Display Style:
Column Style
असं चालंया दिं पाया पिकाल
लहनान्यूज | कौलाथ्व द्वादशी, ११४१, आइतबाः
येँया असंयापिं उदाय् समुदायं म्हिगः मोहनिया स्वां क्वकयाः चालं याःगु दु ।
मेमेपिनि दशमीया दिनय् स्वां क्वकयाः चालं याइथाय् असंया उदाय समुदायं धाःसा एकादशीया दिनय् स्वां क्वकायेगु याइ । अथेजुयाः थुगु दिंया असं चालं धायेगु याः । असंया तुलाधर, ताम्राकार, स्थापितलिसेंया उदायतय् एकादशी तिथिया दिनय् स्वां क्वकयाः मोहनि सिन्हः तीगु याइ ।
व्यापारी समुदाय कथं म्हस्यूपिं असंया उदाय्तय् गुगुं इलय् व्यापारय् व्यस्त जुयाः दशमीकुन्हु स्वां क्वकाये हे ल्वःमंगु व कन्हय्कुन्हु तिनि स्वां क्वकयाः चालं याःगु अले उगु हे इलंनिसें असंया उदाय्तय् एकादशीया दिनय् स्वां क्वकयाः चालं यायेगु याःगु धापू समाजय् प्रचलित दु ।
थ्व हे दथुइ असनय् म्हिगः पायाः नं पिकाःगु दु । न्हूगु पुस्तायात पुर्खाया बीरताा जानकारी बीत धासें पायाः पिकायेगु परम्परा दयावःगु दु । असंया पायालय् तुलाधर समुदायया दक्कले क्वकालिम्ह मचायात नायः दयेकी ।
असंया बाकुननिस्थित आगंछेँय् नं मचाया नेतृत्वय् पिहांवइगु पायाः असं चाःहिलाः आगंछेँय् हे लिहांवनाः क्वचाइ । आगंछेँय् थ्यनेधुंकाः नायः जूम्ह मचाया ल्हातं असुरया प्रतिक भुयुफसि पालेधुंकाः जात्रा क्वचाइ ।
थुगुसी कोरोना महामारीया हुनिं असंया पायाःयात औपचारीकताय् जक लिकुंकूगु खः ।
बौद्ध धर्मावलम्बीं २२८३ क्वःगु शस्त्रअस्त्र परित्याग दिवस हन
कौलाथ्व एकादशी ११४१, शनिबाः
हलिंयंकया बौद्ध धर्मावलम्बीं २२८३ क्वःगु शस्त्रअस्त्र परित्याग दिवस हंगु दु । बौद्ध विहार, गुम्बा व अशोक स्तम्भ लिसें शिलालेख जूगु थासय् बौद्ध पाठ याना शस्त्रअस्त्र परित्याग धम्म दिवस हनेगु परम्परा दु ।
बौद्ध धर्माबलम्वीत अशोक विजयादशमीया रुपय् शस्त्रअस्त्र परित्याग दिवस हनेगु याः । नेपालय् नं लुम्बिनीया थी थी विहार, यँेय् चारुमति विहार, खास्ति चैत्य व यलः लिसें ख्वपःया थी थी विहारय् हंगु खः ।
ईसा पूर्व २६१ य् कलिंग युद्धय् सम्राट अशोक व वयेकया सेनां छगू लख सिवें अप्वः मनूत स्यागु , लखौंसित घाःपाः व अपांग दयेकुगु अले छगू लख ५०द्वः सिवें अप्वःसित देश निकाला याःगु इतिहासय् उल्लेख दु ।
कलिंग युद्धं अशोक सम्राट चक्रवर्ती धका बय्बय् जूसा नं थुगु युद्धय् जूगु मानवीय क्षतिलिपा विरक्त जुया अशोकं अस्त्र परित्याग याःगु खः ।
वयांलिपा भिक्षु उपगुप्तं बौद्ध धर्म ग्रहण याना अशोकं हलिंयंक बौद्ध धर्म व शान्तिया प्रचार याःगु ऐतिहासिक तथ्य दु थ्वहे दिंया लमुन्तिइ बौद्ध धर्माबलम्वीं अशोक विजयादशमी हनिगु याःगु खः ।
मोहनि नखःया थौं एकादसी, सिन्हः त्यूवनीपिनि लीमलाः
लहनान्यूज | कौलाथ्व एकादशी ११४१, शनिबाः
हिन्दु नेपामिपिनिगु तःधंगु मोहनि नखःया थौं एकादसी ।
नःलस्वां कयाः सिन्हः त्यूवनीपिनिगु निन्हूया दिं । थौं न सुथंनिसें हनेबहःपिनिगु ल्हाःतं सिन्हः त्यूवनीपिनि लीमलाः । चालंकुन्हु सिन्हः ती मलाःपिं अले तापाक्कच्वंपिनि थौं सिन्हः त्यूवनाच्वंगु दु ।
थ्व झ्वः आवलिं पुन्हि तक जुइ । देय्या छुंछुं ब्वय् विजया दसमी अर्थात चालंकुन्हु जक सिन्हः तीमाःगु चलन दु । असत्ययात सत्य व आसुरी शक्तियात दैवीशक्तिं त्याकूगु कथं मोहनि नखःयात कायेगु याः ।
नःलस्वां साःगु दिननिसें गुन्हूतक दुर्गाभवानीया पुजाआराधना यानाः स्वनातःगु स्वांसिन्हः चालंकुन्हु तीगु प्रचलन दु ।
स्वनिगःलिसें थीथी जिल्लाय् पायाः पिकाःल
लहनान्यूज | कौलाथ्व एकादशी ११४१, शनिबाः
स्वनिगःलिसें थीथी जिल्लाय् म्हिगः पायाः पिकाःगु दु ।
दशमीया दिनय् नेवाः समाजय् पिकाइगु पायालय् थीथी शक्तिपीठय् तन्त्र साधना यानाः खड्ग ज्वनाः त्वाः अले गुथिया मनूत पिहांवयेगु याइ । थ्व हे दथुइ, भिंद्यःत्वाःया साय्मि समुदायं पायाः पिकाःगु दु ।
उमिसं लिच्छवीकालिन पचली आजुया पायाः पिकाःगु खः । लिसें येँया तेबहाल व वटुं लुँमधि अजिमा, क्वहितिं निलवाराही, यत्खा्र कंग अजिमा व बाचाय् तलेजु भवानीलिसेंया पीठं पायाः पिकाःगु खः ।
खड्ग ज्वनाः देय् चाःहुइकेधुंकाः आसुरी प्रवृत्तिया प्रतीक भुइफसियात खड्गं पालाः जात्रा क्वचायेकी । किपुलिइ नं मिसा पायाः पिकाःगु दु । थन मिसां खड्गया पलेसा सिन्हःमू ज्वनाः देय् चाःहुलाः पायाः पिकायेगु परम्परा दु ।
किराँतकाल लिपाया ठकुरीकालय् स्वनिगःया दक्वं जनतां देय्या सुरक्षाया लागिं तैनाथ जुइगु याःगुलिं शक्ति प्रदर्शनया लागिं छेँय् छेँय् नं ल्वाभःलिसें देय् चाःहुलेगु परम्पराया रुपं थुकियात कायेगु यानातःगु दु ।
थौं मोहनि नखःया चालं अर्थात विजया दशमी
लहनान्यूज | कौलाथ्व दशमी, ११४१, शुक्रबाः
थौं आश्विन शुक्ल दशमी अथेधइगु हिन्दु नेपामिपिनिगु तःधंगु नखः विजयादशमी ।
देय्न्यंकं हर्षोल्लासपूर्वक हनाच्वंगु दु । मोहनि छेँय् प्रतिपदाया दिंकुन्हुनिसें पूजा यानातःथाय् थौं विधिपूंवक्क विसर्जन यानाच्वंगु दु । थौं हे नवदुर्गा भवानीया प्रतीक कथं पूर्णघडाया जलं अभिषेक यानाः छेँय्छेँय् हनेबहःपिनिगु ल्हाःतं नःलस्वां कयाः सिन्हः तीगु चलन दु । नेपाल पञ्चांग निर्णायक समितिं थौं दकले भिंगु साइत कथं १०ः२ मिनेटय् धयातःसां अत्यावश्यक जूगुलिं न्हिच्छिं हे साइत मस्वःसां ज्यूगु धागु दु । दुर्गा भवानीया प्रसाद कायेत साइत मस्वःसां ज्यूगु धागु दु ।
थौं सुथय् ८ः१९ मिनेटय् देवी विसर्जन यायेगु भिंगु साइत दुगु न समितिं धागु दु । देवी विसर्जन यायेधुंकाः सुथय् १०ः२ मिनेटय् सिन्हः तीगु उत्तम साइत दुगु धागु दु । सासाभिंभिं नयेगु अले बाँलाक्क पुनेगुनिसें छेँजः नापलानाः माया मतिना क्यनेगु व सद्भाव अभिवृद्धि यायेगु नखःया रुपय् मोहनियात कयाःतःगु दु ।
थ्व नखःयात धार्मिक जक मखु, सामाजिक व सांस्कृतिक नखःया कथं स्वीकार यानातःगु दु । असत्ययात सत्यं त्याकूगु कथं हनीगु थ्व नखः मर्यादापुरुषोत्तम श्रीरामं आसुरी शक्तिया प्रतीक रावणयात बुकूगु उत्सव कथं हनि ।
शक्तिस्वरुपा देवी भगवतीं महिषासुर दैत्य स्यानाः विजयश्री चूलाकूगु लुमन्तिइ न मोहनि नखः हनि । मोहनि नखय् कृषि ज्याबः व अन्नबालीइ न पूजा याइ । बाँबाँलाक्क वसः पुनाः हनेबहःपिनिगु ल्हाःतं म्ह्वसतय् जाकीसिन्हः तीत अले छ्यनय् नःलस्वां छुनाः आर्शिवाद फःवनीगु थौं चहःपहः दु ।
स्वदेश वा विदेशय् दुपिं नेपामिपिन्सं थौंया दिंकुन्हु सकलें छेँजः छथाय् मुनाः मोहनि नखःया सिन्हः व नःलस्वां कयाः थवंथवय् भिंतुना कालबिल यायेगु परम्परा दु ।
