नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया ग्वसालय् नेपाःया मातृभाषाय् न्हापांम्ह पत्रकार धर्मादित्य धर्माचार्यया १२१ क्वःगु बुदिं व च्याक्वःगु मातृभाषा पत्रकारिता दिवस छगु ज्याझ्वः दथुइ येँया ओमबहालय् ओलम्पस क्लबय् हंगु दु।

उगु ज्याझ्वलय् मातृभाषा पत्रकारिताय् संलग्न पत्रकारपिन्त भाषा नीति मदया मातृभाषाय् व्यावसायिक पत्रकारिताय् समस्या वःगु खः धका धाःगु दु। नीतिया अभावं संघ, प्रदेश व स्थानीय सरकारं मातृभाषाय् पिहावया च्वंगु पत्रपत्रिका, रेडियो, अनलाइन व टेलिभिजनया माध्यमय् प्राथमिकता मलानाच्वंगु दु धका धाःगु दु। नेपाःया न्हापाम्ह मातृभाषाया न्हापाम्ह पत्रकार धर्मादित्य धर्माचार्यया १२१ क्वःगु बुदिंया लसताय् ‘मातृभाषा पत्रकारिताय् व्यावसायिकता’ विषय छगु अन्तरक्रिया ज्याझ्वलय् अथे धाःगु खः। पत्रकार दबू न वंगु च्यादँनिसे मातृभाषा पत्रकारिता दिवस हना वयाच्वंगु खः।

ज्याझ्वलय् पत्रकार दबुया सल्लाहकार ‘नेपालभाषा टाइम्स’ या सम्पादक सुरेशकिरण मानन्धरं संविधानय् समावेशिता उल्लेख दु सा भाषानीति मदया मातृभाषा पत्रकारिताय् पंगः वःगु खः धका धयादीगु खः। ‘भाषिक पत्रकारिताय् राज्यं नीति मदयकूलि समस्या वंगु खः,’ न्हापानिसे साहित्य व संगीतपाखे जक भाषा जुया वयाच्वंगु धका धयादिसे वयकलं धयादीगु दु, ‘हरेक खँय् राज्य नीति नाप स्वाइ। तर खस नेपाली व मेमेगु मातृभाषाया पत्रकारिताय् विभेद कायम दु । उकिइ भाषा ऐन व नीति दयकेमाः व उकिया कार्यान्वयन यायेमाः।’

नेपाल आदिवासी जनजाति पत्रकार महासंघ (फोनिज)या वरिष्ठ उपाध्यक्ष लक्की चौधरीं सेवाया भावनां जक मातृभाषा पत्रकारिता जुयाच्वंगु दु। ‘हरेक आदिवासी समुदायया म्हसिका धइगु मातृभाषा खः,’ चौधरीं धाःगु दु, ‘सेवाया भावनां जक मातृभाषा म्वाये फइ मखु। समुदायय् जागरण हयेत राज्यं भाषा नीति निर्माण व कार्यान्वयन यायेमाः।’

अथेहे ‘लिब्जु–भुम्जु’ पत्रिकाया सम्पादक गणेश वाम्बुले राई न अंग्रेजी भाषा हाबी जुगुलि समुदायया मातृभाषा प्राथमिकताय् मलागु धका धयादीसे देशय् न्ववाइगु सम्बन्धित समुदायया जक मखुसे थ्व धइगु देशया हे सम्पदा जुगुलि राज्यं मातृभाषाया शिक्षा व रोजगारीनाप स्वाना वनेमाः धका धयादीगु खः। ‘उकिया निति राज्यं भाषा ऐन जारी यायेमाः,’ धका वयकलं धयादीगु खः।

उगु ज्याझ्वलय् पत्रकार दबूया अध्यक्ष नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठं मातृभाषा पत्रकारिताय् राज्यं ध्यानाकर्षण मयागु धका धयादीसे मातृभाषा पत्रकारिता बिकासया निति थथे सहलह ज्याझ्वः निरन्तर यानावनिइगु जुगु धका धयादीगु खः। अथेहे वयकलं मातृभाषा पत्रकारिता सुरु याम्ह धर्मादित्य धर्माचार्ययात सरकारं न्हापाम्ह मातृभाषी पत्रकार घोषण यायेमाः धका धयादीगु खः।

दबूया बरिष्ठ उपाध्यक्ष सुनिल महर्जनं प्रेस काउन्सिलं मातृभाषाया पत्रपत्रिकायात प्राथमिकता मबिउगु धका धयादीसे स्थानीय सरकारयात न निति दयकेगुलि दबाब बिइमाःगु आवश्यक दु धका धयादीगु खः। दबूया महासचिव केके मानन्धर, सचिव राजु नापित, सहसचिव सुनिता महर्जनपिन्स न मातृभाष पत्रकारिता बिकास यायेगु खःसा सरकारयात झीसं दबाब बिया वनेमाः धका बिचाः तयादीगु खः।

नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू यलया ग्वसालय् नेपाःया मातृभाषाय् न्हापांम्ह पत्रकार धर्मादित्य धर्माचार्यया १२१ क्वःगु जन्म जयन्ती छगु ज्याझ्वः दथुइ तजिक हंगु दु। यलया पूच्वःय् च्वंगु झ्वाताय् स्वामां देछाना छगु र्याली नाप यलया सप्तपुर महाबिहारय् छगु ज्याझ्वः जुगु खः।

उगु ज्याझ्वलय् मूपाहा यल महानगरपालिकाया मेयर चिरिबाबु महर्जनं धर्मादित्य धर्माचार्य सिरपा नरेशबीर शाक्य लःल्हानादीगु खः सा पत्रकार दबूया नायः नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठं दोसल्ला, नेवाः देय् दबूया नायःपाखे स्वामा व पत्रकार दबू यल जिल्लाया नायः मन्जु बज्राचार्यं खादा न्ययेका हंगु खः।

यलया नायः मन्जु बज्राचार्यया सभाध्यक्षताय् जुगु उगु ज्याझ्वलय् नेपाल आदिबासी जनजाति पत्रकार महासंघया नायः गजुरधन राई, पत्रकार दबूया केन्द्रिय नायः नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ, निवर्तमान नायः सुरजबीर बज्राचार्य, संस्थापक नायः श्रीकृष्ण महर्जन, सल्लाहकारपिं सुरेश प्रधान, गुथि संस्थानया प्रमुख कार्यकारी किरण शाक्य, यल महानगर ९ वडाध्यक्ष राजु महर्जन, नेवाः देय् दबूया नायः पवित्रं बज्राचार्य लिसेलिसें थीथी व्यक्तित्वपिं विशेष पाहाँ कथं झायादीगु खः । 

सत्ता गठबन्धनया बैठक थौं च्वनिइगु जुगु दु। उगु बैठक थौं न्हिनसिया ३ बजे प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारय् च्वनिइगु जुगु दु धका प्रधानमन्त्रीया सचिवालयं धाःगु दु।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डं मन्त्रिपरिषद् विस्तार, सरकारया नीति तथा कार्यक्रम, बजेट लगायत समसामयिक विषयमा छलफल यायेत बैठक आह्वान याःगु खः।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डं आः खानेपानी, वन तथा वातावरण, युवा तथा खेलकुद व स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालय थम्हेसिया हे कः घाना वयाच्वंगु खः।

लुँया भाः थौं तोलां १ हजार ८ सय रुपैयाँ थहावंगु दु। लुँ तोलां थौं १ हजार ८ सय रुपैयाँ थहावना १ लाख १० हजार ६ सय रुपैयाँ थ्यःगु दु धका नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघं धाःगु दु।

अथेहे, वहः तोलां न नीतका थहावंगु दु। वहः तोलां थहावना १ हजार ४ सय २५ रुपैयाँ न कारोबार जूगु दु धका महासंघं धाःगु दु।

थौं विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस हलियकं हनिइगु जुगु दु। अथेहे नेपालय् न थीथी ज्याझ्वः याना हनिइगु जुगु दु।

“भविष्यया अधिकार सुनिश्चितता : मानव अधिकारया संवाहक अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता” धइगु नारा ज्वना थौं विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस हनेत्यःगु दु।

युनेस्कोया ग्वसालय् अफ्रिकी राष्ट्र नामिबियाया विन्डहक शहरय् जूगु पत्रकार सम्मेलनय् ‘बहुलवादी व स्वतन्त्र प्रेसया लागि विण्डहक घोषणापत्र’ जारी याःगु खः।

उकियात हे लुमन्तिइ सन् १९९३ निसे संयुक्त राष्ट्रसङ्घं थुगु दिवस हनिइगु निर्णय याःगु खः। राष्ट्रसङ्घया थुगु निर्णयनाप थौं उगु दिंया प्रेस व अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताया पक्षधरपिन्स महत्वपूर्ण दिं कथं कयावया च्व.गु खः ।