु दु । आपालं सरकारी ज्याकुत व विदेशी दूतावास तकं दूगु भीआपी क्षेत्रय् जूगु हताःया भाला धाःसा सुनां नं काःगु मदुनि ।

लिपांगु दिंलय् इरानी सत्तालिसे स्वापू दूपिं छुं हतियारधारी पुचःतयेसं वंगु लाय् इराकय् क्वचागु निर्वाचनया लिच्वःया खँय् ग्रीनजोन लिक्कसं विरोध ब्वज्या यानावयाच्वंगु दु ।

भारतया राजधानी न्हू दिल्ली हलिंया हे दक्वःलय् अप्वः प्रदुषित वायु दूगु शहर जूगु दु ।

वंगु बिहीबाः चान्हय् लक्ष्मीपूजा व दिपावालीया लसताय् मुइकुगु पटकाया हुनिं दिल्लीया वायुलय् प्रदुषणया मात्रां खतराया तह पार याःगु बीबीसीं न्ह्यथंगु दु । म्हिगः सुथय्निसें दिल्लीया सर्ग कुँ त्वपूगु दुसा दिल्लीया एयर क्वालिटी इन्डेक्स (एक्वुआई)४सः व ५१गू थ्यंगु दु ।

सरकारं पटाका मुइकेत प्रतिबन्ध तःसा नं उकिया कार्यान्वयन जुइ मफूबलय् दिल्ली लिसें भारतया मेगु शहरय् नं वायु प्रदुषण अप्वःगु  भारतीय सञ्चारमाध्यमतयेसं न्ह्यथंगु दु । स्विट्जरल्याण्डया एक्युएआइआरया कथं म्हिगः न्हिने दिल्लीया एयर क्वालिटी इन्डेक्स ३सः व ९२गू थ्यंगु दु ।

एक्वुआई ५० गू बाँलाःगु नालेगु याः । ० निसें सच्छि तक्कयात मोडरेट नालेगु याः । एक्वुआई सच्छि व ५०गू तक्क थ्यनिबलय् संवेदनशील पुचःयात अस्वस्थकर जुइ ।  २सः तक्क थ्यंसा सकसिया नितिं अस्वस्थ जुइ ।

एक्वुआई ३सः थ्यंगु धइगु जोखिमपूर्ण खः । ३सः सिवें अप्वः थ्यंगु धाःसा घातक खः ।

इन्धनया लागिं ह्यंग्वः दक्कले अप्वः छ्यलीगु पोल्याण्ड, भियतनाम, चिली, क्यानडालिसेंया ४० देशं जैविक इन्धनया छ्यलाबुला क्वकायेत प्रतिवद्धता प्वंकूगु दु ।

स्कटल्याण्डया ग्लास्गो शहरय् न्ह्यानाच्वंगु जलवायु ह्यूपाः सम्मेलनय् ब्वति कयाच्वंगु देय्तमध्ये ह्यंग्वलाय् आधारित उर्जा उत्पादक छुं मूख्य देय्तलिसें लकस संरक्षणय् क्रियाशील सच्छि व ९० संघ संस्थातय्सं प्रतिवद्धतापतिइ ल्हाःचिं तःगु खः ।

तर अष्ट्रेलिया, भारत, चीन व अमेरिका थुज्वःगु ह्यंग्वालय् अप्वः निर्भर देय्त धाःसा उगु प्रतिवद्धतां तापाःनि । सहमतिइ ल्हाःचिं तःगु देय्तय्सं स्वदेश वा विदेशय् कोइलाय् आधारित उर्जा उत्पादनया आयोजनाय् लगानी मयायेगु प्रतिवद्धता नं प्वंकूगु दु ।

उमिसं सन् २०३० तक्कय् मूख्य अर्थतन्त्र व सन् २०४० तक्क गरीब अर्थतन्त्रया लागिं कोइला उर्जा मदयेकेगु नं न्ह्यथंगु दु । उगु सम्झौताय् ४० देय्या हस्ताक्षर दुसा लकस संरक्षणय् क्रियाशील संघसंस्थातलिसें सच्छि ९०म्हेसिया ल्हाःचिं दु ।

चीनलिसें प्रदुषणय् मूख्य भूमिका दुगु देय्तय्गु प्रतिवद्धता मवःतल्ले धाःसा जलवायु ह्यूपाः पनेगु अभियान ताःलायेमफइगु धासें अभियानकःमितय्सं चिन्ता प्वंकूगु दु ।

उकीसनं चिकं व ग्याँसया छ्यलाबुला क्वकायेगु पाखे नं छुं ठोस पलाः न्ह्याकेत सम्मेलन असफल जूगु दु ।